erfgoedobject

Duitse mitrailleurpost Pickelhaube House

bouwkundig element
ID
213524
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/213524

Juridische gevolgen

Beschrijving

Duitse mitrailleurpost, opgetrokken vóór de Derde Slag bij Ieper bij de restanten van een huis, die op Britse militaire stafkaarten Pickelhaube House genoemd wordt (Pickelhaube is Duits voor pinhelm). De mitrailleurpost is opgetrokken in een loopgravensysteem, die op Britse stafkaarten met de naam Call Support is bedacht, net achter de Duitse frontlinie. In het totaal worden er hier een vijftal betonnen posten net naast elkaar opgetrokken.

Historische beschrijving

Daar waar de omgeving van deze mitrailleurpost na de Eerste Slag bij Ieper nog 'vrij comfortabel' in geallieerd gebied ligt, komt het gebied ten gevolge van de Duitse gasaanval (22 april 1915) en de daaropvolgende gevechten tijdens de Tweede Slag bij Ieper in Duitse handen, op nauwelijks enkele tientallen meters van de Duitse frontlijn.

In de periode tussen juni 1915 en het begin van de Derde Slag bij Ieper (31 juli 1917) bouwen Duitse eenheden er een heus verdedigingssysteem uit. Ze hanteren hier, net als elders in de Ieperboog, een systeem van verdediging in de diepte, bestaande uit drie verdedigingslijnen. De voorste linie is niet zwaar bemand, om het aantal slachtoffers van de vijandelijke beschietingen te beperken. In deze voorste linie worden sterke fortificaties en mitrailleursnesten ingericht, die de vijandelijke opmars in eerste instantie dienen te breken. Tussen de tweede en derde lijn staat het veldgeschut opgesteld en zijn infanterie-eenheden gelegerd die de aanval dienen op te vangen en een eerste tegenaanval dienen uit te voeren. Achter de derde lijn liggen de grotere Eingreifs-Divisionen gelegerd om de tegenaanval uit te voeren.

Het loopgravensysteem bij/achter Call Trench is een goed voorbeeld van deze nieuwe militaire strategie. De mitrailleurpost is in 1916 opgetrokken in een loopgraaf, die deel uitmaakt van de voorste Duitse linies ter hoogte van Wieltje, meer bepaald in een getande loopgraaf die net achter en parallel loopt met Call Trench. Vlakbij de mitrailleurpost worden er eveneens (smal)sporen, paden en prikkeldraadversperringen aangelegd.

Oorspronkelijk staan er in deze omgeving vele tientallen betonnen constructies, die allen in de periode 1916-1917 bijna tegen elkaar zijn opgetrokken en op de eerste dag van de Derde Slag bij Ieper (31 juli 1917) veroverd worden. Deze mitrailleurpost is meer bepaald veroverd door manschappen van de 55ste Britse divisie.

Deze zone komt opnieuw pal op de frontlijn te liggen na het Duitse Lente-Offensief (voorjaar 1918). De mitrailleurpost ligt dan net in Britse handen, terwijl de nabijgelegen militaire posten van Cambrai Reserve aan de Duitse frontlijn liggen. Luchtfoto’s uit de oorlog tonen aan hoe dit gebied door het oorlogsgeweld getransformeerd is tot een maanlandschap.

Deze mitrailleurpost is ingedeeld in drie ruimtes en één mitrailleurkamer. Om de mitrailleur voldoende hoog te kunnen installeren, is het dak boven deze mitrailleurkamer oorspronkelijk slechts 30cm dik, terwijl het dak boven de andere ruimtes ca. één meter dik is. Naderhand is nog een bijkomende laag van 20cm gewapend beton op het dunne dak boven de mitrailleurkamer toegevoegd als bijkomende versteviging.

Beschrijving

Vrijstaande, halfondergrondse betonnen militaire constructie met lengte van ca. 1100cm en breedte van 307cm tot 350cm. Het beton is grof samengesteld en verstevigd met ronde wapeningsijzers van 1cm dikte. De betonnen constructie is gegoten tegen een houten bekisting. Aan noordoostelijke zijde zitten drie toegangen en één kijkopening (mogelijk achteraf opengehakt), aan zuidwestelijke zijde zit één schietopening.

Binnenin bestaat de constructie uit vier ruimtes. Boven de ruimte met schietopening is het dak 30cm dik, waarop naderhand vrij slordig een bijkomende laag beton werd gegoten van ca. 20cm. Het dak boven de andere ruimtes is ca. 100cm dik en bevat telkens een kleine opening (verluchting). Onder meer ter hoogte van de toegang naar de mitrailleurkamer, ter hoogte van de schietopening en aan de noordelijke hoek is de constructie beschadigd.

  • Ieper, Kenniscentrum In Flanders Fields Museum: Collectie militaire luchtfoto’s W.O. I, Brugseweg, IFFLF687 (IWM 19825), 21/7/1917; Ieper Sint-Jan, East of Wieltje, IFFLF824 (IWM Box 5 – BB615), 18/10/1915;
  • Ieper, Kenniscentrum In Flanders Fields Museum: Collectie militaire stafkaarten W.O. I, Frezenberg, Ed. 3, 21/8/1917; Sint-Juliaan, 28NW2, ed. 6A, 13/5/1918.
  • OLDHAM P. 1995: Pill-boxes on the western front. A guide to the design, construction and use of concrete pill-boxes 1914-1918, London.
  • MONUMENTENWACHT ANTWERPEN VZW, Inspectieverslag Duitse bunker ‘Pickelhaube’ (inspectienummer: W-21/51044/2010/B, inspectiedatum 19/4/2010), onuitgegeven rapport.
  • VERBOVEN H. 2011: W.O. I-rapport: Lieu de Mémoire Wieltje – Frezenberg, onuitgegeven rapport Onroerend Erfgoed.
  • The Imperial War Museum Trench Map Archive on CD-rom (CD-rom uitgegeven door The Naval & Military Press in association with the Imperial War Museum): Britse militaire kaarten St-Julien, 28NW2, Ed. 5A, 1/4/1917; St-Julien, 28NW2, Ed. 6B, 30/3/1918.
  • Mapping the Front: German maps. Military Mapping 1914-1918: Great War Trench Map DVD Collection (DVD uitgegeven door de Western Front Association, in  association with the Imperial War Museum, 2010): Stellungskarte Diksmuide-Süd, 20/7/1917.
  • Mapping the Front: Ypres. British mapping 1914-1918: Great War Trench Map DVD Collection (DVD uitgegeven door de Western Front Association, in  association with the Imperial War Museum, 2008): The Ypres Salient, kaart met aanduiding van begraafplaatsen, gedenktekens en militaire posten, 1924; Pilckem, Ed. I, 11/7/1917.

Bron: Onroerend Erfgoed West-Vlaanderen, Beschermingsdossier 4.001/33011/117.1, Duitse mitrailleurpost (WO I) Pickelhaube House, Kattestraat z. nr. (DECOODT H., 2015)
Auteurs: Decoodt, Hannelore
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Duitse mitrailleurpost Pickelhaube House [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/213524 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.