Uitgestrekt kasteeldomein gelegen ten noordwesten van het centrum van Oostkamp, bestaande uit een 18de-eeuws kasteel, een ten noorden gelegen koetshuis en hovenierswoning, een ten noordwesten gelegen oranjerie (confer Wilgenbroekstraat nummers 76-78) en een kasteelpark en -bos met waterpartij en waardevolle, hoogstammige bomen. 
Het kasteeldomein wordt in het oosten afgebakend door de Boudewijnlaan/Wilgenbroekstraat en loopt in het westen quasi door tot tegenaan de Lijsterbeek. Ten zuiden bakenen de Dalebeek en een restant van de gracht het domein af. Langs de Boudewijnlaan bevinden zich enkele hoeves die eertijds gebouwd zijn in opdracht van de kasteelheer (confer 57, 72, 75, Wilgenbroekstraat nummer 41).

Historiek

17de eeuw. In de ommeloper van Oostkamp, daterend uit 1661-1662 en bewaard in het Rijksarchief te Brugge, staat een omwalde hofstede getekend met bijschrift "Jhr. Rotsaert". De woning met frontale toegangspoort is gelegen rechtover een dreef, die ten oosten van de later zogenaamde hoeve "Rustenburgh" (confer nummer 72) met aanpalende boomgaard ligt.

18de eeuw. Het bestaande kasteel is in een eerste fase gebouwd in 1754 in opdracht van de familie Rotsaert de Hertaing. Hun wapenschild en het bouwjaar zijn weergegeven in het fronton dat de tuingevel bekroont. De eerste woning, die nog vrij goed afleesbaar is in het huidige kasteel, is ons gekend via een 19de-eeuwse tekening van Van de Putte. Het is een vrij sober, classicistisch gebouw van negen traveeën breed en twee en een halve bouwlaag (bepleisterde gevels) onder een zadeldak. Een Caerte figuratieve van 1760 (in privébezit) geeft volgens het opschrift het "huis van plaisancie" weer. Het eigendom van de heer Louis Fernande Rotsart de Hertaing is een uitgestrekt domein, volledig omgeven door een gracht. Quasi centraal bevindt zich de woning op een rechthoekige plattegrond en aan de straatkant staan twee kleine bijgebouwen. Vóór en achter de woning ligt telkens een geometrisch aangelegde parktuin. Achter het parkdomein ligt een omgracht bos op een grosso modo L-vormige plattegrond met achteraan een niet nader te benoemen heuvel. Beide delen van het kasteeldomein zijn onderling verbonden door een brug over de gracht. Achteraan loopt vanaf het domein een dreef in westelijke richting. Ten noorden van het domein is een tweede geometrisch park afgebeeld. Rechtover het kasteel, aan de overzijde van de huidige Boudewijnlaan, verbindt een dreef, met name de huidige Rotsartdreef, het kasteelpark met de huidige Brugsestraat. Een figuratieve kaart van 1776 toont hetzelfde speelgoet met achter het omwalde kasteelpark een uitgestrekt bos waardoor de westelijke dreef loopt. Zelfde configuratie op de Kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden, opgenomen op initiatief van Graaf de Ferraris (1770-1778), waar het kasteel wordt gesitueerd in het gehucht Swaert Gat.

19de eeuw. Een kadastrale kaart van 1810 uit het Rijksarchief te Brugge toont aan dat het kasteeldomein in het begin van de 19de eeuw nog steeds wordt opgesplitst door de gracht, maar dat een deel ervan is verruimd tot de nog bestaande vijver.
Het huidige uitzicht van het kasteel dateert in belangrijke mate uit de 19de eeuw. In 1872 wordt het kasteel in opdracht van Camille Rotsart de Hertaing aan de tuinzijde uitgebreid met twee vooruitspringende hoektorens en wordt er aan tuinzijde vóór de drie centrale traveeën een terras geplaatst, steunend op Ionische zuilen. De twee vooruitspringende hoektorens aan de straatkant dateren van 1883. Vermoedelijk worden in hetzelfde jaar ook de drie centrale traveeën aan de voorgevel aangepast en verhoogd met het dakvenster.

20ste eeuw. In 1910 wordt door het kadaster een uitbreiding geregistreerd aan de zuidelijke zijkant. Gedurende de Tweede Wereldoorlog wordt het kasteel bezet door Duitse troepen en daarna blijft het gebouw lange tijd verlaten. Nadien verbouwt baron Rotsart de Hertaing de schuur van het hoveniershuis (confer Wilgenbroekstraat nummers 76-78) om tot weekendverblijf. Het kasteel wordt verhuurd aan het Bisdom Brugge en door hen een tijdlang als vakantieverblijf voor jeugdbewegingen gebruikt. Het vervallen gebouw is vanaf de jaren 1980 gerestaureerd en opnieuw permanent bewoond door een kroostrijke familie.

Beschrijving

Kasteel

Eertijds classicistische woning, in de tweede helft van de 19de eeuw verbouwd tot neoclassicistisch kasteel op een rechthoekige plattegrond. Licht beigegeschilderde bakstenen kasteel op een lage grijsgeschilderde plint; oorspronkelijk bepleisterd doch vermoedelijk in de jaren 1980 verkeerdelijk gedecapeerd. De oorspronkelijke, onderkelderde woning telt negen traveeën en twee en een halve bouwlaag, afgedekt door een schilddak met vooraan grijze Vlaamse pannen en achteraan kunstleien. De voorgevel is wellicht in 1883 centraal verfraaid door een licht risaliet, dat boven de tweede bouwlaag uitkraagt op drie rondbogen telkens onder een lege oculus. Ter hoogte van het dak is een breed dakvenster toegevoegd dat geritmeerd wordt door vijf blinde rondboognissen met imitatiebeschildering van vensters en houtwerk. In datzelfde jaar is de rechthoekige plattegrond ook uitgebreid met twee hoektorens, waarvan later de bekroningen zijn verwijderd. Eertijds torens van twee en een halve bouwlaag met vierkant grondplan en een steil schilddak. Geledingen gescheiden door geprofileerde kordonlijsten. Onderste geleding belijnd door bakstenen imitatievoegen; tweede geleding enkel geritmeerd door hoekkettingen; bovenste geleding met halfronde nis onder kleine verdiepte oculus.
De tuingevel is centraal geaccentueerd door zuilen, die ter hoogte van de eerste verdieping een breed terras dragen. Driehoekig fronton met natuurstenen wapenschild van de familie Rotsaert de Hertaing op de dakverdieping. Op het dak tevens twee flankerende oeils-de-boeuf. Aan weerszijden van de tuingevel staan, zoals bij de voorgevel, identieke torenvolumes. Overal bewaard houtwerk onder meer T-vensters en een kroonlijst op klossen. Zuidgevel met een eenvoudige uitbouw onder een bedaking met Vlaamse pannen.
Gave interieuraankleding, daterend uit de 18de en 19de eeuw. Het centrale salon is tijdens de late 18de eeuw volledig gedecoreerd in Lodewijk XVI-stijl. Opmerkelijk is ook de eetkamer, met een vroeg 19de-eeuwse stucwerkdecoratie met empiremotieven, zoals sfinxen en lotuspalmetten.

Bijgebouwen, gelegen ten zuidwesten van het kasteel, net buiten de gracht. Eertijds behorend bij de kasteelhoeve, die net buiten de gracht rondom het kasteel is gelegen (confer nummer 75). De schuur klimt in kern vermoedelijk op tot de 18de eeuw, doch is in 1956 uitgebreid in westelijke richting. De voormalige schuur behoort momenteel bij het kasteeldomein.
Verankerde, witgeschilderde bakstenen schuur uit het einde van de 18de eeuw, onder een sterk overkragend zadeldak met Vlaamse pannen. Drie dwarse doorritten afgesloten door afwisselend rechthoekige of licht getoogde poorten. Voorts enkele luchtsleuven en kleine vensteropeningen met dievenstaven. Houtwerk geschilderd in wit en groen.
Ongeschilderde, kleine bakstenen stal afgedekt door een zadeldak met Vlaamse pannen. Gebouwd in 1883 als bakhuis en in 1901 verbouwd tot landgebouw. Zuidelijke helft in een houten beplanking met poortopening. Voorts rechthoekige deur en spitsboogvensters. Bewaard houtwerk met groene en witte beschildering.

Park

Heden toegankelijk vanaf de Boudewijnlaan, maar oorspronkelijke toegang via de bewaarde dreef (momenteel met Linden) vertrekkend ten oosten aan de Brugsestraat en uitgevend op een domeintoegang met een ijzeren hekken tussen witgeschilderde, bakstenen pijlers ter hoogte van het koetshuis en de hovenierswoning aan de Wilgenbroekstraat (confer Wilgenbroekstraat nummers 76-78).
Kasteeldomein op te delen in twee grote eenheden: de dichte omgeving van het kasteel met duidelijke parkaanleg en het achterliggende bos, van mekaar gescheiden door de vijver/waterpartij. Het kasteel, dat zichtbaar is vanaf de Boudewijnlaan, is vooraan van de straat afgescheiden door een brede gracht en wordt geflankeerd door hoge, monumentale zeedennen. Achteraan het kasteel ligt een open grasland afgezoomd door een parkbos met aan beide zijden een struiklaag en hogere bomen; vista naar de waterpartij en het eilandje; de vista loopt verder in west-zuidwestelijke richting over het open grasland met enkele solitaire bomen. De vijver, die in verbinding staat met de gracht vóór het kasteel, vormt centraal de grensstellende structuur in het domein, oriëntatie zuidzuidwest-noordnoordoost confer historische situatie. Door het achterliggende bos lopen enkele dreven met eiken, beuken en populieren: dreven in kruisverband confer 19de-eeuwse situatie, en een parallelle dreef in oost-westelijke richting, in de noordelijke helft van het bos. In het park bevinden zich twee knoteiken van vermoedelijk circa 160 jaar oud (stamomtrek van 300 centimeter); de bomen zijn waarschijnlijk relatief vlug gegroeid als solitairen in het grasland achter het kasteel. Zeer natte bodemcondities in bos, her en der verspreid bevinden zich enkele merkwaardige bomen door hun soort (haagbeuken, linden, ...) en door hun locatie (nabij de kruising van de dreven, paden, …).