Protestantse Evangelische kerk; zogenaamd De Nieuwe Kerk, gelegen vlak naast de zogenaamde Oude Kerk. Het omringend kerkhof is aan twee zijden omheind met bakstenen muren met ezelsrug. In de zuidwestelijke omheiningsmuur, arduinen gedenksteen van 1824, met tekst "Zelfs na hun dood zorgt Willem I Koning der Nederlanden Voor Zyne Onderdanen MDCCCXXXIV", ter herdenking van de toelating door Koning Willem I in 1823 om een kerkhof aan te leggen. Kerkhof ten zuidoosten afgesloten door ijzeren hekwerk, in 1860 aangebracht ter vervanging van een houten hek. Aan weerszij van de kerk in de voortuin een taxus en een linde. Ten noordwesten van de tempel, twee treuressen en ten noorden een treurbeuk met zware stam van 4,5 meter omtrek, één der oudste treurbeuken van het land uit het midden van de 19de eeuw, met aan de wortels een ingegroeide grafsteen van 1867. Er blijven nog 245 graven, volgens de voorschriften liggend met lichte helling.
De hervormde kerk is gebouwd in 1872 in neogotische stijl naar ontwerp van architect Ch. Vanderstraeten (Oudenaarde) van 1868 en ingewijd op 16 oktober 1872. Eenbeukig bakstenen gebouw van drie traveeën met driezijdige koorsluiting. Ingebouwde toren in zuidoosten gerichte voorgevel met bekronend kruis en haan, geflankeerd door overhoekse steunberen. Licht getoogd portaal met erboven spitsboogvormig drielicht met rosas. Op de dorpel, in arduin gebeeldhouwde opengeslagen bijbel met tekst "wy prediken niet ons zelven maar Christus Jezus onzen verlosser". Zijgevels geritmeerd door versneden steunberen en spitsboogvormige tweelichten.
Zeer eenvoudig interieur zonder heiligenbeelden of decoratie. Kruisribgewelven rustend op halfzuiltjes met bladkapiteel.
Mobilair van 1872 geschonken door de familie Wilford (Temse). Houten banken. Neogotische eiken preekstoel tegen de blinde koormuur. Lezenaar met arend. Veelhoekige marmeren doopvont met houten deksel. Orgel van 1961. Glasramen geschonken door de familie Wilford uit Temse, twee koorvensters met figuratieve voorstelling en herinneringstekst.
Rijksarchief Gent, Provinciaal archief, 1851-70, nummer 1782/9.
BLOMMAERT W.V., De Geuzenhoek te Horebeke, De Oude Kerk (1795-1995), Horebeke, 1995.
BLOMMAERT W.V., De Geuzenhoek te Horebeke, Het kerkhof van de protestantse gemeente (1822-2000), Brussel, 2000.
Bron: BOGAERT C., DUCHÊNE H., LANCLUS K. & VERBEECK M. 2000: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Oost-Vlaanderen, Gemeenten: Brakel, Horebeke, Kruishoutem, Lierde, Zingem en Zwalm, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 15n4, onuitgegeven werkdocumenten. Auteurs: Lanclus, Kathleen Datum: De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
Aanvullende informatie
Graftekens
De oudste graftekens op het kerkhof worden voornamelijk gekenmerkt door rechtopstaande stèles terwijl de naoorlogse bestaan uit een licht hellende kleine zerk.
Tot de opvallendste graftekens behoren de twee, rechtover elkaar aan het hoofdpad opgestelde identieke afgeronde stèles voor Abraham Vanderwaeyen Pieterzen (+1880) en Henriette Agnes Chrispeels (+1899). Beide stèles zijn opgesteld voor een treures, in een met een gietijzeren hekken omheinde graftuin.
Onder de beuk liggen de oudere graftekens zoals dat voor de familie Blommaert – Van Vliet – Ramakers (overlijdens van 1927 tot en met 2007) in een afgepaalde graftuin en de afgeronde stèle voor J.B. Mazure (+1867) die in de boomstam vergroeid is.
Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Nieuwe protestantse kerk en kerkhof [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/43804 (geraadpleegd op ).