Beschermd cultuurhistorisch landschap

Vloetemveld

Beschermd cultuurhistorisch landschap van tot heden

ID
11843
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/11843

Besluiten

Vloetemveld
nietigverklaringen: 07-01-2008  ID: 11212

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Beschrijving

Het Vloetemveld te Snellegem en Zedelgem werd beschermd als landschap bij ministerieel besluit van 9 juni 1995. Deze bescherming werd gedeeltelijk vernietigd door een arrest van de Raad van State van 7 januari 2008. De gedeeltelijke vernietiging betreft een aantal percelen in het noordwesten van het gebied.

Het gebied omvat het militair domein met het omliggend natuurgebied. Binnen het Vloetemveld bevinden zich verschillende hoeven, waaronder de als monument beschermde Vloethemhoeve.



Waarden

Het Vloetemveld is beschermd als landschap omwille van het algemene belang gevormd door de:

esthetische waarde

de visueel-landschappelijke waarde van de uitgestrektheid van het halfopen gebied, aansluitend op bosrand;
de grote afleesbaarheid en relatieve ongeschondenheid van het historisch ontwikkelingspatroon van een eeuwenoude grondgebonden landbouw;
de grote verscheidenheid aan landschapsvisuele kenmerken van de hogervermelde levensgemeenschappen en hun randeffecten;
de aanwezigheid van talrijke microlandschappen en hun samenstellende elementen, met een hoge graad van 'natuurlijkheid';
het ontbreken van niet passende bewoning.

wetenschappelijke waarde

in casu natuurwetenschappelijke waarde: de aanwezigheid van typische, weinig gestoorde bodemprofielen;
het bijna dagzomen van tertiaire geologische lagen;
de zeer hoge biodiversiteit en zeldzaamheidsgraad van flora en fauna, resultaat van een rijk ontginningsverleden, een relatief stabiele en hoge waterstand, een goede waterkwaliteit, de plaatselijke afwezigheid van bemesting, variatie droge en natte bodems, zandige en meer kleiige bodems (pH: 4-7), licht-schaduw gradiënten, de relatieve isolatie van het gebied en het soms intensief beheer;
de grote diversiteit aan vegetatietypes, hun gaafheid, hun zeer hoge zeldzaamheidsgraad en hun onderling verband in het geheel;
het voorkomen van een belangrijk deel van de flora van de Vlaamse Zandstreek, dank zij de grote variatie aan biotopen, hun onderlinge wisselwerking en hun randeffecten.

historische waarde

de nog duidelijk aanwezige landschappelijke structuren die de verschillende cultuurhistorische ontwikkelingsfazen weerspiegelen, in nog grote verscheidenheid aan gaaf bewaarde relicten.


Aanduiding van

Is de bescherming van

Vloetemveld en omgeving

Snellegem (Jabbeke), Aartrijke, Zedelgem (Zedelgem)
Tijdens de middeleeuwen bestond het Vloethemveld en omgeving uit een veldzone, met stukken heide en veldvijvers, die omgeven werd door een boszone. Tijdens de 19de eeuw heeft men deze marginale gronden van heide en vijvers bebost met loof- en naaldbomen, terwijl de bosgordel in cultuur gebracht werd. Nu bestaat het uit een centraal bosgebied en het omliggende landbouwland. Sinds de Eerste Wereldoorlog is het gebied eerst door de Duitsers en later door de Belgen, als munitiedepot gebruikt waarbij een spoorwegnet, wegennet, blusvijvers en gebouwen zijn aangelegd. Naast de wegen in het militair domein kent dit gebied veel zand- en aardewegen. In het landbouwland rond het bos liggen verspreid enkele hoeves gelinkt aan de ontginning van deze gronden in de 19de eeuw. In het noordoosten vlakbij de Vijverdam ligt de middeleeuwse hofstede Vloetem met nog een gedeelte van de walgracht.

Is de omvattende bescherming van

Boswachterswoning De Vier-Eycken

Vloethemveldstraat 5 (Jabbeke)
Voormalige boswachterswoning van het Vloethemveld, zogenaamd "De Vier-Eycken". De hoeve is opgenomen binnen de grenzen van het beschermde landschap "Vloethemveld".


Hoeve Hildeghemhof

Vloethemveldstraat 1 (Jabbeke)
Het "Hildeghemhof" is een historische hoeve met 18de-eeuwse gebouwen die een belangrijke rol speelde in de ontginningsgeschiedenis van het Vloethemveld. De hoeve is gelegen aan de noordelijke rand van dit historische heidegebied en is opgenomen binnen de grenzen van het beschermd landschap Vloethemveld.


Hoeve met losse bestanddelen

Woudweg naar Zedelgem 31 (Jabbeke)
Hoeve bestaande uit losse bestanddelen, gelegen ten zuiden van het omwalde erf van de "Vloethemhoeve". De hoeve is opgenomen binnen de grenzen van het beschermde landschap "Vloethemveld".


Hoeve met twee volumes

Woudweg naar Zedelgem 24 (Jabbeke)
Hoeve met twee parallelle, haaks op de weg ingeplante volumes, geschikt op een onverhard erf tegen de straat aan. Het betreft twee eind-18de- of begin-19de-eeuwse gebouwen onder pannen zadeldaken.


Hoeve Noortweghe met erfbeplanting

Diksmuidse Heirweg 1 (Zedelgem)
Deze hoeve speelde een belangrijke rol in de ontginningsgeschiedenis van het "Vloethemveld". In 1392 was er in deze omgeving al een landbouwuitbating, hoeve omstreeks 1430 vermeld. De oorspronkelijke omwalde hoeve brandde eveneens voor 1623 af. Eind 18de eeuw sprake van de hoeve "genaempt Noortweghe". Op de Ferrariskaart (1770-1778) staat de hoeve aangeduid met drie gebouwen ten zuidoosten van het erf, in de loop van de 19de eeuw vonden verbouwingen plaats. 19de-eeuws boerenhuis met lange zuidwestvleugel en geïncorporeerde stallingen eventueel met oudere kern. Woning met aangebouwde keuken en bakhuis in verankerde, witbeschilderde baksteen boven een gepekte plint, onder zadeldaken (Vlaamse pannen) en met recente muuropeningen. Monumentale schuur uit 1871 ten noorden van het erf in bruine, verankerde baksteen onder zadeldak (Vlaamse pannen). Een tweede schuur in de zuidhoek van het erf is opgetrokken in gele en rode verankerde baksteen onder zadeldak.


Militair domein en natuurgebied

Vloethemveld (Zedelgem)
Voormalig militair domein en natuurgebied, deels op grondgebied Zedelgem, deels op grondgebied Snellegem (zie Jabbeke). Het "Vloethemveld" is een onderdeel van het een historisch heidegebied. In 1296 schenkt graaf Gwijde van Dampierre het "Vloethemveld" aan het Brugse Sint-Janshospitaal. Om het veld te ontginnen bouwt het hospitaal aan de rand van het gebied enkele hoeves. De hongersnood van 1847 en de groeiende vraag naar hout leiden tot massale ontbossing. Bij de herbebossing vanaf 1880 worden vooral snelgroeiende uitheemse bomen en naaldbomen aangeplant. Tijdens de Eerste Wereldoorlog kappen de Duitsers bijna het hele bos. Ze richten er barakken op, munitieopslagplaatsen en leggen spoorlijnen aan. In 1924 worden 127 ha van het "Vloethemveld" onteigend. Een deel valt onder het beheer van Waters en Bossen. Een deel wordt toegewezen aan het Ministerie van Landsverdediging voor het plaatsen van munitiedepots.


Vloethemhoeve met achtvormige omwalling

Woudweg naar Zedelgem 29 (Jabbeke)
Historische hoeve bestaande uit twee losse bestanddelen. Het stuk van de straat waarop de erfoprit uitgeeft, bestaat uit kasseien. Er zijn nog stukken van de walgracht bewaard ten zuiden en ten westen van de hoevegebouwen.


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Vloetemveld [online], https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/11843 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.