erfgoedobject

Begraafplaats Campo Santo

bouwkundig / landschappelijk element
ID
200725
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/200725

Juridische gevolgen

Beschrijving

Het Campo Santo is gelegen op de noordelijke helling van de Kapelleberg. De oprichting van het Campo Santo is te danken aan pastoor Van Damme. Eerwaarde Heer Jozef Van Damme (1804-74), laatste proost van de Sint-Amanduskapel en eerste pastoor van de in 1842 opgerichte Sint-Amandusparochie, wist het nodige kapitaal te verzamelen om de heuvel met kapel, die onder het Franse bewind staatseigendom werden, aan te kopen voor de gemeente Oostakker. Als vergoeding mocht de pastoor de noordwestelijke helling van de heuvel, tussen de oude kapel en de nieuwe parochiekerk, inrichten als begraafplaats. Pastoor Van Damme wou hier een elitaire begraafplaats maken voor beroemde Vlamingen, kunstenaars en geleerden. Op 8 december 1847 werden zowel de nieuwe parochiekerk, toegewijd aan Heilige Amandus en Heilige Jozef, als het kerkhof ingewijd.

Het huidige kerkhof met zijn aanzienlijke omvang en onregelmatige begrenzingen is het resultaat van verschillende uitbreidingen. Het geheel is volledig omheind of ommuurd en voorzien van verscheidene hekken, wat de begraafplaats het typisch gesloten karakter verleent.

De eerste teraardebestelling vond plaats op 18 december 1847. Het was echter na de bijzetting van de letterkundige en voorman van de Vlaamse Beweging, Jan Frans Willems, dat het kerkhof evolueerde naar het befaamde Campo Santo, begraafplaats bij uitstek van de Vlaamse culturele en wetenschappelijke elite en de Gentse bourgeoisie. Een belangrijke uitbreiding van het Campo Santo kwam er in 1876, na de oprichting van de gemeente Sint-Amandsberg. Een deel van het oudste kerkhof verdween toen de 19de eeuwse parochiekerk in de jaren 1930 vergroot werd. Bij de vergroting van het kerkgebouw verdwenen een aantal interessante grafmonumenten uit de beginperiode van het Campo Santo. In 1918 kocht de gemeente het aanpalende domein van het kasteel De Smet voor de uitbreiding van het kerkhof. Ook in 1939 werden gronden bijgekocht. In de jaren 1960 werd de Striemenberg of Heldenheuvel aangelegd, op de top werd in 1975 76 een oorlogsmonument opgericht. De wet op de begraafplaatsen en de lijkbezorging van 20 juli 1971 schafte de altijddurende grafconcessies af, en verplichtte ook elke gemeente tot de aanleg van een asverstrooiingsweide.

Het belang van de individuele graftekens is zeer divers. De bijzondere waarde van het als monument te beschermen gedeelte van het Campo Santo is het historisch en cultureel belang van de hier begraven personen.

De zuidelijke en oostelijke helling van de Kapelleberg wordt heden ingenomen door een openbaar parkje met onder meer een kiosk, gebouwd als een estrade met een ijzeren balustrade. Op de zuidhelling van de heuvel, tussen het gemeentehuis en de parochiekerk aan de voet van de heuvel, is de oorspronkelijk toegangsweg naar de Sint-Amanduskapel op de heuveltop nog duidelijk herkenbaar, heden een brede grasstrook afgezet met populieren.


Bron: Onroerend Erfgoed Oost-Vlaanderen, Beschermingsdossier DO001035, Campo Santo en omgeving
Auteurs: Lanclus, Kathleen; Van den Bossche, Hedwig
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

Het Campo Santo is gelegen op de noordelijke helling van de Kapelberg. Deze 19 m hoge zandheuvel is een overblijfsel van de stuifzandduinen die tijdens de laatste ijstijd ontstaan zijn. Op de Kapelberg bevond zich waarschijnlijk reeds in de 7de of 8ste eeuw één van de oudste hoeven van de Sint-Baafsabdij, het Hof te Zingem. Rond deze Kapelberg ontwikkelde zich in de 10de eeuw het centrum van een nieuw opgerichte parochie, de latere gemeente Sint-Amandsberg. De begraafplaats omvat dreven, bomenrijen, verschillende solitaire bomen en hagen. Langs de oude toegangsweg naar de kapel staat een rij Italiaanse populieren (Populus nigra). Het heuvelachtige reliëf en de kapel op de heuveltop verlenen de begraafplaats een bijzonder landschappelijk karakter.

Auteurs: Verdurmen, Inge
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties

  • Omvat
    Graf en grafteken Huybrechts-Coppejans

  • Omvat
    Parochiekerk Heilige Amandus en Heilige Jozef

  • Omvat
    Sint-Amanduskapel

  • Is deel van
    Visitatiestraat


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Begraafplaats Campo Santo [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/200725 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.