erfgoedobject

Parochiekerk Sint-Martinus

bouwkundig element
ID
23375
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/23375

Juridische gevolgen

Beschrijving

Georiënteerd bedehuis midden grasperk afgezet door middel van recent bakstenen muurtje met ezelsrug tussen postamenten; ijzeren poort tussen postamenten van arduin. Enkele 19de-eeuwse grafstenen van belangrijke dorpspriesters tegen een muur ten noorden van de kerkingang. Populier/ "vredesboom" en oorlogsgedenkteken van 1921 tegenover de ingang. Roepsteen tussen zuidwestelijke steunberen aan de ingang van de kerk. Het kerkhof is in 1974 gesloten en in 1978 verwijderd; nieuwe begraafplaats aan de Burgemeestersstraat. Eerste vermelding van een bidplaats in de 12de eeuw, als "Capella Hocana", afhankelijk van de Sint-Petrus en Pauluskerk van Rumbeke. Driebeukige kerk uit de 17de eeuw met westtoren uit de 15de eeuw, in 1895 in oostelijke richting uitgebreid met drie traveeën, een apsis en een nieuwe sacristie naar ontwerp van J. Soete (Roeselare). Tijdens de Eerste Wereldoorlog gebruikt als veldhospitaal en uitkijkpost van het Duitse leger. Toren in de Tweede Wereldoorlog door bominslag sterk beschadigd en later hersteld. Restauratiewerken in 1995 door NV. Vandekerckhove (Ingelmunster), onder meer het verwijderen en vernieuwen van het voegwerk van de hele kerk.

Driebeukige kerk van rode baksteen met octogonale westtoren op vierkante basis, schip van zeven traveeën, vijfzijdig hoofdkoor en recht afgesloten zijkoren. Tegen noordzijde: vijfzijdige doopkapel, ter hoogte van de eerste travee, en kleine rechthoekige aanbouw met ingeschreven nis tussen derde en vierde travee, ter plaatse van het vroegere zogenaamde "paradijspoortje". Ten noorden sacristie op rechthoekige plattegrond. Westtoren met torenuurwerk, en doopkapel onder ingesnoerde leien puntspits; hoofd- en zijbeuken onder leien zadeldaken. Westtoren getypeerd door vierkante basis gestut door middel van versneden, op elkaar gestelde steunberen; spitsboogdeur met bekronend roosvenster, metselaarstekens van gesinterde baksteen : diverse motieven als onder meer kruis met bovenarm eindigend op een natuurstenen lelie; octogonale klokkenverdieping voorzien van gekoppelde galmgaten in spitsbogig casement. Schip en koor geritmeerd met steunberen en spitsboogvensters met natuurstenen afzaat en maaswerk naar gotisch patroon; de eerste drie vensters ten westen, behorend tot het oudste deel van de kerk, zijn lager dan deze van 1895, die opgenomen zijn in een geprofileerde omlijsting van afwisselend rode en gele baksteen; aflijnend muizentandfries. Zuidgevel met enkele ingemetselde rechthoekige en ruitvormige grafstenen uit de 18de eeuw en muuranker met jaartal "1751". Witbepleisterde hallenkerk met spitsbogige scheibogen op arduinen zuilen met koolbladkapiteel. Houten tongewelven met ijzeren trekbalken; gepolychromeerde ribben en kruin; straalgewelf boven het hoofdkoor en de doopkapel. Vlak afgedekte sacristie.

Mobilair. Onze-Lieve-Vrouw met Schapulierbeeld en baldakijn uit de 18de eeuw; preekstoel van 1652: met onder meer voorstelling van Maria en de vier evangelisten; gepolychromeerd beeld van de Heilige Cornelieus uit het tweede kwart van de 19de eeuw; hoofdaltaar uit eind 19de eeuw naar ontwerp van V. Acke (Kortrijk); 18de-eeuwse biechtsoel met voorstelling van de Heilige Carolus Borromeus; eenvoudige doopvont van 1878. Orgel van Lambert-Benoît van Peteghem (Gent) van 1779-81, licht gewijzigd circa 1880 door F. Forest (Roeselare), herstellingswerken in 1934 door O. Anneessens. Drie glasramen in het koor met heiligenfiguren naar ontwerp van M. Martens (Brugge). Gedenksteen in westmuur boven het wijwatervat, ter herinnering aan Jan Vanmoerkerke en zijn vrouw Margriet die aan de dis van Oekene in 1489 een schenking van gronden aan de parochie deden.

  • Beelden uit de stad Roeselare (Mandeldal, 1995, p. 106-107).
  • MUYLAERT F., Kerken..., Oekene, Sint-Martinus, p. 61-63. ROOSE P., Persoonlijke notities.
  • WALLAYS I., De Sint-Martinuskerk van Oekene, De Gidsenkring, 1989, 5, p. 2-12.

Bron: DE GUNSCH A., METDEPENNINGHEN C., TANSENS A. & VANNESTE P. 1999: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie West-Vlaanderen, Arrondissement Roeselare, Kanton Roeselare, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 17n1, Brussel - Turnhout.
Auteurs: De Gunsch, Ann; Metdepenninghen, Catheline; Tansens, Annick; Vanneste, Pol
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

Vredesboom

De vredesboom tegenover de ingang van de kerk is niet meer aanwezig.

  • Informatie verkregen van Nele Vanmaele (23 februari 2021).
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aannemer

In 1895-1896 voerde aannemer Leonard Verstraete uit Rumbeke herstellingswerken en uitbreidingswerken uit aan de kerk, en bouwde een nieuwe sacristie.

  • Informatie verkregen van Luc Spyckerelle (januari 2021).
Auteurs: Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Orgel

In 1779-1781 bouwden Pieter en zoon Lambert-Benoit van Peteghem (Gent) een nieuw orgel; de orgelkast werd gemaakt door J. Staes (Rumbeke). In 1838 en 1847 werd het orgel gekuist; uitvoerder onbekend. Wijzigingen geschiedden achtereenvolgens door Jacobus Philippus Forrest (Roeselare) in 1895 en door Oscar Anneessens (Kortrijk) in 1934. Volgens zijn werklijst voerde ook Jules Anneessens (Menen) werken uit; data hiervan zijn niet bekend. Jos Loncke en zonen (Esen/Zarren) voerde diverse werken tussen 1962 en 1974.

Auteurs: Roose, Patrick
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Parochiekerk Sint-Martinus [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/23375 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.