De Kanaalsite John McCrae ligt langs de Diksmuidseweg (N369), naast huisnummer 148, net ten noorden van de Noorderring, net ten westen van de Ieperlee en het kanaal Ieper-IJzer. Deze site bevat de Britse militaire begraafplaats Essex Farm Cemetery, met links de medische post en aanpalende betonrestanten. John McCrae wordt herinnerd op de provinciale naamsteen en de benaming van het pad "John McCraepad". Wandelpaden en informatieborden geven verder nog toegang en duiding voor het gedenkteken voor de 49th West Riding Division op de kanaaloever achter de begraafplaats, een schuilplaats gebruikt als noodwoning en diverse betonnen posten, waaronder een commandopost, allen ten westen van het kanaal en ook bereikbaar via het kanaalpad.

Historische achtergrond

Rond 1700 vormde het nieuwe Ieperleekanaal, dat tussen 1636 en 1643 werd gegraven ter vervanging van de dichtgeslibde Ieperleet, de grens tussen Frankrijk en de Spaanse Nederlanden. Langs de linkeroever ontstond een verdedigingslinie of 'retranchement', waarbij een vier à vijf meter hoge berm werd gebouwd: de huidige kanaaldijk. Deze verdedigingslinie maakte deel uit van de grensverdediging die de Franse vestingbouwer Vauban uitbouwde van de Noordzee tot Charleroi.

Tot aan de Tweede Slag bij Ieper lag de Kanaaldijk op ongeveer acht kilometer van de frontlijn. De dijk werd enkel gebruikt door de artillerie. Op 22 april 1915 werd de 1ste Canadese artilleriebrigade hier opgesteld, waarbij de Canadese arts John McCrae behoorde. McCrae had een gat van circa 2,5 op 2,5m laten graven in de steile helling van de Kanaaldijk, die vooraan afgedekt werd met zandzakken en bovenaan met hout en platen. Met wat stro op de bodem maakte hij zijn verbandpost annex persoonlijke schuilplaats compleet. Hierin verzorgde McCrae gedurende 17 dagen de gewonden van de 1ste Canadese artilleriebrigade alsook de gewonden die werden aangevoerd van op het slagveld in de buurt van Sint-Juliaan tijdens de zware gevechten na de Duitse gasaanval van 22 april 1915. In die dagen ontstond de nabijgelegen begraafplaats Essex Farm Cemetery. Op 2/3 mei 1915 zou John McCrae in deze omgeving zijn wereldbefaamd gedicht In Flanders Fields schrijven.

Vanaf september 1916 werden talrijke versterkte schuilplaatsen (dug-outs) gebouwd in de linker- en rechteroever van het kanaal, door de compagnies genie van de 38ste (Welshe) Divisie. In december 1916 en januari 1917 werd dit werk voortgezet door de Royal Engineers, die opdrachten uitvoerden voor de 39ste divisie. Door de aanhoudende beschietingen van de bruggen over het kanaal en van de Kanaaldijk dienden voortdurende herstellingen te worden uitgevoerd. Daarbij werd steeds meer beton gebruikt.

In voorbereiding op het grote offensief van de zomer van 1917 werden onderaan de westelijke zijde van de Kanaaldijk verschillende vooruitgeschoven verbandposten uitgebouwd (Advanced Dressing Stations of A.D.S.), zoals Duhallow, Talana Farm en Essex Farm. A.R. Watt van de 69ste Field Ambulance (23ste Divisie) tekende in het voorjaar van 1917 een gedetailleerde plattegrond van de A.D.S. Essex Farm, met aanduiding van de ruimtes voor zowel verzorging van de gewonden als voor verblijf van het verplegend personeel. Van hieruit werden de gewonden met motorambulances geëvacueerd naar de Main Dressing Stations (hoofdverzamelposten), Casualty Clearing Stations (veldhospitalen) en Base Hospitals (hospitalen) in het achterland van het front. Op de tekening van Watt is ook te zien dat de twee betonnen muurtjes, ten noorden van de medische post, deel uitmaakten van een langere constructie, waarin onder meer de keuken en opslagplaats ondergebracht waren.

Beschrijving

Bovengrondse betonnen constructie, uitgebouwd tegen de kanaalberm, bestaande uit een groter geheel, dat meer dan 26 meter lang is met ernaast nog restanten van kleinere betonnen constructies.

Het beton van de grotere constructie is gegoten tegen een houten bekisting, maar het beton zou niet gewapend zijn. Voor het bekomen van extra stevigheid werd gebruik gemaakt van schuine muren en steunberen, hoewel een deel van de buitenmuur aan de westelijke zijde door de tand des tijds scheefgezakt lijkt.

Aan de westelijke zijde zijn er zeven deuropeningen, waarvan er vier geflankeerd worden door de acht steunberen.

De constructie telt zeven ruimtes, waarvan er enkele afgesloten worden door hedendaagse deuren. Voor de binnenruimtes, die circa 640cm diep zijn, werd eveneens gebruik gemaakt van schuine muren en steunberen. De ruimtes verschillen qua grootte.

Ten noorden van de grote betonnen constructie zijn twee betonnen muurtjes zichtbaar, die gebogen zijn en waarin telkens twee gebogen openingen zichtbaar zijn.

Het terrein voor de betonnen constructie is geëffend en afgebakend met zandzakjes, terwijl een informatiebord van 'Oorlog en Vrede in de Westhoek' en een bronzen gedenkplaat van de 'Commission des Lieux et Monuments Historiques du Canada' meer duiding geven over de medische post en John McCrae. Een kleine gedenkplaat ten slotte vermeldt: 'Project J. Mc Crae; De leerlingen van het V.T.I. Ieper - Bouw en Bouwtechnieken - werkten mee aan de renovatie van deze bunker.'