Geografisch thema

Zeveneken

ID
14180
URI
https://id.erfgoed.net/themas/14180

Beschrijving

Deelgemeente van Lochristi met een oppervlakte van 842 hectare en 2.223 inwoners (1991). Zeveneken grenst ten westen aan Lochristi, ten noorden aan Zaffelare, ten oosten aan Eksaarde en Lokeren en ten zuiden vormt de Ledebeek de grens met Beervelde. Landbouw- en woondorp in Zandig Vlaanderen op de grens van het Gentse en Lokerse houtland aan de rijksweg Gent-Antwerpen die de gemeente van west naar oost doorsnijdt. Vlak landschap (5 tot 7 meter) met afwisselend nattere beekdepressies en hogere en drogere zandruggen met daarop van west naar oost verlopende parallelle wegen.

De vroegste vermeldingen luiden ten Seveneken (1239) en Zevenheken (1281) en zouden betekenen plaats waar zeven eiken staan. Melding door De Potter en Broeckaert van de vondst van een Romeinse medaille en enige penningen in begin 19de eeuw. Aanvankelijk behoorde Zeveneken met Lochristi tot het boscomplex ten noordoosten van Gent begrensd door Lokeren; behoorde tot het domein van de nederzetting Achtene gelegen in het grensgebied van Lochristi en Oostakker (Gent), dat door de Heilige Amandus in de 7de eeuw werd aangekocht voor de door hem gestichte Sint-Baafsabdij te Gent. Aldus behoorde Zeveneken tot de oudste bezittingen van voornoemde abdij en maakte deel uit van de Sint-Baafsheerlijkheid. Het ontstaan van Zeveneken vormt waarschijnlijk het sluitstuk van de ontginningsbeweging door de Gentse Sint-Baatsabdij van het gebied ten noordoosten van Gent. De wijk Ruilare in de noordelijke helft van Zeveneken werd reeds in de 13de eeuw ontgonnen. De oprichting van het ontginningscentrum of de curtis Redewincle, het later Hof te Winkel op de wijk Bastelaar in het zuidoosten van de gemeente, vond waarschijnlijk gelijktijdig in de 13de eeuw plaats en ging vermoedelijk aan de eigenlijke dorpsstichting van Zeveneken aan de Antwerpse heerweg vooraf. De typische straatdorpvorm van Zeveneken zou evenals voor Lochristi wijzen op een systematische nederzetting na ontginning in het bos. Volgens een oorkonde werd aan de inwoners van Eksaarde en Lokeren bij het huidige Zeveneken in 1281 door de graaf van Vlaanderen een stuk grond geschonken voor de oprichting van een kapel of kerk. De toelating tot oprichting van de parochie Zeveneken als afscheiding van de parochie Lochristi werd in 1287 verleend door de bisschop van Doornik. Tot het eind van het Ancien Régime bleef Zeveneken deel uitmaken van de Sint-Baafsheerlijkheid die met de afschaffing van de Sint-Baafsabdij in 1559 overging in handen van het bisdom Gent. Zeveneken behoorde administratief met de andere parochies van de Sint-Baafsheerlijkheid tot de kasselrij van de Oudburg van Gent. Afgezien van de dorpskern aan de Antwerpse Steenweg bij de grens met Lokeren is de oudste bewoning te vinden aan de enkele oost-west verlopende straten met hun gelijknamige oude wijknaam, namelijk van noord naar zuid de Oude Veldstraat (zie Zaffelare), Ruilare en Bastelare. Wat betreft de industriële bedrijvigheid lag het accent voorheen op de textielbewerking, eerst voornamelijk vertegenwoordigd door de thuisweverij, nadien door een paar textielfabrieken. Het grensgebied met Lokeren onderging verscheidene kleine grenswijzigingen. De Lokerse wijken Nieuwpoort en Oudenbos (laatst genoemde sinds 1932 een afzonderlijke parochie) behoorden sinds 183 1 parochiaal tot Zeveneken. De dorpskern van Zeveneken is trouwens morfologisch vergroeid met de Gentsesteenweg van Lokeren. Evenals voor Lochristi behoort de bloementeelt tot de hoofdbrok van de huidige landbouwactiviteit.

  • DE POTTER F.-BROECKAERT J., Geschiedenis van de gemeenten der provincie Oost- Vlaanderen , reeks I, deel 8, Gent, 1864- 1870.
  • DE ROOVER J., De broederschap van Sint Elooi te Zeveneken, in Heemkundige Kring "De Oost-Oudburg", Jaarboek VII, 1968, p. 45-61.
  • DE ROOVER J., Zeveneken. Iets over zijn geschiedenis, onuitgegeven nota's.
  • DE SYR., Een wandeling in Zeveneken langs het St. Eligiuspad, in Toerisme in Oost-Vlaanderen, XXII, 6, 1973, p. 104-108.
  • GYSSELING M., De naam Zeveneken, in Heemkundig Nieuws, XIV, 1, 1986, p. 8-10).
  • KNIJF D., Beknopte geschiedenis van ons dorp Zeveneken, onuitgegeven nota's.
  • MEULEMAN J., Parochie St. Eligius Zeveneken, 1976, (onuitgegeven brochure).
  • VERHULST A.E., De Sint-Baafsabdij te Gent en haar grondbezit (VIIe - XIVe eeuw), Brussel, 1958, p. 212-213.
  • VISPOEL A.-VAN BRUYSSEL L., Zeveneken in oude prentkaarten, Zaltbommel, 1981

Bron: LANCLUS K. & VERBEECK M. 1993: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Oost-Vlaanderen, Arrondissement Gent, Kantons Evergem - Lochristi, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 12n4, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Verbeeck, Mieke
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Bedrijfsgebouw

  • Omvat
    Boerenwoning

  • Omvat
    Boerenwoning

  • Omvat
    Boerenwoning

  • Omvat
    Boerenwoning

  • Omvat
    Boerenwoning

  • Omvat
    Café In 't Borzeken

  • Omvat
    Hengsten Hoeve

  • Omvat
    Hoeve

  • Omvat
    Hoeve

  • Omvat
    Hoeve

  • Omvat
    Hoeve

  • Omvat
    Hoeve en pijlerkapel

  • Omvat
    Hoeve Goed of Hof te Winckel

  • Omvat
    Hoeve in L-vorm

  • Omvat
    Hoeve met losse bestanddelen

  • Omvat
    Hoeve met losse bestanddelen

  • Omvat
    Hoeve met losse bestanddelen

  • Omvat
    Hoeve met losse bestanddelen

  • Omvat
    Hoeve met losse bestanddelen

  • Omvat
    Hoeve met losse bestanddelen

  • Omvat
    Hoeve met losse bestanddelen

  • Omvat
    Hoeve Sperrenhof

  • Omvat
    Kapel Onze-Lieve-Vrouw van Salette

  • Omvat
    Pastorie Sint-Eligiusparochie met tuin

  • Omvat
    Pijlerkapel

  • Omvat
    Veldkapel

  • Omvat
    Vier arbeiderswoningen

  • Omvat
    Zavel

  • Omvat
    Zeveneken-Dorp

  • Is deel van
    Lochristi


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Zeveneken [online], https://id.erfgoed.net/themas/14180 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.