Beschermd cultuurhistorisch landschap

Kastelensite

Beschermd cultuurhistorisch landschap van tot heden

ID
8951
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/8951

Besluiten

Kastelensite
definitieve beschermingsbesluiten: 25-07-2005  ID: 4433

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Beschrijving

De kastelensite te Sint-Denijs-Westrem en Zwijnaarde is beschermd als landschap. De als monument beschermde kastelen Puttenhove, kasteel Rijvissche en kasteel De Klosse en het als monument beschermde Predikherenhof maken deel uit van het beschermde landschap.

Bij de bescherming als landschap werd ook een overgangszone beschermd. De bescherming van de overgangszone werd vernietigd door een arrest van de Raad van State van 6 mei 2010.



Waarden

De kastelensite is beschermd als landschap omwille van het algemene belang gevormd door de:

natuurwetenschappelijke waarde

De kasteeldomein herbergen een fraaie stinsenflora. Dit zijn planten die vroeger om hun decoratieve waarde werden aangeplant en die er op een spontane manier zijn gaan verwilderen.

historische waarde

Het is een goed voorbeeld van een middeleeuws bulkengebied. Een bulkengebied is een landbouwgebied waarvan de percelen werden bewerkt in het kader van het wissel- en koppelstelsel; dit betekent dat een perceel na een aantal jaren te zijn bezaaid, werd omgezet in grasland. Om tijdens de grasjaren het vee binnen de percelen te houden was een afsluiting noodzakelijk. Grachten afgezoomd met knotwilgen en/of houtkanten en vermoedelijk aangevuld met vlechtwerk van dood hout fungeerden als afsluiting.
Waarschijnlijk stemt het site van de kastelen overeen met voorheen belangrijke hofsteden. De Sint-Pietersabdij bezat verschillende ontginningscentra in dit gebied, waarvan de verschillende kasteelsites getuigen. In het perceleringspatroon zijn er een opvallend aantal vormen bewaard die wijzen op omwalde sites. Deze omwallingen verwijzen naar de 14de- en 15de-eeuwse ontginningen.
In het landschap zijn er nog talrijke historische relicten aanwezig zoals de dreven en het tracé van de oude spoorweg.

esthetische waarde

De aanwezigheid van laatmiddeleeuwse sites met walgracht die zijn uitgebouwd tot buitengoed met stijlvolle gebouwen, park en oprijlanen bepalen in sterke mate de esthetische waarde van het gebied.
In het landschap zijn nog verschillende elementen aanwezig (zoals dreven, bomenrijen, tracé van de oude spoorlijn, kasteelparken, ... ) die het gebied karakteriseren en de belevingswaarde ervan verhogen.


Aanduiding van

Is de bescherming van

Kastelensite Zwijnaarde

Eedstraat, Gebuurtestraat, Heistraat, Hutsepotstraat, Kortrijksesteenweg, Pieter Pauwel Rubenslaan, Putstraat, Rijvisschestraat (Gent)
De kastelensite van Zwijnaarde bestaat uit een ensemble van de kastelen Reivissche, Predikherenhof, Nieuwgoed, Puttenhove en De Klosse en het park van de Ghellinck d’Elsegem. Er is een sterke visuele relatie tussen de verschillende sites onderling en via vergezichten en kasteeldreven loopt de architectuur van de gebouwen verder in het landschap. Van de relatief hoge grondwaterstand heeft men in het verleden dankbaar gebruik gemaakt om bij de kasteelsites omgrachtingen, vijvers en waterpartijen aan te leggen. Rondom de kastelen liggen relicten van het oorspronkelijke bulkenlandschap, een door knotwilgenrijen gesloten landbouwgebied waarvan de percelen werden bewerkt in het kader van het wisselstelsel. Nattere delen, in de beekvalleitjes, hebben een meer continu gebruik als grasland gekend. Een aantal kastelen heeft nog een omgrachting als relict van de middeleeuwse site met walgracht.

Is de omvattende bescherming van

Bomengroep van paardenkastanje en zomerlindes Kasteel Nieuwgoed

Rijvisschestraat (Gent)
De bomengroep bij Kasteel Nieuwgoed bestaat uit 6 bomen, waarvan 1 dominante paardenkastanje en 6 zomerlinden. Dit is bedoeld om een gesloten volume te hebben vanaf het maaiveld tot in de top van de kruin en ook om te voorkomen dat er te dicht bij de paardenkastanje wordt geploegd.


Hoeve met losse bestanddelen

Heistraat 12 (Gent)
Ver achterin gelegen hoeve met losse bestanddelen toegankelijk via een aardeweg. Ten noorden, woonhuis van zes traveeën met één bouwlaag onder zadeldak, met klokkentorentje, in kern opklimmend tot de 18de eeuw. Ten westen, ruime dwarsschuur en stallen met gewitte gevels onder zadeldak.


Hoeve met losse bestanddelen

Heistraat 26 (Gent)
Hoeve met losse bestanddelen met boerenwoning met stallen ten noorden en schuur ten westen van het met gras begroeid erf. Langgestrekt gebouw, schuin ingeplant ten noorden met gewitte verankerde bakstenen gevels met één bouwlaag onder zadeldak met linker zijaandak met muurvlechtingen, in kern opklimmend tot de 18de eeuw.


Kasteeldomein de Ghellinck met dienstgebouwen

Hutsepotstraat 147-149 (Gent)
Dienstgebouwen van het kasteel de Ghellinck, gelegen aan de noordzijde van het enorme domein op de hoek met Grotesteenweg-Zuid. Het kasteel werd gesloopt in 1945 doch het park met 18de-eeuwse aanleg bleef behouden. Ruime bakstenen gebouwen met vroegere smidse, stallen en personeelswoningen, daterend van 1906. Hovenierswoning in villastijl van circa 1900.


Kasteeldomein De Klosse

Grotesteenweg-Zuid 22-24 (Gent)
Zomerverblijf met omwald kasteeltje en prachtig park, vanaf de steenweg toegankelijk via een lange gekasseide beukendreef. Een brug over de wal met smeedijzeren leuningen verleent toegang tot de voortuin en het kasteeltje. Heden classicerend gebouw, naar verluidt op een zolderbalk gedateerd 1845, volgens kadastergegevens van 1847, mogelijk met behoud van een oudere kern. Alleenstaand gebouw op rechthoekige plattegrond met centrale trapezoïdale uitbouw aan de voorzijde. Voorgevel van zeven traveeën met twee en een halve bouwlaag onder schilddak.


Kasteeldomein Nieuwgoed of Nieuwenhove

Grotesteenweg-Zuid 2-8 (Gent)
Kasteel met 18de- en 19de-euwse aanhorigheden en hoeve gelegen in een enorm domein met park, vijver en landerijen begrensd door de Rijvisschestraat, Grotesteenweg-Zuid en Heistraat en vanaf elk van deze straten toegankelijk via drie rechte dreven. Nadat het oorspronkelijke kasteel In 1915 uitbrandde, werd in opdracht van ridder E. Soenens een volledig nieuw kasteel met neo-Lodewijk XVI-voorgevel gebouwd door architect V. Vaerwyck in 1928.


Kasteeldomein Puttenhove

Putstraat 26-30 (Gent)
Nog gedeeltelijk omwald kasteel, in archiefstukken reeds vermeld in de 15de eeuw. Kasteel op U-vormige plattegrond volgens een noordwest-zuidoost-as ingeplant op de vroegere grondvesten. Laatclassicistische gevels circa 1840 te dateren en mogelijk beïnvloed door Parijse voorbeelden onder meer door Ludovico Visconti. Voorgevel van negen traveeën en twee en een halve bouwlaag onder snijdende schilddaken met vier achthoekige noktorentjes. Ten zuiden, voormalig neerhof en stallen vermoedelijk samen met de wederopbouw van het kasteel omgevormd tot portierswoningen en koetshuizen, in kern minstens opklimmend tot de 18de eeuw. Park in landschappelijke stijl met toegangsdreef.


Kasteeldomein Rijvissche

Rijvisschestraat 3-9 (Gent)
Zogenaamd naar de Gentse familie Rijvissche, de oudst bekende eigenaars van het goed in de 12de-14de eeuw. Heden nog volledig omgracht kasteel met voormalige hovenierswoning, neerhof, hoeve en ingangspoort met lange toegangsweg met platanen vanaf de Rijvisschestraat. Het kasteel zelf is op zijn beurt nog eens omgeven door een binnenwal en slechts toegankelijk via een brug met drie bogen. De verschillende grachten worden gemarkeerd door bomenrijen.


Landhuis Predikherenhof met park

Heistraat 16-18 (Gent)
Vanouds bekend buitengoed, in zijn huidige vorm gebouwd als buitenverblijf van de familie Van Pottelberghe de la Poterie. Omgevend park in landschappelijke stijl en nog gedeeltelijk omwald kasteeltje in neorococostijl naar ontwerp van architect V. Vaerwyck en daterend van 1909. Ten westen, voormalige koetshuizen en dienstgebouwen.


Langgestrekte hoeve

Eedstraat 55 (Gent)
Ver achterin gelegen hoeve aan de bosrand, bereikbaar via een beukendreef tussen de velden. Omwald erf met toegangsbrug en ijzeren hek, rechts ervoor klein wegkapelletje met Onze-Lieve-Vrouwebeeldje met Kind, 1952 gedateerd. Langgestrekte hoeve ten westen en dwarsschuur ten zuiden van het ruime, gedeeltelijk met gras begroeide erf met boomgaard. Woonhuis van vijf traveeën met één bouwlaag onder zadeldak, in kern opklimmend tot de 18de eeuw, heden met voornamelijk 19de-eeuws voorkomen.


Neerhof van kasteel Puttenhove

Putstraat 32 (Gent)
Ver achterin gelegen hoeve met losse bestanddelen, toegankelijk via een aarden weg en ijzeren hek tussen vierkante bakstenen hekpijlers. Omhaagd voorerf met woonhuis en aanleunende stallen ten noorden en ruime schuur ten oosten. Woonhuis van drie traveeën met één bouwlaag onder zadeldak, daterend uit eerste helft 19de eeuw.


Platanendreef Kasteel Nieuwgoed

Rijvisschestraat (Gent)
Monumentale kasteeldreef bij Kasteel Nieuwgoed bestaande uit twee bomenrijen van opgaande platanen. De dreef heeft een lengte van 270 meter en telt op het moment van de inventarisatie 73 bomen, 3 exemplaren waren verdwenen.


Twee gekandelaarde linden bij hoeve

Rijvisschestraat 1 (Gent)
Twee gekandelaarde lindebomen staan op het omhaagde boerenerf ten zuidoosten van de woning.


Twee gekandelaarde linden bij veldkapel Nieuwenhove

Rijvisschestraat (Gent)
Twee gekandelaarde lindebomen staan rechts bij het begin van de kasteeldreef van Kasteel Nieuwgoed en vormen er een eenheid met een veldkapelletje.


Villa La Closerie

Rijvisschestraat 50 (Gent)
Villa in Engelse cottagestijl in een ruime aangelegde tuin, daterend uit begin 20ste eeuw. Begroeid bakstenen gebouw met gecementeerde hoekbanden en imitatievakwerkbouw op de bovenverdieping onder snijdende schilddaken. Links, markant zeshoekig uitgebouwde torentravee.


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Kastelensite [online], https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/8951 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.