Beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek

Historische stadskern Tienen

Beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek van 02-05-2011 tot heden

ID: 335
URI: https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/335

Besluiten

Veemarkt, Wolmarkt en omgeving Parochiekerk Sint-Germanus
definitieve beschermingsbesluiten: 02-05-2011 ID: 4817

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Provincie
Vlaams-Brabant: Gemeente
Tienen: Deelgemeente
Tienen: Straat
Beauduinstraat, Hennemarkt, Minderbroedersstraat, Trapstraat, Veemarkt, Vrijthofstraat, Wolmarkt: Locatie
Beauduinstraat, Hennemarkt, Minderbroedersstraat, Trapstraat, Veemarkt, Vrijthofstraat, Wolmarkt (Tienen): Nauwkeurigheid zone
Tot op 15m: Oppervlakte zone
19 189m²: Beschermingsdossiers
4.02/24107/127.1 DB002316 OB001926

Typologie: burgerhuizen, kerkhoven, openbare pleinen, parochiekerken, steden, verharde wegen
Stijl: classicisme, neoclassicisme, rococo, traditioneel

Project beschermingsdatabank 2013-2016 (beschermingen: van 01-01-2013 tot 30-06-2016)

Beschrijving

De bescherming als stadsgezicht betreft de historische stadskern van Tienen, bestaande uit de Wolmarkt, de Veemarkt en de Sint-Germanuskerk met aangrenzend de Trapstraat en Vrijthofstraat. De gevels die zich op de grens van de afbakening bevinden en waarvan de rest van het gebouw buiten de afbakening ligt, maken in dit geval geen deel uit van de bescherming.

Waarden

De Veemarkt, de Wolmarkt en directe omgeving van de Sint-Germanuskerk zijn beschermd als stadsgezicht omwille van het algemeen belang gevormd door:

historische waarde

in casu architectuurhistorische waarde:
Binnen de context van een middeleeuwse pleinstructuur vormt het ensemble van stilistisch heterogene, meestal twee à drie bouwlagen tellende woon- en handelspanden van de Veemarkt, met hun conform de terreinhelling trapsgewijze aaneenschakeling van tussen aandaken gevatte, steile zadeldaken een visueel boeiende stedelijke ruimte met markant silhouet en aantrekkelijke zichten en perspectieven vanuit de aansluitende en opklimmende Wolmarkt met haar vrijwel homogeen 18de-eeuwse bebouwing. Met een tot de 17de eeuw opklimmende bouwchronologie vormen de individuele panden van Wolmarkt en Veemarkt een opmerkelijke illustratie van vier eeuwen stedelijke woonarchitectuur waarbij het overwicht aan classicistisch geïnspireerde rijwoningen, waaronder kwalitatief hoogstaande, volledig in streekeigen Gobertangesteen uitgewerkte, laat 18de-eeuwse lijstgevels met Lodewijk XVI-decoratie niet alleen getuigt van een economische bloeiperiode maar bovendien aan dit stedelijk ensemble haar eigenheid en aparte sfeer verleent.

historische waarde

Ingeplant aan de voet van de volgens sommige auteurs tot de 9de eeuw opklimmende Sint-Germanuskerk, op het hoogst gelegen punt, bovenop de 'berg' of heuvel die rond 1014 met een eerste verdedigingsmuur werd omringd, vormde de Veemarkt met haar stadhuis en markthal de primitieve stadskern van het sinds de 12de eeuw als 'Thuinas' vermelde Tienen, een van de zeven 'hoofdsteden' van het hertogdom Brabant en belangrijk handelscentrum aan de Grote Gete en de aloude verbindingsas Brugge-Keulen. Pas na de verwoesting van de binnenstad in 1635 verloor de Veemarkt haar centrumfunctie ten voordele van de huidige Grote Markt. Niet alleen de waardevolle archeologische ondergrond maar ook het onregelmatige profiel van het radiaal, door 'bergstraten' ontsloten, sterk hellende plein met een aaneengesloten bebouwing op overwegend vrij smalle, onregelmatige percelen, op de achtergrond gedomineerd door de romaans-gotische Sint-Germanuskerk (Koninklijk Besluit 25 maart 1938), waarvan de 'belforttoren' sinds 1999 op Werelderfgoedlijst figureert, getuigen van een middeleeuwse origine. Dit geldt eveneens voor structuur en configuratie van de directe omgeving van de Sint-Germanuskerk met het Apostelenhof en het Vrijthof, ontsloten door twee 'trapstraatjes', alsook voor de Wolmarkt, verwijzend naar de eertijds bloeiende laken - en wolnijverheid, en belangrijke historische toegangsas tot de kerksite. Daarnaast refereert het homogeen laatclassicistische, rond 1800 langs de Wolmarkt, ter hoogte van de westingang gerealiseerde bouwblok naar de opheffing van het kerkhof in 1784.

Aanduiding van

Is de bescherming van