Geografisch thema

Stationsstraat

ID
12194
URI
https://id.erfgoed.net/themas/12194

Beschrijving

Lange straat die vanaf de dorpskern naar het noorden loopt, via het station van Jabbeke naar de Stalhillebrug, teruggaand op een historisch tracé dat reeds op de kaart die Pieter Pourbus van het Brugse Vrije maakte (1571) is weergegeven. Het zou één van de oudste wegen zijn in Jabbeke, liggend op een kreekrug - en daarom eeuwenlang "Dyckweg" genoemd - en vanaf de dorpskern naar de vroegere noordelijk gelegen meersen leidend.
De Stationsstraat is een drukke weg die vanaf de Dorpsstraat de verbinding verzorgt met de oprit van de E40-snelweg. Andere verkeersassen die door deze straat gekruist worden, zijn de spoorweg Brugge-Oostende en het kanaal Brugge-Oostende. De spoorweg werd aangelegd in 1838 en in 1875 met een stationsgebouw in Jabbeke uitgerust, dat in 1892-94 door het huidige gebouw wordt vervangen, zie nummer 77. Het kanaal gaat terug op de historische Ieperleet en was ooit een belangrijke transportader, nu tot toeristische recreatie verworden. Omheen deze twee knooppunten werden talrijke herbergen opgericht.

De Stationsstraat wordt gekenmerkt door de aanwezigheid van een (voormalige) kazerne vlakbij de spoorweg, zie nummer 61. De site gaat terug op het militaire park dat tijdens de Eerste Wereldoorlog aan de westkant van de straat werd aangelegd door het Duitse leger, met talrijke barakken en opslagplaatsen. Aan de westkant van de straat, tussen station en kanaal, zijn tevens resten van een Duitse bunker en een schuilkelder bewaard.
Het oudste en meest opvallende gebouw langs de Stationsstraat is de prachtige hoeve "Het Hoveniershof", bestaande uit twee langgerekte volumes die haaks op de straat zijn ingeplant zie nummer 63. Verder, langs de volledige straat, lintbebouwing met voornamelijk 20ste-eeuwse eengezinswoningen. De oudste bebouwing is te vinden in de drie bewoningsconcentratie, aansluitend bij de dorpskern, bij de Stalhillebrug en bij het station.

De 19de- en begin-20ste-eeuwse bebouwing bestaat voor een groot deel uit rijwoningen met eenvoudige bakstenen of gecementeerde lijstgevels, bijvoorbeeld nummer 2, ruime woning met twee bouwlagen; nummer 4 met anderhalve bouwlaag (1902); nummer 8, burgerhuis (1910) met wit-groen geglazuurde tegels voor de rollagen van de vensteropeningen, gebouwd op het erf waar tot 1910 een molen aanwezig was; nummer 29, huis uit 1913 met later aangebracht art-decogetint gecementeerd parement; nummers 14-16, samenstel van twee spiegelende woningen met bakstenen lijstgevels (1912); nummer 38, burgerwoning uit 1923 van twee bouwlagen en drie traveeën met een ommuurd voortuintje; nummer 54, met cementeerde lijstgevel en tuitvormig dakvenster (1926); nummer 56, villa en winkelhuis uit 1946 met opschrift "K. VERSTRAETE-D'HONDT" in karakteristieke letters; nummer 154, ruime woning en voormalige herberg in rode baksteenbouw tegen de spoorweg aan, in 1884 opgetrokken door brouwer en burgemeester Emiel De Ryckere; nummer 174, "Estaminet De Spinde" bij de Stalhillebrug.

Heterogene vrijstaande woningen uit dezelfde periode, zie nummer 23, ruim breedhuis uit 1891 met gecementeerde lijstgevel; nummer 66, eenvoudige woning (1933) met bakstenen lijstgevel en aansluitende stal, gelegen tegen de oprit naar de snelweg; nummer 79, opvallende herberg, tegenover het stationsgebouw, in 1926 gebouwd voor herbergier Packeu-Decoster, gekenmerkt door gele baksteenbouw met gecementeerde banden en spitsbogige muuropeningen; nummer 118, haaks op de straat ingeplant woonhuis dat teruggaat op een begin-19de-eeuwse hoeve; nummer 156, hoeve en voormalige herberg, in 1869-1870 gebouwd nabij het stationsgebouw voor herbergier Jan Deschepper, bestaande uit een L-vormig volume van anderhalve bouwlaag in donkerrode baksteenbouw met deels nieuw parement; nummer 158, gerestaureerd breedhuis en voormalige herberg nabij Stalhillebrug van vijf traveeën en anderhalve bouwlaag; nummer 142 is een dieper gelegen begin-19de-eeuws boerenhuis dat via een lange erfoprit vanaf de Stationsstraat is te bereiken.

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen, 207: Mutatieschetsen, Jabbeke, 1902/3, 1910/3, 1912/5, 1913/3, 1923/3, 1926/25, 1946/13, 1884/7, 1891/2, 1933/8, 1870/3.
  • Info historisch straatnaam M. Desmedt, februari 2008.
  • PACKO L., Jabbeke 1914-1918, Aartrijke, 1990, p. 123.
  • PACKO L., Jabbeke 1940-1947, Aartrijke, 1995.
  • VAN EENOO A., Jabbeke. Histories en legenden, deel I, Jabbeke, s.d., p. 70.

Bron: HOOFT E. met medewerking van BOONE B., CALLAERT G., DE BODT V. & SANTY P. 2008: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Jabbeke, Deelgemeenten Snellegem, Stalhille, Varsenare en Zerkegem, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL35, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Hooft, Elise
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Burgerhuis met bijbouwen

  • Omvat
    Duitse militaire post Pionierpark Jabbeke

  • Omvat
    Duitse militaire post Pionierpark Jabbeke

  • Omvat
    Hoekhuis met bijhorend magazijn

  • Omvat
    Hoveniershof

  • Omvat
    Kazerne met legerbarakken

  • Omvat
    Station Jabbeke

  • Omvat
    Villa

  • Omvat
    Villa

  • Is deel van
    Jabbeke


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Stationsstraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/12194 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.