erfgoedobject

Kasteeldomein Puttenhove

bouwkundig / landschappelijk element
ID
26894
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/26894

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Kasteeldomein Puttenhove
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • omvat de aanduiding als beschermd monument Kasteeldomein Puttenhove: kasteel
    Deze bescherming is geldig sinds

  • is deel van de aanduiding als beschermd cultuurhistorisch landschap Kastelensite
    Deze bescherming is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Kasteel Puttenhove
    Deze vaststelling was geldig van tot

Beschrijving

Nog gedeeltelijk omwald kasteel, in archiefstukken reeds vermeld in de 15de eeuw (als leen in de leerboeken van de Sint-Pietersabdij in 1438, 1471 en 1491). Volgens de overlevering verbleef Filips II er in 1549 voor hij als graaf van Vlaanderen in de Gentse Sint-Pietersabdij de investituur ontving, waardoor sommige bronnen het kasteel als vorstelijk domein bestempelden. Vernieling door de Calvinisten in 1578. In de 18de eeuw eigendom van de familie Triest. Nieuwe verwoesting door de legers van Lodewijk XIV bij de belegering van Gent in 1708. In archiefstukken van 1730 beschreven als een vervallen kasteel met neerhof, land en wallen.

Sinds circa 1830-40 eigendom van de familie Soenens. Vermoedelijk volledige vernieuwbouw circa 1840 in neoclassicistische stijl op de oude, door wallen omgeven grondvesten. Aanpassingen circa 1886 waarbij de wal onmiddellijk rondom het kasteel (noord-, zuid- en westzijde) gedempt werd en het kasteel achteraan uitgebouwd werd met een wintertuin (heden vervangen door een keuken en terras). Circa 1930 werd de noordzijde voorzien van een terras met balustrade. De rechthoekige omwalling waarbinnen ook de dienstgebouwen gevat zijn blijft heden aan de zuid- en westzijde (parallel met de straat en de landweg) behouden.

19de-eeuwse parkaanleg naar Engels model met onder meer talrijke exotische bomen (onder meer een sequoia, door Em. Soenens meegebracht uit Amerika).

Huidig domein toegankelijk via een hek en brug over de wal aan de Putstraat of via een lange dreef in het noordwesten vanaf de Kortrijksesteenweg. Fraai ijzeren hek tussen vierkante tuinpaviljoenen, daterend van 1886, bij de inkom van het park.

Kasteel op U-vormige plattegrond volgens een noordwest-zuidoost-as ingeplant op de vroegere grondvesten, oorspronkelijk omgeven door wallen. Behouden overwelfde kelders met parallelle tongewelven aan de noordzijde.

Laatclassicistische gevels (enkel de noord- en oostzijde zijn uitgewerkt) circa 1840 te dateren en mogelijk beïnvloed door Parijse voorbeelden onder meer door Ludovico Visconti. Voorgevel van negen traveeën en twee en een halve bouwlaag onder achteraan snijdende schilddaken (nieuwe leien in plaats van schildvormige leipannen met leliemotief) met vier achthoekige noktorentjes onder kegeldakjes. Verankerde, bepleisterde en geschilderde lijstgevel afgelijnd door geblokte hoekbanden. Horizontaliserende imitatiebanden op de begane grond en kordons op de bovenverdieping. Markant middenrisaliet van drie traveeën met laat-empire portiek van Dorische zuilen (imitatiemarmer) op de begane grond en Ionische pilasters op de bovenverdieping; centrale rondboognis met balkonhek en uurwerk, bekronend driehoekig fronton. Rechthoekige vensters op arduinen lekdrempels, op de bovenverdieping omlijst, met sluitsteen en consooltjes onder de dorpels. Kleine rechthoekige vensters in de halve verdieping. Aflijnende kroonlijst en blinde attiek met siervazen op de hoeken.

Noordelijke, licht concave zijgevel van vijf traveeën met gemarkeerd middenrisaliet van drie traveeën; rondboogvormige deurvensters onder booglijst op imposten op de begane grond; bekronende stucfries met blad- en bloemmotieven. Rechthoekige zij- en bovenvensters (idem voorgevel) met doorlopende arduinen onderdorpel op het middenrisaliet. Aflijnende fries met fraaie stucpanelen en kroonlijst op klosjes. Erboven attiek met drie centrale vensters; siervazen. Terras van circa 1930 met balusterleuning.

Zuidzijde van vier traveeën en drie bouwlagen waaronder zichtbaar souterrain. Gecementeerd parement en eenvoudige rechthoekige vensters. Erker in de eerste travee. Eveneens gecementeerde achtergevel met latere aanbouwsels en verbouwingen.

Interieur ingericht in de loop van de tweede helft van de 19de eeuw door ridder Fl. Soenens, belangrijk kunstverzamelaar, met authentieke stukken onder meer een merkwaardig kunstkabinet in Vlaamse renaissance met gesculpteerde deur (gedateerd 1660), muren bekleed met Mechels leder, gesculpteerde houten schouw met schilderij van Francken de Oude. Eetkamer ingericht in 1890 naar 18de-eeuwse stijl.

Ten zuiden, bij de ingang aan de Putstraat, voormalig neerhof (nok loodrecht op de straat) en stallen (nok parallel met de straat) vermoedelijk samen met de wederopbouw van het kasteel omgevormd tot portierswoningen en koetshuizen. Kern minstens opklimmend tot de 18de eeuw (sporen van muurvlechtingen in linkerzijgevel). Vernieuwde 19de-eeuwse voorgevel van anderhalve bouwlaag (een halve bouwlaag verhoogd) en vijf traveeën onder gedeeltelijk plat en mank zadeldak (Vlaamse pannen). Gecementeerd beschilderd parement. Verticaal markerende pilasters op de hoeken en ter aflijning van het middenrisaliet met bekronend driehoekig fronton. Rechthoekige vensters in vlakke rondboogomlijsting. Oculi in de halve verdieping. Siervazen op de hoeken.

Eveneens aangepaste rechterzijgevel met schijngevel, centraal driehoekig fronton en siervazen op de hoeken. Rondboogbovenvenstertje en rechthoekige deuren in de zijtraveeën. Verankerde beschilderde bakstenen linkerzijgevel met manke puntgevel, gedeeltelijk bewaarde muurvlechtingen en verspringende, gewijzigde muuropeningen.

Voormalige stallen, eveneens met vernieuwde verhoogde voorgevel met centraal risaliet van drie traveeën, verticaal gescheiden door vlakke pilasters met bekronende siervazen. Rechthoekige vensters met roedeverdeling en twee rechthoekige poorten.

  • Kadasterarchief Oost-Vlaanderen, mutatieschetsen Gent, afdeling XXV (Sint-Denijs-Westrem), 1886/20.
     
  • GEVAERT G. 1980: Het kasteel Puttenhove te Sint-Denijs-Westrem, G.O.V. - Heeraut 15.3, 1-12.
  • VAN LIEFFERINGE H. 1977: Sint-Denijs- Westrem, domein Puttenhove, Het groot kastelenboek van België, Kastelen en buitenplaatsen, Brussel, 245.

Bron: BOGAERT C., LANCLUS K. & VERBEECK M. 1982: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Gent, Fusiegemeenten, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 4nd, Brussel - Gent.
Auteurs: Bogaert, Chris
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

Park

Het kasteeldomein is bereikbaar vanaf de Kortrijksesteenweg via een dubbele eikendreef in dobbelsteenverband. Het park zelf is aangelegd in een meer landschappelijke stijl, met onder andere de kasteelvijver die geënt is op de vroegere omgrachting. 

Auteurs: Claeys, Dries
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Louis Minard

Volgens het beschermingsbesluit werd het kasteel in 1840 verbouwd in neoclassicistische stijl door Louis Minard.

Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties

  • Is deel van
    Kastelensite Zwijnaarde

  • Is deel van
    Putstraat


Waarnemingen


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Kasteeldomein Puttenhove [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/26894 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.