erfgoedobject

Twee Belgische militaire posten

bouwkundig element
ID
308491
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/308491

Juridische gevolgen

Beschrijving

Twee militaire constructies langs de Frontzate over een beekje, ter hoogte van kilometerpaal 3 (Diksmuidseweg), op ongeveer 125 meter ten zuidoosten van de medische post en op ongeveer 1650 meter ten zuidoosten van het dorp Ramskapelle.

Historische achtergrond

Twee militaire posten die tijdens de Eerste Wereldoorlog deel uitmaakten van de Belgische eerste linie.

Langs de voormalige spoorwegbedding Nieuwpoort-Diksmuide liep lijn 74, de spoorverbinding tussen Diksmuide (waar ze aftakte van de lijn Adinkerke – Gent) en Nieuwpoort. Ze werd in gebruik genomen in 1868 en in 1974 buiten dienst gesteld.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog speelde de spoorlijn een belangrijke strategische rol als verdedigingslinie tegen het Duitse leger. Door de onderwaterzetting van de IJzervlakte in 1914, waarbij de spoorwegdijk als waterkering fungeerde, kon de opmars van de Duitsers gestopt worden. Het gebied tussen de IJzer en de spoorwegbedding werd herschapen in een zompig gebied, met een aantal daarboven uitstekende eilandjes, die door de Belgen en de Duitsers ingericht werden als voorposten in het niemandsland.

Achter en in de spoorwegberm werd de Belgische eerste linie aangelegd. Onder meer dankzij de nabijgelegen steenbakkerij van Wulpen konden schuilplaatsen uit baksteen opgetrokken worden, die beschermd werden met zandzakjes. Afhankelijk van de toestand van de grond konden de loopgraven ondergronds of half bovengronds aangelegd worden. Vanaf de spoorwegbedding liepen houten loopbruggen (passerellen) naar de voorposten in het onderwater gezette gebied.

De meeste bakstenen constructies, waarvan vandaag de dag de structuren en/of (delen van) de muren nog te zien zijn, fungeerden als schuilplaatsen voor de manschappen die hier de wacht hielden. Twee vierkante bakstenen constructies fungeerden waarschijnlijk als schietpostje. Eén bakstenen gebouwtje was een keuken, getuige hiervan de ovens en schoorstenen die nog deels aanwezig zijn. Eén betonnen constructie verraadt haar functie dankzij een medaillon: het gaat om een medische post. Er zijn minimum twee mitrailleurposten (zogenaamde Tobruks) uit de Tweede Wereldoorlog, namelijk een Tobruk in Ramskapelle en Tobruk in Nieuwpoort. Merkwaardig is eveneens het voormalige station van Ramskapelle dat met beton werd versterkt tot een mitrailleur- en observatiepost.

De voormalige spoorwegbedding werd op initiatief van de Provincie West-Vlaanderen beschermd in 1999, die de spoorwegbedding inrichtte als fiets- en wandelpad (de "Frontzate"). In samenwerking met de VLM zullen enkele constructies gereconstrueerd / gerestaureerd worden.

Kenmerken

Meerledige constructie, bestaande uit een noordelijk deel (lengte 282 x breedte 298cm) en een zuidelijk deel (lengte 485 x breedte 390cm), met elkaar verbonden via een bakstenen constructie van 490cm lang.

Bij het noordelijk deel werd een betonnen buitenwand gegoten tegen een bakstenen binnenwand. Hier zijn duidelijk sporen zichtbaar van een schietgat (met afgeschuinde zijwanden) aan de noordoostelijke zijde. In het beton zijn afdrukken van houten bekistingsbalken zichtbaar.

De binnenruimte van het zuidelijk deel bedraagt ongeveer 205 x 205cm. De binnenwand bestaat uit rode baksteen, waartegen een betonnen muur van ongeveer 30cm werd gegoten. Vervolgens een spouw van ongeveer 50cm en opnieuw een betonnen muur van ongeveer 40cm dik. In het beton zijn sporen van houten bekistingsbalken zichtbaar.

De schietopening verbreedt doorheen de diverse muurdelen: in de binnenruimte (bakstenen muur) is het schietgat hoogte 15 x breedte 100cm. Aan de buitenzijde is de schietopening 260cm breed.

  • Onroerend Erfgoed West-Vlaanderen, Beschermingsdossier DW002078, Spoorwegberm Nieuwpoort - Diksmuide (S.N. 1999).
  • HULSTAERT W. 2005: Algemeen inplantingsplan frontzate Nieuwpoort-Diksmuide, opgemaakt ter ondersteuning van het project Landinrichtingsproject De Westhoek. Deelproject Oude Spoorwegbedding Nieuwpoort-Diksmuide. Consolidatieproject oorlogsrestanten Eerste Wereldoorlog, onuitgegeven rapport Vlaams Instituut Onroerend Erfgoed in opdracht van de Vlaamse Landmaatschappij West-Vlaanderen.

Bron: WOI Relict (1631): Twee Belgische militaire posten (Ramskapelle - WOI)
Auteurs: Decoodt, Hannelore; Bogaert, Nele
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is deel van
    Spoorwegberm Nieuwpoort - Diksmuide


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Twee Belgische militaire posten [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/308491 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.