erfgoedobject

Parochiekerk Sint-Martinus

bouwkundig element
ID
31438
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/31438

Juridische gevolgen

Beschrijving

Georiënteerd bedehuis, gelegen aan het uiteinde van de Tempeliersstraat. Het omringend kerkhof heeft een toegangshek ten noorden en ten zuiden van de kerk.

Historiek

Vrij sobere hallenkerk met neoclassicistische westelijke toren ter vervanging van de reeds circa 1488 vermelde kapel. Oprichting van de eerste beuk in 1805. De kerk werd ingewijd op 9 september 1806. De bouwwerken werden hervat vanaf 1826, waarna men de kerk voltooide in 1837. Plan van toren naar ontwerp van architect Lernould uit Ieper. Na beschadiging tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de kerk hersteld.

Beschrijving

Verankerde, gele en rode baksteenbouw. Afdekking door middel van leien zadeldaken. De plattegrond ontvouwt: een voorgeplaatste westelijke toren, een driebeukig schip van vijf traveeën, een hoofdkoor van anderhalve travee met driezijdige sluiting, twee zijkoren van een halve travee met rechte sluiting, een zuidoostelijke sacristie in de oksel van de zuidelijke koorsluiting en het hoofdkoor.

Westelijke toren van vier geledingen, gestut door haaks op elkaar gestelde hoeksteunberen. Gecementeerde cordons. Neoclassicistisch portaal: rechthoekige vleugeldeur gevat in een gecementeerde omlijsting van pilasters met hoofdgestel onder driehoekige frontonbekroning. Halfronde vensters in de noordelijke en zuidelijke gevel. De tweede geleding is voorzien van een rechthoekig venster in een gecementeerde, rechthoekige omlijsting met geprofileerde kroonlijst op gegroefde consoles. Rondbogige galmgaten met geprofileerde, gecementeerde druiplijst en doorlopende lekdrempel. Borstwering met ijzeren leuning tussen bakstenen (hoek) postamenten. Bekronende bakstenen polygonale lantaarn onder een leien bedaking.

De flankerende westelijke puntgevels zijn voorzien van muurvlechtingen en een rondboognis tussen lisenen. Overkragende zadeldaken. Aandak en topstuk bij de linker puntgevel. Gekruisigde Christus onder de luifel, tegen de rechter puntgevel.

De noordelijke en zuidelijke gevel worden gemarkeerd door middel van lisenen; rondboogvensters in een geprofileerde omlijsting.

Het hoofdkoor met driezijdige sluiting wordt geritmeerd door steunberen met versnijdingen. Geprofileerde rondboogvensters. Korfboognis met kruisbeeld in de oostelijke sluiting. Zijkoren met vlakke sluiting in de vorm van puntgevels tussen lisenen.

Aanpalende zuidoostelijke sacristie onder een afgewolfd zadeldak.

Interieur. Rondbogige scheibogen op arduinen zuilen met rechthoekige sokkel en rond kapiteel. Gecanneleerde Corinthische pilasters in de hoofdkoorsluiting. Houten vlakke zoldering boven het ingangsportaal. Zesvoudig geknikt tongewelf boven de hoofdbeuk; gedrukt spitsbooggewelf (beschilderd hout) boven de zijbeuken.

Mobilair

Voornamelijk 19de-eeuws. Met neogotische inslag, onder meer de zijaltaren en de biechtstoel in het noordelijk zijkoor. Met neoclassicistische inslag, onder meer de preekstoel en de biechtstoel in de zuidelijke zijbeuk.

  • ROOSE-MEIER B. & VERSCHRAEGEN H. 1977: Fotorepertorium van het meubilair van de Belgische bedehuizen, Provincie West-Vlaanderen, Kanton Poperinge, Brussel, 52-54.
  • VANDEN BUSSCHE E. 1866: Histoire de Rousbrugge-Haringhe en Flandre, Gent.
  • VANDEN BUSSCHE E. 1863: Notice historique sur la commune de Rousbrugge-Haringe, Menen.

Bron: DELEPIERE A.-M. & HUYS M. 1989: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie West-Vlaanderen, Arrondissement Ieper, Kanton Poperinge, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 11n2, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Delepiere, Anne Marie; Huys, Martine
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

Eerste Wereldoorlog

In en rond de kerk verschillende relicten die herinneren aan de Eerste Wereldoorlog.

Aan de zijgevel van het portaal: witmarmeren gedenkplaat voor militaire doden. Bovenaan een licht gebogen boord met bosjes laurierbladeren en eikenbladeren, met daaronder een cartouche met een klimmende leeuw op een zuiltje waarin een oorlogskruis hangt. Uitgevoerd door E. Bataille uit Schaarbeek. Daarnaast: kleine rechthoekige witmarmeren gedenkplaat voor een militair slachtoffer uit de Eerste Wereldoorlog en een politieke gevangene uit de Tweede Wereldoorlog.

Op het kerkhof: Frans grafkruis voor de soldaat Léon Gaston Becue (79e R.I.T.), als enige restant van een Frans militair ereperk met 125 Franse graven uit de Eerste en drie graven uit de Tweede Wereldoorlog dat in 1970 ontruimd werd. Deze graven werden overgebracht naar de stedelijke begraafplaats van Roeselare. Enkel het graf van Becue bleef ter plaatse, op vraag van de familie.

  • BOGAERT N. & DECOODT H. 2005: Frans militair graf Becue op kerkhof [online], https://id.erfgoed.net/teksten/391711 (geraadpleegd op 29-04-2022)
  • BOGAERT N. & DECOODT H. 2005: Gedenkplaat militaire doden (Roesbrugge – WOI) [online], https://id.erfgoed.net/teksten/391712 (geraadpleegd op 29-04-2022)
  • DECOODT H. & BOGAERT N. 2002-2005: Inventarisatie van het Wereldoorlogerfgoed in de Westhoek, project in opdracht van de provincie West-Vlaanderen, "Oorlog en Vrede in de Westhoek", en Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Afdeling Monumenten en Landschappen.
Auteurs: Marchand, Sofie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Orgel

Orgel van 1832-1833 gebouwd door Pierre (jr) van Peteghem uit Gent. Totale ombouw en vergroting door Jos. Loncke en zonen in 1957.

Auteurs: Roose, Patrick
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Parochiekerk Sint-Martinus [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/31438 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.