erfgoedobject

Staalconstructiebedrijf La Brugeoise & Nivelles

bouwkundig element
ID
77882
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/77882

Juridische gevolgen

Beschrijving

Staalconstructiebedrijf "La Brugeoise & Nivelles", divisie van "Bombardier-Eurorail", eertijds zogenaamd "La Brugeoise".
De voormalige elektriciteitscentrale met compressoren en toebehoren is beschermd als monument bij Ministerieel Besluit van 8.7.1999. Op grondgebied Assebroek (zie Baron Ruzettelaan nummers 140-144) is het bakstenen poortgebouw beschermd als monument en de belendende panden van de voormalige fabriekstoegang, café "De Welkom" en café "De Toekomst", als stadsgezicht, beide bij Ministerieel Besluit van 8.7.1999.

Belangrijke, industriële site, ontstaan in het begin van de 20ste eeuw, met een uitgebouwd sociaal en cultureel verenigingsleven onder meer nog bestaande sportinfrastructuur en clubhuis ten zuiden van het bedrijf (zie Ten Briele zonder nummer).
Ontstaan uit het initiatief van Joseph De Jaegher (1818-1888) die circa 1851 een ijzerhandel heeft op de Burg in Brugge. In 1855 wordt deze winkel uitgebreid tot ijzergieterij "Ateliers J. De Jaegher", gelegen in de Raamstraat en wordt nog vóór het einde van de eeuw één van de grootste metaalbedrijven van het land. In 1891 fusioneert de gieterij met een zusterbedrijf uit de nabijgelegen Gieterijstraat "Usines Ferdinand Feldhaus" en werkt verder onder de naam "S.A. Ateliers de Construction, Forges et Aciéries de Bruges".
Rond de eeuwwisseling wordt uitgekeken naar een geschikte, ruimere vestigingsplaats buiten de stadskern. De site naast het kanaal Gent-Oostende, waar toen reeds plannen bestonden voor een moderne spoorwegverbinding, wordt uitgekozen. In 1905 al zijn zowel de kantoorgebouwen als de werkplaatsen gebouwd. De fabriek floreert onder de naam "N.V. La Brugeoise" en biedt werk aan 1500 werknemers. In 1913 volgt een fusie met "Parmentier, Nicaise en Delcuve" uit La Louvière. Tijdens de Eerste Wereldoorlog wordt het bedrijf ingeschakeld in de Duitse wagenproductie en op het einde van de oorlog zijn zowel het machinepark als de gebouwen zwaar beschadigd.
Tijdens de wederopbouw krijgt het bedrijf belangrijke opdrachten en verwerft ook internationaal een belangrijke faam, voornamelijk in de constructie van spoorwegmateriaal.
In 1956 en 1977 volgen nog twee fusies en sinds 1991 is het bedrijf een afdeling van Bombardier-Eurorail.

Elektriciteitscentrale of turbinezaal, gebouwd in 1912 cf. datering in het boogveld van een benedenvenster van de voorgevel. Baksteenbouw onder zadeldak bedekt met platen. Mogelijk gebouwd naar een ontwerp van de Brugse architect Etienne Timmery of Oscar De Breuck. Eclectische geveluitwerking die refereert aan de Brugse architectuur onder meer voorgevel afgewerkt met kantelen en boogfriezen, en door segment- en rondboogopeningen doorbroken gevelvlakken.
De centrale is binnenin decoratief afgewerkt met bepleisterde wanden met spitsboogfriezen van verschillende grootte, geglazuurde tegels, muurplinten in groene faience en een tegelvloer met bloemmotief. Een gietijzeren trap leidt naar een plateau op gietijzeren zuilen waar een deel van de technische installatie (turbines en compressoren) is bewaard. Stalen dakspant wellicht afgeleid van het in de 19de eeuw populaire Polonceautype.

Portiersloge van de eerste fabriekstoegang. Bakstenen gebouw van één bouwlaag onder zadeldaken. Neo-Brugse vormgeving met trapgevels, vensternissen en gedeelde vensters. Opvallende, deels bewaarde gietijzeren nokversiering.

Ontvangstgebouw. Bakstenen gebouw van twee en een halve bouwlaag hoog, afgedekt door een schilddak. Voornamelijk neo-Brugs geïnspireerd doch bijvoorbeeld de ijzeren lintelen in de vensters verwijzen ook naar de industriële omgeving. Opvallend fabriekshorloge dat op vijf voor twaalf is blijven stilstaan. Aan zijgevel, deels bewaarde luifel. Binnenin zijn de houten vloeren en bepleisterde plafonds bewaard. Achteraan een tweede soortgelijk kantoorgebouw.

Links van huidige portiersloge bevindt zich het gebouw van de personeelsdienst, eveneens opgetrokken in neo-Brugse stijl onder meer vensternissen met afgeschuinde dagkanten. Sober interieur met enkele bewaarde authentieke onderdelen zoals deuren, houten vloeren en pleisterwerk.

Voor voetgangers en fietsers is de site toegankelijk via een brug over het kanaal Gent-Oostende, die uitkomt op de Baron Ruzettelaan tussen nummers 140 en 144 (zie Assebroek). Bakstenen poortgebouw van 1905 met schermgevel van drie traveeën. Centrale brede doorgang voor auto's en fietsers; links en rechts voetgangersdoorgangen. Bovenaan opschrift in witstenen letters "LA BRUGEOISE".

  • Archief Ruimtelijke Ordening Huisvesting en Monumentenzorg West-Vlaanderen, Cel Monumenten en landschappen, Archief, nummer W/01568: Staalconstructiebedrijf La Brugeoise & Nivelles, divisie Bombardier-Eurorail.
  • BEERNAERT B., Open Monumentendag Vlaanderen. Monumenten van vervoer(ing). Hans Memling, Brugge, 1994, p. 55-57.
  • BEERNAERT B., Open Monumentendag Vlaanderen. Monumenten & arbeid, Brugge, 1997, p. 70-73.
  • BONDUEL P., Sint-Michiels: Geschiedenis van de Brugse rand, 1992, p. 73.
  • CORNILLY J., Monumentaal West-Vlaanderen, Brugge, p. 246.

Bron: VANWALLEGHEM A. & VAN VLAENDEREN P. met medewerking van GILTÉ S. & DENDOOVEN K. 2005: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Brugge, Deelgemeente Sint-Michiels, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL22, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanwalleghem, Aagje; Van Vlaenderen, Patricia
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is gerelateerd aan
    Toegangspoort La Brugeoise & Nivelles met aanpalende panden

  • Is deel van
    Vaartdijkstraat


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Staalconstructiebedrijf La Brugeoise & Nivelles [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/77882 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.