Beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek

Historische stadskern Tienen

Beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek van tot heden

ID
335
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/335

Besluiten

Veemarkt, Wolmarkt en omgeving Parochiekerk Sint-Germanus
definitieve beschermingsbesluiten: 02-05-2011  ID: 4817

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Beschrijving

De bescherming als stadsgezicht betreft de historische stadskern van Tienen, bestaande uit de Wolmarkt, de Veemarkt en de Sint-Germanuskerk met aangrenzend de Trapstraat en Vrijthofstraat. De gevels die zich op de grens van de afbakening bevinden en waarvan de rest van het gebouw buiten de afbakening ligt, maken in dit geval geen deel uit van de bescherming.



Waarden

De Veemarkt, de Wolmarkt en directe omgeving van de Sint-Germanuskerk zijn beschermd als stadsgezicht omwille van het algemeen belang gevormd door:

historische waarde

in casu architectuurhistorische waarde:
Binnen de context van een middeleeuwse pleinstructuur vormt het ensemble van stilistisch heterogene, meestal twee à drie bouwlagen tellende woon- en handelspanden van de Veemarkt, met hun conform de terreinhelling trapsgewijze aaneenschakeling van tussen aandaken gevatte, steile zadeldaken een visueel boeiende stedelijke ruimte met markant silhouet en aantrekkelijke zichten en perspectieven vanuit de aansluitende en opklimmende Wolmarkt met haar vrijwel homogeen 18de-eeuwse bebouwing. Met een tot de 17de eeuw opklimmende bouwchronologie vormen de individuele panden van Wolmarkt en Veemarkt een opmerkelijke illustratie van vier eeuwen stedelijke woonarchitectuur waarbij het overwicht aan classicistisch geïnspireerde rijwoningen, waaronder kwalitatief hoogstaande, volledig in streekeigen Gobertangesteen uitgewerkte, laat 18de-eeuwse lijstgevels met Lodewijk XVI-decoratie niet alleen getuigt van een economische bloeiperiode maar bovendien aan dit stedelijk ensemble haar eigenheid en aparte sfeer verleent.

historische waarde

Ingeplant aan de voet van de volgens sommige auteurs tot de 9de eeuw opklimmende Sint-Germanuskerk, op het hoogst gelegen punt, bovenop de 'berg' of heuvel die rond 1014 met een eerste verdedigingsmuur werd omringd, vormde de Veemarkt met haar stadhuis en markthal de primitieve stadskern van het sinds de 12de eeuw als 'Thuinas' vermelde Tienen, een van de zeven 'hoofdsteden' van het hertogdom Brabant en belangrijk handelscentrum aan de Grote Gete en de aloude verbindingsas Brugge-Keulen. Pas na de verwoesting van de binnenstad in 1635 verloor de Veemarkt haar centrumfunctie ten voordele van de huidige Grote Markt. Niet alleen de waardevolle archeologische ondergrond maar ook het onregelmatige profiel van het radiaal, door 'bergstraten' ontsloten, sterk hellende plein met een aaneengesloten bebouwing op overwegend vrij smalle, onregelmatige percelen, op de achtergrond gedomineerd door de romaans-gotische Sint-Germanuskerk (Koninklijk Besluit 25 maart 1938), waarvan de 'belforttoren' sinds 1999 op Werelderfgoedlijst figureert, getuigen van een middeleeuwse origine. Dit geldt eveneens voor structuur en configuratie van de directe omgeving van de Sint-Germanuskerk met het Apostelenhof en het Vrijthof, ontsloten door twee 'trapstraatjes', alsook voor de Wolmarkt, verwijzend naar de eertijds bloeiende laken - en wolnijverheid, en belangrijke historische toegangsas tot de kerksite. Daarnaast refereert het homogeen laatclassicistische, rond 1800 langs de Wolmarkt, ter hoogte van de westingang gerealiseerde bouwblok naar de opheffing van het kerkhof in 1784.


Aanduiding van

Is de bescherming van

Historische stadskern Tienen

Beauduinstraat, Hennemarkt, Minderbroedersstraat, Trapstraat, Veemarkt, Vrijthofstraat, Wolmarkt (Tienen)
De bescherming als stadsgezicht betreft de historische stadskern van Tienen, bestaande uit de Wolmarkt, de Veemarkt en de Sint-Germanuskerk met aangrenzend de Trapstraat en Vrijthofstraat.

Is de omvattende bescherming van

Barokke stadswoning

Veemarkt 39 (Tienen)
Stadswoning van twee traveeën en twee verdiepingen met hoger opgetrokken middenrisaliet, uit de tweede helft van de 17de eeuw.


Burgerhuis

Veemarkt 9 (Tienen)
Burgerhuis met drie verdiepingen, overblijvende schouderstukken, uit de 18de eeuw.


Burgerhuis in Lodewijk XVI-stijl

Veemarkt 26 (Tienen)
Burgerhuis met drie verdiepingen hoge gevel afgezet met tandlijst en zadeldak, uit einde 18de eeuw.


Burgerhuizen

Veemarkt 10-11, 12 (Tienen)
Burgerhuizen met drie verdiepingen, overblijvende schouderstukken, uit de 18de eeuw.


Classicistisch burgerhuis

Veemarkt 31 (Tienen)
Burgerhuis met zandstenen voorgevelbekleding, drie verdiepingen onder zadeldak met dakkapel met gebogen fronton, uit einde 18de eeuw.


Classicistisch burgerhuis

Wolmarkt 23 (Tienen)
Burgerhuis met sobere, met zandsteen beklede voorgevel, drie verdiepingen onder zadeldak met dakvenster met oeil-de-boeuf, uit einde 18de eeuw.


Classicistische stadswoning

Veemarkt 35 (Tienen)
Stadswoning van drie verdiepingen met voorgevelbekleding van zandsteen, uit einde 18de eeuw.


Classicistische stadswoning

Veemarkt 37 (Tienen)
Rijhuis van twee verdiepingen met zandstenen voorgevelbekleding, uit einde 18de eeuw.


Herenhuis Van Ranst

Wolmarkt 15-17 (Tienen)
Herenhuis, gedateerd 1636, een zes traveeën en drie en een halve woonlaag tellend, ondiep breedhuis in traditionele bak- en zandsteenstijl, afgedekt met zadeldak tussen zijtrapgevels.


Herenhuis Van Ranst

Wolmarkt 19 (Tienen)
Dubbelhuis, baksteenbouw verrijkt met witte zandsteen, twee verdiepingen met hoger opgebouwd middenrisaliet gedateerd 1661 op de sluitsteen van het bovenlicht van de voordeur.


Herenhuis Van Ranst

Wolmarkt 21 (Tienen)
In 1711 opgetrokken enkelhuis met twee verdiepingen en een middenrisaliet dat drie van de vijf traveeën omvat en bestaat uit een hoog schouderstuk en een klokvormige bekroning.


Hoekhuis

Minderbroedersstraat 2 (Tienen)
Burgerhuis, baksteenbouw verlevendigd met natuursteen en risaliet met volutes en spiegelboogbekroning, behorend tot het derde kwart van de 18de eeuw.


Hoekhuis van 1854

Veemarkt 36 (Tienen)
Hoekhuis met twee verdiepingen opgetrokken uit baksteen met verwerking van arduin voor de steekboogvensteromlijstingen.


Parochiekerk Sint-Germanus

Veemarkt 35BIS (Tienen)
Deze kerk, gelegen op een hoogte in het centrum van de stad, beheerst de hele omgeving, aan de huidige gotische kerk werd kort na 1300 begonnen met uitbreidingen tot in de 18de eeuw.


Rijhuis

Veemarkt 30 (Tienen)
Rijhuis met drie verdiepingen uit de tweede helft van de 18de eeuw. Bepleisterde voorgevel, horizontaal geleed door een pui- en een kroonlijst op klosjes.


Stadswoning

Oude Kleerkopersstraat 36, Veemarkt 22 (Tienen)
Huis met twee verdiepingen en trapgevel uit de 16de of 17de eeuw.


Stadswoning

Veemarkt 22 (Tienen)
Drie verdiepingen hoog rijhuis met bewaarde steekboogramen op de bovenverdiepingen, uit de tweede helft van de 18de eeuw.


Stadswoning

Veemarkt 40 (Tienen)
Huis uit de tweede helft van de 18de eeuw met vernieuwde benedenverdieping.


Stadswoning

Wolmarkt 5 (Tienen)
Kleine stadswoning met twee verdiepingen, uit de tweede helft van de 18de eeuw.


Stadswoning

Wolmarkt 7 (Tienen)
Rijhuis voorzien van eenvoudige steekboogvensters met zandstenen omlijstingen, uit de tweede helft van de 18de eeuw.


Stadswoning

Wolmarkt 11-13 (Tienen)
Stadswoning met drie verdiepingen met kern uit einde 18de eeuw.


Stadswoning

Wolmarkt 14 (Tienen)
Enkelhuis uit einde 18de of begin 19de eeuw.


Stadswoning van 1750

Wolmarkt 1 (Tienen)
Dubbelhuis met twee verdiepingen, baksteenbouw verrijkt met natuursteen, daterend van circa 1750.


Tweeverdiepingshuis

Veemarkt 29 (Tienen)
Tweeverdiepingshuis met zandstenen voorgevelbekleding uit einde 18de, begin 19de eeuw.


Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.