erfgoedobject

Groot Vleeshuis en Galgenhuisje

bouwkundig element
ID
24834
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/24834

Juridische gevolgen

Beschrijving

Zogenaamd "Groot Vleeshuis". De stadsbouwmeester Gillis de Suttere maakte begin 15de eeuw de plannen om de eerste houten vleeshal te vervangen door het huidige gebouw van zandsteen. In 1449 vatte men achteraan in de hal de bouw aan van de kapel van de Heilige Hubertus en een sacristie of een vergaderzaal voor de nering der vleeshouwers. Verdere uitbreidingen vonden plaats circa midden 16de eeuw. Het complex werd meermaals verbouwd, de huidige toestand dateert van de restauratie in 1912 onder leiding van E. Van Hamme.

De voorgevel aan de noordzijde is een merkwaardige trapgevel (10 trappen + topstuk) van twee traveeën en twee bouwlagen. Twee kleine korfboogdeurtjes markeren de begane grond, daarboven bevinden zich twee oculi met spitsboogvorm. Tussen de twee traveeën in staat in een spitsboognis, versierd met gotische hogels en kruisbloem, waarin het vermaarde beeld van "O.L.-Vrouw met de inktpot", waarvan reeds sprake is bij de bouwcampagne begin 15de eeuw, het huidige beeld dateert echter uit de 17de eeuw. In de 19de eeuw werd de eenvoudige trapgevel bekroond met een der leeuwen die vroeger de "pilaeren" op de Groentenmarkt versierden. De brede westelijke zijgevel aan de kant van de Leie telt zestien traveeën; in iedere travee een stenen getralied bolkozijn en een getrapt dakvenster voorzien van een gelijkaardig venster. Drie zuidelijke traveeën - waarin de kapel was ingericht - worden verlicht door middel van spitsboogvensters. De oostelijke zijgevel met eveneens zestien traveeën en gelijksoortige opstand is echter voorzien van drie brede rondboogdeuren. In de 16de eeuw bouwde men de zogenaamd penshuisjes tegen de gevel aan om ingewanden te verkopen, zij werden gesloopt in 1884 en bij de restauratie gedeeltelijk wederopgebouwd.

Het klein cafeetje, het zogenaamde "Galgenhuyseken", dat tegen de hoek van het Vleeshuis aangebouwd is, bestond reeds in de middeleeuwen: toen waren er twee gesloten viskramen, van de 17de eeuw af wordt het gebouw als herberg vernoemd. In 1783 wordt een bouwaanvraag ingediend om het galgenhuyseken en het huisje ernaast met elkaar te verbinden en aan te passen. Bepleisterd en beschilderd hoekhuis van drie bouwlagen, voornamelijk onder een plat dak. Drie traveeën brede voorgevel met een rechthoekige deur die lager ligt den het huidige straatniveau. Rechthoekige vensters gevat in een omlijsting van platte banden met doorgetrokken stijlen. Gelijkaardige zijgevel van één travee. Het geheel wordt afgezet met een houten kroonlijst op klossen boven een geprofileerde cordon. Oudere kern in de aanbouw (het eigenlijke galgenhuisje) van twee traveeën, één bouwlaag en een afgewolfd dak (leien). Rechthoekige beluikte vensters aan de straatkant, bolkozijn en rechthoekige deur met bovenlicht in de zijgevel. Een dakje nokrichting loodrecht op de afgesnuite bedaking, vermoedelijk afkomstig van het vroeger dakvenster.

Mobilair: Gotische muurschildering in kapel, gedateerd 1448, opdrachtgever Jacob de Ketelboetere.

  • Stadsarchief Gent, reeks 535, bundel 83, nr. 17.
  • DECAVELE J., Onze-Lieve-Vrouw met de inktpot, Toerisme in Oost-Vlaanderen, 1972, p. 91-92.
  • DE POTTER FR., Gent van den oudsten tijd tot heden, deel II, p. 337.
  • GOOSENS M., De middeleeuwse muurschilderkunst, Gent - Duizend jaar kunst en cultuur, deel I, p. 63-70.

Bron: BOGAERT C., LANCLUS K. & VERBEECK M. met medewerking van LINTERS A. & DAMBRE-VAN TYGHEM F. 1976: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Gent, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 4na, Brussel - Gent.
Auteurs: Bogaert, Chris; Lanclus, Kathleen; Verbeeck, Mieke
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Muurschildering in de Sint-Hubertuskapel

  • Is deel van
    Groentenmarkt


Waarnemingen


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Groot Vleeshuis en Galgenhuisje [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/24834 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.