is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Geallieerde militaire post I Hof ter Bommelaere
Deze vaststelling is geldig sinds
is deel van de aanduiding als vastgesteld bouwkundig erfgoed Hof ter Bommelaere
Deze vaststelling is geldig sinds
is deel van de aanduiding als beschermd monument Verdedigingwerken Hof ter Bommelaere
Deze bescherming is geldig sinds
is deel van de aanduiding als vastgesteld bouwkundig erfgoed Belgische constructies Eerste Wereldoorlog
Deze vaststelling was geldig van tot
Eén van drie betonnen militaire constructies uit de Eerste Wereldoorlog nabij het "Hof Ter Bommelaere" te Wulpen. Deze constructie 1 is de meest zuidoostelijke constructie, tegen de boerderijgebouwen aan gebouwd. Constructie 2 ligt iets meer ten noordwesten ervan en is op een bakstenen muur na vrijstaand. Constructie 3 ligt in een weide tegen de Bommelaerevaart.
Hof Ter Bommelaere is een oorspronkelijk omwalde hoeve uit begin 19de eeuw. De boerderij komt tijdens de Eerste Wereldoorlog net achter de derde lijn van de eerste verdedigingslinie te liggen. Deze verdedigingslijn loopt noordzuidwaarts achter (ten westen van) de Bommelaerevaart, net ten oosten van de versterkte hoeve Allaertshuizen, om vervolgens oostwaarts weg te draaien tot achter de Koolhofvaart. De omgeving behoort tijdens de oorlog tot de sector Ramskapelle, een sector die bij momenten wordt uitgebreid tot de sector (of zone) Ramskapelle - Pervijze en de sector Ramskapelle – Pervijze - Oud-Stuivekenskerke.
Op militaire plannen en kaarten wordt Hof ter Bommelaere ook wel aangeduid als Ferme Pauwels. Op de boerderij zijn zowat de belangrijkste hoofdkwartieren uit de sector gevestigd. Deze zogenaamde PC (poste de commandement of poste de combat) zijn bedoeld voor officieren, die verantwoordelijk zijn voor de infanterie en artillerie in de sector en die meestal samen in en rond de boerderij gevestigd zijn: er is sprake van een PC voor de commandant van de divisie, voor de bevelhebber van de artillerie van de sector en/of voor de Colonel of General de tranchées (de hoofdverantwoordelijke van de bataljons in frontlijn). Hier zijn ook de Contre Batteries (batterijen die vijandelijk vuur beantwoorden) en de Batteries de Destruction (batterijen die systematische beschietingen op vijandelijke stellingen uitvoeren) gevestigd, evenals de Service de repérage d’artillerie (de opnemingsdienst die nagaat van waar het vijandelijk vuur komt). In de nabijheid van de hoeve, ter hoogte van de Bommelaerevaart, wordt tijdens de oorlog een grote telefooncentrale ingericht. Deze centrale wordt op verbindingsplannen (plans de liaisons) aangeduid met Central Epée. Van hieruit vertrekken verbindingen naar andere grote telefooncentrales in de sector, maar ook naar de posten van vele belangrijke officieren voor de artillerie, infanterie en observatie.
De twee bewaarde betonnen militaire constructies bij de boerderij dienen als betonnen hoofdkwartier voor de zowat belangrijkste officieren uit de sector. Bij deze commandoposten werd opvallend veel moeite besteed aan de afwerking en inrichting van de ruimtes.
Rechthoekige betonnen constructie, met een extra betonnen scherfmuur bij de enige toegang in de noordelijke hoek. Het beton is aan de buitenzijde gegoten tegen een houten bekisting. Het dak is circa 1m dik. Binnenin bestaat de constructie uit twee ruimtes. Het plafond bestaat uit één aaneenschakeling van stalen profielen, steunend op een stalen muurplaat. De muren zijn witgepleisterd. In de zuidwestelijke muur zit een rechthoekige opening (nis of dichtgemaakte vensteropening). In de zuidoostelijke hoek zit een schouw, bestaande uit een vooruitspringende, licht gebogen schoorsteenmantel met dichtgemaakte opening en tweeledige schouwbalk. Hierboven is een dieperliggende vlakke schouwboezem aangebracht.
Bron: Onroerend Erfgoed West-Vlaanderen, Beschermingsdossier DWOO2479, Belgische betonnen verdedigingsconstructies WOI Hof ter Bommelaere (DECOODT H., 2011)
Auteurs: Decoodt, Hannelore
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)