erfgoedobject

Parochiekerk Sint-Petrus

bouwkundig element
ID
24337
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/24337

Juridische gevolgen

Beschrijving

Naar het oostwesten georiënteerd bedehuis, omringd door plantsoen met leilinden ten oosten, en parking. Ommuurd en beboomd kerkhof opgeruimd in 1950-1951. Links en rechts van het oostelijk portaal, gedenkstenen voor de gesneuvelden van beide Wereldoorlogen. Tegen de noordelijke zijgevel gedenksteen J.-A. Vander Mersch, schepen en kerkmeester (Moorsele 1778-Ledegem 1849) en diens vrouw A.-J. Herman.

Classicistische pseudo-basilicale kerk met ingebouwde oosttoren, in 1764-1771 opgericht naar ontwerp van bouwmeester J.-B. Simoens (Gent) ter vervanging van de in 1763 afgebrande kerk. Voorgevel en portaal aan de oostzijde, op uitdrukkelijke vraag van Robbrecht de Moerman, heer van Ledegem, die samen met de Sint-Maartensabdij van Doornik, geestelijk tiendheffer, één van de belangrijkste financiers was, en tegenover de kerkingang een niet gerealiseerd kasteel zou bouwen. In 1920 herstelling van de oorlogsschade aan de daken door architect A. De Pauw (Brugge). In 1993-1994 consolidatiewerken aan de gewelven en schilderwerken; in 1998-1999 restauratie van daken, gevels, glas in lood en meubilair onder leiding van architect R. Berteloot (Gent).

De plattegrond ontvouwt: een driebeukig schip van zeven traveeën met ingebouwde oosttoren; koor van één rechte travee met driezijdige sluiting; aanpalende noordwestelijke en zuidwestelijke sacristie.

Verankerde rode baksteenbouw met gebruik van Atrechtse zandsteen voor de gemarkeerde sokkel, vensteromlijstingen van de oostgevel, hoeksteunberen en hoeklisenen van de toren; tevens hergebruikte ijzerzandsteen voor de sokkel van de zuidwestelijke sacristie, het koor en de oostgevel. Afdekkend leien zadeldak met vier dakkapelletjes onder mank schilddakje. Torenhelm met ingesnoerde naaldspits, torenuurwerk met vier aangezichten onder geprofileerde druiplijst (1899, Michiels Mechelen).

Eenvoudige oostgevel met ingebouwde, licht vooruitspringende vierkante toren van vier ongelijke geledingen, gestut door op elkaar gestelde hoeksteunberen. Rondboogportaal op bordes van drie trappen; geprofileerde, geblokte omlijsting van arduin met bekronende gekorniste druiplijst op uitgelengde consoles; houten vleugeldeur met in het bovenlicht ijzersmeedwerk met voorstelling van de sleutels van Sint-Pieter. Aansluitend rondboogvenster; stenen omlijsting met flankerende hoekblokken op neuten en geprofileerde druiplijst met gestrekte uiteinden. In de smalle derde geleding oculus in stenen omlijsting. Bekronende vierkante klokkenverdieping met in de vier zijden rondbogige galmgaten. Zijbeuken onder natuurstenen afschuining, voorzien van ruime getoogde, omlijste vensters en oculi.

Zijgevels geritmeerd door middel van bakstenen steunberen en getoogde vensters met rol- en platte laag, en arduinen lekdrempel. Eronder in elke travee, keperboognisje, bestemd ofwel om er een kruisweg in te plaatsen, ofwel de wapens van de plaatselijke heer bij diens overlijden. Noordgevel met calvarie onder geprofileerde luifel. In het koor, vier getoogde vensters onder oculus in omlijsting van Atrechtse zandsteen, en blinde centrale koortravee met onderaan kleine nis. Zuidwestelijke sacristie onder mank schilddak (leien), voorzien van twee getoogde vensteropeningen met hoekblokken van Atrechtse zandsteen en diefijzers. Analoge recent aangebouwde noordwestelijke sacristie.

Typisch sober bepleisterd laat 18de-eeuws interieur (1789) overkluisd met korfbogig gewelf in de middenbeuk en kruisgewelven in de zijbeuken. Verankerde rondbogige gordelbogen op arduinen consoles, versierd in de middenbeuk. Scheibogen rustend op sinds 1898 ontpleisterde Toscaanse zuilen van arduin met dito kapiteel en achthoekige basis, laatst genoemde beschilderd met blauwe olieverf. Boven de scheiboogarcade, een fries met stucwerk. Koor geritmeerd door middel van pilasters met Ionisch kapiteel. Gekorniste, geriemde vensters op neuten.

Mobilair. Schilderij "Engel bevrijdt de Heilige Petrus" uit 1927 (hoofdaltaar), schilderijen door B. Mioen voor noordelijk en zuidelijk zijaltaar, respectievelijk "Onze-Lieve-Vrouw met Kind schenkt de Rozenkrans aan de Heilige Dominicus Guzman" (1825) en "Opdracht van Maria in de tempel" (1826). Classicistische hoofd- en zijaltaren van marmer en gemarmerd hout. Hoofdaltaar met bekronende lijst met guirlandes en medaillon met voorstelling van 'God de Vader' met wereldbol. Portiekvormige zijaltaren. Koorgestoelte uit het vierde kwart van de 18de eeuw met trofeeën en iconografie zie Oude Testament, medaillons met evangelisten en de wapenschilden van de familie Moerman d'Harlebeke en de Sint-Maartensabdij van Doornik. Rococopreekstoel uit het vierde kwart van de 18de eeuw, vervaardigd door Philips-Frans Nys; op de trap en de kuip medaillons met iconografie van de Heilige Petrus. Vier rococobiechtstoelen uit het vierde kwart van de 18de eeuw met in het fronton cartouches met onder meer afbeelding van de Heilige Petrus. Orgel van circa 1925, vervaardigd door J. Anneessens (Menen).

  • Afdeling Ruimtelijke Ordening, Huisvesting en Monumentenzorg West-Vlaanderen, Cel Monumenten en Landschappen, archief.
  • Algemeen Rijksarchief, Dienst der Verwoeste Gewesten, 9095. F.P.B.B.
  • COKELAERE G., Beknopte geschiedenis van de kerk van Ledegem, in De Gidsenkring, XXVIII, 1990, p. 16-24.
  • MUSSELY J., BUYSSCHAET J., Geschiedenis van Ledegem, Brugge-Kortrijk, 1912, 1912, p. 39 e.v.
  • ROOSE-MEIER B., Fotorepertorium van het meubilair van de Belgische bedehuizen, Provincie West-Vlaanderen, Kanton Menen, 1976, p. 16-17.
  • ROOSE P., Persoonlijke notities.

Bron: DE GUNSCH A., METDEPENNINGHEN C., TANSENS A. & VANNESTE P. 1999: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie West-Vlaanderen, Arrondissement Roeselare, Kanton Roeselare, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 17n1, Brussel - Turnhout.
Auteurs: De Gunsch, Ann; Metdepenninghen, Catheline; Tansens, Annick; Vanneste, Pol
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Orgel kerk Sint-Petrus

  • Is deel van
    Plaats


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Parochiekerk Sint-Petrus [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/24337 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.