erfgoedobject

Stadhuis Veurne

bouwkundig element
ID
16699
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/16699

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Stadhuis van Veurne
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is aangeduid als beschermd monument Stadhuis Veurne
    Deze bescherming is geldig sinds

  • is deel van de aanduiding als beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek Stadskern Veurne
    Deze bescherming is geldig sinds

Beschrijving

Stadhuis, gelegen op westelijke marktzijde, en hoek vormend met het voormalig Landhuis, waarvan het tevens oorspronkelijk de conciërgewoning was. Bakstenen gebouw met twee analoge vleugels van respectievelijk vier en vijf trav. en twee bouwlagen onder zadeldak (leien). Beide met dwarse topgevel voorzien van in- en uitgezwenkte top (oosten). Linker vleugel van 1596 volgens versierde muurankers en cartouche; achtergevel met huistoren van l599 volgens muurankers. Rechter vleugel van 1612 volgens cartouche van geveltop, en gedateerde deuromlijsting van het pui; balk met jaartal 1616 in de vergaderzaal. Ontwerp toegeschreven aan stadsbouwmeester Lieven Lucas, afkomstig van Sint-Omaars. Pui naar ontwerp van Brugse steenhouwers Hiëronymus Stalpaert en Ferri Aerts. Restauratiewerken onder leiding van architect J. Vinck (Veurne) in 1880-1889, onder meer vernieuwing van kozijnen en puireconstructie deels met herbruikt materiaal.

Bewaarde tekeningen van gevelopstanden van circa 1915. Regionale vertolking van de renaissancearchitectuur. Traditionele laat-gotische wandstructuur met zogenaamde Brugse traveeën en stenen kruiskozijnen, gecombineerd met lokale baksteeninterpretaties van renaissance ornamenten voor borstwering met geometrische versiering, tudor- en korfbogige vensterboogvelden met analoge versiering en schelpvulling, geprofileerde kroonlijst met trigliefen, en in- en uitgezwenkte geveltoppen verfraaid met twee gekoppelde aediculavensters voorzien van hermenpilasters en driehoekige frontonbekroning als typische exponenten van de lokale renaissancevormgeving. Zuiverder renaissancistisch geïnspireerde pui van hardsteen: vijf korfbogen opgevangen door Ionische zuiltjes op opengewerkte leuning, en onder analoge borstwering met kasselrijwapenschild in het midden; boogzwikken versierd met vergulde putti. Rondboogdeur met sluitsteen en imposten, ingeschreven in rechthoekige omlijsting van Ionische halfzuiltjes en uitgewerkt hoofdgestel waarin jaartal 1612 opgenomen; boogzwikken met putti. R., overwelfde "brandgang" naar Heldenplein en Walburgapark (gedrukt gewelf van baksteen). Korfbogige doorgang in natuurstenen omlijsting met neuten; geprofileerde druiplijst met recentere liggende figuren van de Gerechtigheid links en de Vrede rechts. Zijtrapgevels. Centraal aandak met trappen. Geprofileerde schoorstenen met pilastertjes. Achtergevel (westen); aanleunend achtkantig huistorentje onder ingesnoerde spits met peervormige bekroning (leien), van 1599 volgens muurankers. Gelede uitkijk met rondboogvormige muuropeningen. Voorts, rechthoekige muuropeningen met 19de-eeuws houtwerk. Haakse uitbouw uit de 20ste eeuw in aansluitende neorenaissancestijl, naar ontwerp van architect C. Van Elslande (Veurne) van 1939.

Interieur. Muurbekledingen van Mechels (gemeenteraads- en trouwzaal) en Corduaans leder (vergaderzaal). Balkenzolderingen met geprofileerde sloffen, gedateerd 1616 in vergaderzaal. Schepenzaaltje met stucplafond en rococo schouw. Vergaderzaal (bovenverdieping): renaissance schouw met twee schilderijen voorstellende Albrecht en Isabella; toegang tot voormalig Landhuis via twee deurtjes in houten renaissance omlijsting, gedateerd 1623. Stenen wenteltrap. Bewaarde bronzen gerechtsvoorwerpen van 1499-1623.

  • Algemeen Rijksarchief (Brussel), modern archief, ongebundeld (1876).
  • Stadsarchief Veurne, modern archief, ongebundeld (1876).
  • S.N. 1877: Bulletin des Commissions royales d'art et d'archéologie, Brussel, XVIII, 236.
  • BETHUNE J. 1871: Les monuments de la ville de Furnes, Bulletin de la gilde de St. Thomas et de St. Luc VII, 131-133.
  • DE POTTER F., RONSE E., BORRE P. 1873-1875: Geschiedenis der stad en kastelnij van Veurne, I, Gent, 190-198.
  • DEVLIEGHER L. 1965: Beeld van het kunstbezit. Inleiding tot een inventarisatie, Kunstpatrimonium van West-Vlaanderen, b, Tielt-Den Haag, 102-103.
  • PIOT C. 1865: Notice historique et descriptive de l'Hôtel de la Câtellenie de Furnes, Bulletin des Commissions royales d'art et d'archéologie, VI, 362-375.
  • VAN MOLLE F. 1974: Koperen koppen en vuisten in het oude Vlaamse strafrecht, Antiek IX.2, 141 - 166.
  • VROMMAN F. 1953: Oude monumenten en gevels te Veurne, West-Vlaanderen II.5, 195.

Bron: DELEPIERE A.-M. & LION M. met medewerking van HUYS M. 1982: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie West-Vlaanderen, Arrondissement Veurne, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 8n, Brussel - Gent.
Auteurs: Delepiere, Anne Marie; Lion, Mimi
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

Het stadhuis speelde tijdens de oorlog een belangrijke rol. Midden oktober 1914 kwam de Generale Staf van het Belgisch Leger zich in het stadhuis vestigen. De bovenzaal werd ingericht tot werkkabinet van Koning Albert. In het stadhuis werden onder meer de besprekingen gevoerd, die zouden leiden tot de onderwaterzetting van de IJzervlakte.

Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Stadhuis Veurne [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/16699 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.