De Sint-Vedastuskerk is de hoofdkerk van het decanaat van Menen dat in 1803 werd opgericht.

Vroeg 19de-eeuwse georiënteerde neoclassicistische kerk van het basilicale type, ter vervanging van de in 1801 door storm vernielde gotische hallenkerk. Ten zuiden van de kerk parking.

Historiek

• De oudste vermelding gaat terug tot 1087 als "altare de menin".
• De eerste Sint-Vedastuskerk werd afgebroken in 1383 en vervangen door een nieuwe gotische kerk.
• Tussen 1454 en 1463 wordt de kerk verbouwd en uitgebreid met een nieuwe zijbeuk, de oude toren wordt afgebroken en herbouwd.
• 1473: inwijding kerk. Tijdens de beeldenstorm van 1566 en de belegering van 1706, wordt de kerk sterk beschadigd.
• 1773: de toren wordt deels afgebroken en in 1781 opnieuw geconstrueerd op de natuurstenen sokkel die teruggaat tot de kerk van 1453.
• 1801: de door oorlogsgeweld sterk beschadigde kerk stort na een zware storm gedeeltelijk in.
• Er wordt besloten de kerk, met uitzondering van de toren, volledig te slopen en herop te bouwen naar ontwerp van P.-D. Velleman.
• 1807: start van de werken die in 1809 stilvallen wegens geldgebrek.
• 1819: heropstart van de werken.
• 1825: de nieuwe spits wordt op de westtoren geplaatst.
• 1998-1999: restauratie exterieur.

Beschrijving

Driebeukig schip van acht traveeën; koor van één rechte travee en halfronde sluiting. Deels vrijstaande zuidoostelijke toren. Ten zuiden van het koor, rechthoekige sacristie. Rode baksteenbouw met gebruik van witte natuursteen voor parement van de voorgevel, plint en toren. Afdekking door leien zadeldak. Buiten de centrale as gelegen vierkante toren van twee geledingen onder ingesnoerde leien spits. De toren werd opgetrokken in drie bouwfasen die duidelijk te onderscheiden zijn door het materiaalgebruik. De eerste geleding van 1453 is opgetrokken in Balegemse kalkzandsteen. Hoeken gemarkeerd door overhoekse steunberen. Westgevel met kleine geprofileerde korfboognis met Sint-Jan-de-Doperbeeld. Zuidelijke gevel gemarkeerd door geprofileerd spitsboogvenster met afzaat en gotisch traceerwerk. Oostgevel met blinde spitsboognis, vermoedelijk was die vroeger een opening naar de kerk toe.
Tweede geleding: hoeken gemarkeerd door negblokken; rondbogige galmgaten, onder meer gekoppeld met erboven oculi. Spits van 1825.

Westelijke halsgevel bekroond door driehoekig fronton met jaartal 1820 en doorbroken door halfrond venster eveneens met jaartal 1940 en die verwijst naar een herstelling.

Opvallend arduinen portaal met Toscaanse zuilen bekroond door hoofdgestel en driehoekig fronton met symbool van de Heilige Geest; bordes van twee treden. Portaal geflankeerd door twee rijkelijk uitgewerkte rondboognissen met voluten en engelenhoofdjes met erin heiligenbeeld respectievelijk Sint-Vedastus en Sint-Rochus.
Traveeën van schip en koor geritmeerd door vlakke pilasters met Dorisch kapiteel. Rondboogvensters in geblokte natuurstenen omlijsting. Bijkomende blinde halfronde bovenvensters in koor en apsis.

Interieur

Neoclassicistisch bepleisterd en beschilderd interieur in de middenbeuk overwelfd door tongewelf met gordelbogen met cassettes en zijbeuken door vlak gewelf. Schip geritmeerd door korfbogen, Dorische zuilen op een arduinen basement. Wanden van de zijbeuken geritmeerd door pilasters met Dorisch kapiteel. Koor met imitatie-marmerschildering geritmeerd door Korinthische pilasters met versierde schacht. In het gewelf van het koor in reliëf Jezus- en Maria-monogram, de Heilige Geest in de gedaante van een duif en het Lam van de Apocalyps. Twee rijkelijk uitgewerkte zijaltaren waarvan één toegewijd aan Onze-Lieve-Vrouw (noorden) en één aan de Heilige Johannes de Doper (zuiden).
Onder de westtoren achthoekige ruimte met marmer-imitatieschilderingen op de wanden.

Mobilair

Hoofdzakelijk in empire-stijl. Vier eikenhouten biechtstoelen met voorstelling van het Lam van de Apocalyps; marmeren doopvont met koperen deksel (18de eeuw); twee bidstoelen van J. Gryson (1881).
Schilderijen: 'Doop van Jezus' door Heerekercke (circa 1700), 'De heilige familie' door Jan Ykens de Oude (17de eeuw), 'Heilige Vedastus verdrijft een beer' door A. Wulffaert (1827), 'Onze-Lieve-Vrouw in aanbidding' (2de helft 17de eeuw).
Drie altaren: Hoofdaltaar van zwart-witte marmer met beelden van het H. Hart en twee engelen in aanbidding (18de eeuw); zijaltaar toegewijd aan Onze-Lieve-Vrouw (noorden) van zwart-witte marmer, zijaltaar toegewijd aan de Heilige Johannes de Doper (zuiden) van zwart-witte marmer (18de eeuw).