Hoger gelegen georiënteerd gotisch bedehuis van het basilicale type, te midden van een terrassenaanleg met omlopend bakstenen druippad. Ten noorden van de kerk een parking en ten zuiden een parkje met Japanse Kerselaar.

In oorsprong een Romaanse kerk opgericht door de monniken van de Sint-Amandusabdij nabij Doornik.

In de 15de eeuw: De 12de-eeuwse kerk wordt vervangen door een gotische hallenkerk, doch met hergebruik van materiaal (onder meer houten balken).

1590: kerk door brand vernield tijdens de godsdienstoorlogen; herstellingswerken beëindigd in 1618.

1745: patronaat van de kerk overgedragen aan de Sint-Amandsproosdij van Kortrijk.

1828 en volgende: eerste verbouwingsfase waarbij het interieur een neoclassicistische aankleding krijgt; houten balken bovendien verwijderd en vervangen door ijzeren trekbalken. Gepolychromeerde houten gewelf vervangen door een bepleisterd tongewelf. Kapitelen worden afgekapt en maken plaats voor eenvoudige dekplaten.

1872: tweede ingrijpende verbouwingsfase onder leiding van P.N. Croquison (Kortrijk). Oorspronkelijke achtzijdige kruisingstoren wordt vervangen door een westtoren (rode baksteen), onder meer afbraak van de zware vieringspijlers en bouwen van lichtere pijlers. Toevoegen van één westelijke travee van rode baksteen, vergroten van het koor en oprichten van een zuidelijke sacristie.

1921: heropbouwen van de westgevel en toren, die in 1918 zwaar worden beschadigd door Franse troepen. Toren en ten westen travee in neogotische stijl naar ontwerp van A. Van Coillie (Roeselare), nu voorzien van parement van gele, Veurnse baksteen omwille van het "Vlaamsch karakter" en aanbrengen van traceringen van baksteen in plaats van natuursteen.

1955: opgravingen in koor en middenbeuk geven een beeld van de omvang van de 15de-eeuwse kerk.

1980: herschilderen van het interieur.

1985-1986: herstellingswerken aan het exterieur: onder meer de goot aan de noordzijde.

1993: herstellen van de toren en de westgevel. Driebeukige hallenkerk met een ingebouwde westtoren met ronde traptorens in noordwestelijke en zuidoostelijke hoek. Schip van zes traveeën, zijbeuken met rechte sluiting, hoofdkoor van één travee met driezijdige sluiting; ten zuiden sacristie. Verankerde gele baksteenbouw met witte natuursteen voor onder meer druip- en waterlijsten en afzaten. Afdekking door middel van leien zadeldaken.

Westtoren van drie geledingen gemarkeerd door kordonlijsten en omlopende balustrade met blinde korfboogfries. Haaks op elkaar gestelde versneden steunberen met blinde nissen (tweede geleding driepas) en hoekpinakel ter hoogte van de derde geleding, oplopend in polygonale hoektorentjes met lichtgleuven.

Geprofileerd korfboogportaal waarboven arduinen archivolt met hogels en kruisbloem; houten poort met zwaar ijzerwerk. Tweede geleding: geprofileerd spitsboogvenster (vierlicht) op afzaat en natuurstenen waterlijst; erboven vier lichtgleuven gevat in twee driepasnissen met waterlijst. Derde geleding: twee gekoppelde galmgaten op afzaten onder spitsbogige waterlijst, waarboven klok en spitsboogarcade. Gevels geritmeerd door versneden steunberen en spitsboogvensters (drielichten) op afzaten; eerste travee (van links naar rechts) van donkerdere baksteen (toegevoegd in het derde kwart van de 19de eeuw). Ter hoogte van de derde travee (van links naar rechts) van de zuidgevel, neogotische doopkapel onder stervormig leien dak.

Bepleisterd en beschilderd interieur. Vlak overzolderd portaal met gedicht mangat. Neoclassicistisch getint schip van zes traveeën geritmeerd door spitsbogige scheibogen op zuilen met achtzijdige sokkel van arduin en dekplaat; pijlers (vierde travee te beginnen van westgevel) op dito vierkante sokkel duiden de plaats aan van de vroegere kruisingstoren. Aflijnende kroonlijst en tongewelven met gordelbogen verfraaid met bloemmotief en rustend op consoles. IJzeren trekankersysteem. De twee bredere venstertraveeën wijzen eveneens op de verbouwingen van 1872. In de zijbeuken lopen de scheibogen in travee één en twee uit op pilasters. Pijlers in middenbeuk worden gemarkeerd door heiligenbeelden uit de 19de eeuw die rusten op consoles met uitgewerkte engelenhoofdjes.

Mobilair. Schilderij "Graflegging van Christus" uit het tweede kwart van de 18de eeuw, kopie naar P.P. Rubens; schilderij "Wurging van de H. Godelieve van Gistel" van 1846, door K. Mollez (Hooglede). Overwegend 18de-eeuws meubilair: hoofdaltaar van gemarmerd hout en twee barokke zij-altaren van 1725; doorlopende eikenhouten lambrisering met ingewerkte biechtstoelen gedateerd 1729 (fronton); deels behouden communiebank van 1725; preekstoel waarschijnlijk naar ontwerp van Fr. Catelan en Fr. Janssens, in 1927-1928 worden al deze stukken hersteld door De Wispelaere (Brugge). 16de-eeuwse graftombe (arduin) van Victor van Diksmuide, met ligfiguur van de afgestorvene en wapenschild. Twee 18de-eeuwse grafstenen (marmer). Gedenksteen van E.F. Andries, zijn echtgenote en kinderen, in 1927-1928 hersteld door De Wispelaere (Brugge). Koor met drie figuratieve glas-in-loodvensters van 1874; in de zijbeuken recentere glasramen die Vlaamse heiligen voorstellen. Orgel van 1924 naar ontwerp van Jos. Loncke, na schade in 1941 verbouwd in nieuwe opstelling door voornoemde en in 1994 opnieuw verbouwd door de firma Loncke.

• Algemeen Rijksarchief, Dienst der Verwoeste Gewesten 5330, 5332, 5335, 5336.
• Afdeling Ruimtelijke Ordening, Huisvesting en Monumenten & Landschappen West-Vlaanderen, Cel Monumenten en Landschappen, Archief nr. 1245.

• MERTENS J. & l. DEVLIEGHER, Oudheidkundig onderzoek in de St Amanduskerk te Hooglede, in Archaeologia Belgica, nr. 30, 1956, p. 70-79.
• MUYLAERT F. (o.l.v.), Kerken in West-Vlaanderen, dl. I, Decanaten Hooglede, Sint-Amands, s.l., s.d. p. 80-82.
• ROOSE-MEIER B., Fotorepertorium van het meubilair van de Belgische bedehuizen, Provincie West-Vlaanderen, Roeselare en Torhout, Brussel, 1976-1978, Kanton Roeselare, p. 15-19.