Beschermd monument

Kasteeldomein Gruuthuse en bosboom

Beschermd monument van tot heden

ID
11878
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/11878

Besluiten

Houtig erfgoed
definitieve beschermingsbesluiten: 14-07-2010  ID: 4751

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Beschrijving

Het kasteeldomein Gruuthuuse te Oostkamp is beschermd als monument. De bescherming omvat de gebouwen (kasteel, poortgebouw, conciërgewoning, koetshuis met stalling, winterserre, voormalige hovenierswoning, schandpaal en voormalige boswachterswoning), het park en een individuele bosboom (zomereik). De bosboom bevindt zich ten noorden van het kasteeldomein. Een cirkelvormige zone met een straal van 15 meter rond de boom is mee opgenomen in de bescherming. De loop van de Waardammebeek, die deels door het kasteeldomein loopt, is beschermd als landschap.



Waarden

Het kasteeldomein Gruuthuyse (collectie parkbomen en snoeivormen) met inbegrip van het gebouwenpatrimonium (kasteel zogenaamd Gruuthuyse, poortgebouw, conciërgewoning, koetshuis met stalling, winterserre, voormalige hovenierswoning, schandpaal en voormalige boswachterswoning zogenaamd Claerhuis) en de individuele bosboom (zomereik) in het zogenaamd Klein Portaalbos, evenals een cirkelvormige zone met een straal van 15 meter er omheen, is beschermd als monument omwille van het algemene belang gevormd door de:

historische waarde, sociaal-culturele waarde, volkskundige waarde

Als kasteelpark, bepaald door een kasteel met poortgebouw, conciërge- en hovenierswoning, koetshuis, stallingen en verspreid ingeplante boswachterswoning en een indrukwekkend park in gemengde stijl, deels geometrisch, deels landschappelijk, ontstaan omstreeks 1890 naar ontwerp van de Franse equipe rond H. en A. Duchêne, beiden befaamde tuin- en landschapsarchitecten, met verdiepte gazonpartijen, spiegelvijver met bijzondere fontein, winterserre, rozenpergola en geschoren elementen, graslanden, solitaire bomen, bomengroepen, boomweide, dreven, schandpaal, lovergang en parkbossen, teruggaand op een oud domein met herkenbare naamgeving uit de 12de eeuw, waaraan belangrijke jachtgebieden verbonden waren.

artistieke waarde

Als een fraai, besloten kasteelpark met voor Vlaanderen zeldzame parkarchitecturale kwaliteiten en met zeer zorgvuldig uitgewerkte zichtassen of vista’s waarin de beplantingen een voorname rol spelen (plantposities, in casu puntvormige, lijnvormige en groepsgewijze aanplantingen in casu solitaire loofbomen en coniferen, dreven, assenpark, boomweide, kunstsnoeivormen in casu leiboomschermen, bijzondere groeivormen in casu treurvormen, entvormen, bijzondere bladvormen en -kleuren) en waarvan het kasteel en de bijhorende nutsgebouwen een architecturale eenheid vormen.
Als individuele bosboom die door zijn omvang één van de oudere van nature voorkomende zomereiken in de regio is.

wetenschappelijke waarde

Als kasteelpark met een representatieve collectie aan parkbomen en als verzameling van bijzondere soorten en variëteiten, waarbij sommige exemplaren behoren tot de omvangrijkste in hun soort in Vlaanderen.
Als individuele bosboom die vermoedelijk één van de oudste overgebleven exemplaren uit het voormalige jachtpark-areaal van de Heren van Gruuthuyse is en bijgevolg hoge genetische waarde heeft.


Aanduiding van

Is de omvattende bescherming van

Boomweide met opgaande zomereiken in Kasteelpark Gruuthuse

Stationsstraat (Oostkamp)
Het park bij het Kasteel Gruuthuse is aangelegd in een gemengde stijl. Rond een korte wandellus in het park is een boomweide aangelegd met opgaande zomereiken. Doorheen de boomweide loopt een vista door tot over de meanderende Rivierbeek. De zomereiken worden verjongd met geselecteerd plantgoed van een representatief exemplaar met een rechte, takvrije stam.


Boswachterswoning

Kapellestraat 87 (Oostkamp)
Boswachterswoning van het kasteel Gruuthusye. De woning ligt aan de rand van het kasteeldomein aan de kruising van twee kasteeldreven, zijnde de Dale- en de Nieuwenhovedreef. Het huis wordt samen met het bijgebouw in 1893 gebouwd in opdracht van Charles-Marie graaf d'Ursel. Het fungeerde als woonst voor de tweede boswachter van het kasteeldomein.


Geleide zilverlindenrij in Kasteelpark Gruuthuse

Stationsstraat 196-198 (Oostkamp)
Het park bij het Kasteel Gruuthuse is aangelegd in een gemengde stijl. Langs weerszijden van de winterserre werd een geleide lindenrij aangeplant. De zilverlindes worden geschoren en vormen een boogvormige groene begrenzing van het centrale grasveld.


Hovenierswoning

Gruuthuselaan 1 (Oostkamp)
Voormalige hovenierswoning van het kasteel Gruuthuyse. Het huis wordt volgens de gegevens van het kadaster in 1897 gebouwd in opdracht van Charles-Marie graaf d'Ursel. In het huis woont de tuinman, die verantwoordelijk was voor het onderhoud van het kasteelpark. Kleine bakstenen woning op een plint van Euvillesteen en afgedekt door een verspringend dak met blauw gesmoorde Vlaamse pannen.


Loofgang van gewone haagbeuk in Kasteelpark Gruuthuse

Stationsstraat (Oostkamp)
Het kasteel Gruuthuse omvat een uitgebreid park en bos met talrijke landschapselementen. Midden in een bosperceel werd een loofgang aangelegd van gewone haagbeuk. De haagbeuken worden geschoren om het uitzicht van een corridor in stand te houden.


Opgaande zomereik in kasteeldomein Gruuthuyse

Stationsstraat (Oostkamp)
De individuele bosboom in het zogenaamde 'Portaalbos' is door zijn omvang één van de oudere van nature voorkomende zomereiken in de regio, naast gekende soortgenoten met gelijkaardige omvang in het kasteelpark van Loppem. Het betreft vermoedelijk één van de oudste exemplaren die nog is overgebleven uit het voormalige jachtpark-areaal van de Heren van Gruuthuse, waardoor de genetische waarde van deze bosboom nog gevoelig toeneemt.


Taxustopiary met diamantkopmotief in Kasteelpark Gruuthuse

Stationsstraat (Oostkamp)
Het park bij het Kasteel Gruuthuse is aangelegd in een gemengde stijl. In het centrale grasveld voor de winterserre werden in een symmetrisch patroon en aan beide zijden van een tennisveld, afzonderlijke taxustopiary aangeplant. Deze topiary worden geschoren met een diamantkopmotief, mogelijk verwijzend naar de dakvorm van de winterserre.

Is de gedeeltelijke bescherming van

Kasteeldomein Gruuthuyse

Gruuthuselaan 1, Kapellestraat 87, Stationsstraat 186, 190, 194-198, 186A, Westdijk 19 (Oostkamp)
Het kasteeldomein Gruuthuyse omvat het eind 19de-eeuwse landhuis in neo-Vlaamse-renaissance-stijl, een poortgebouw, conciërge- en hovenierswoning, koetshuis, stallingen en verspreid ingeplante boswachterswoningen, dreven en een indrukwekkend park in gemengde stijl, deels geometrisch, deels landschappelijk, ontstaan omstreeks 1890 naar ontwerp van de Franse equipe rond H. en A. Duchêne. Park met verdiepte gazonpartijen, spiegelvijver met bijzondere watersculptuur, winterserre, rozenpergola en geschoren elementen, graslanden, solitaire bomen, bomengroepen, boomweide, dreven, lovergang, parkbossen en bijhorende zichtassen.


Kasteeldomeinen Gruuthuyse, De Cellen, Erkegem en Kampveld

Hertsberge, Oostkamp, Waardamme (Oostkamp)
Dit gebied omvat de kasteeldomeinen van Gruuthuyse, De Cellen en Erkegem en de jonge veldontginning van het Kampveld en de Papevijvers gelegen in het vertakte benedenstroomse valleigebied van de Rivierbeek. Het Kanaal Gent-Oostende is begrensd door jaagpaden met hoge opgaande bomenrijen die het landschap structureren. De parkdomeinen gaan terug op oude landhuissites, gesitueerd in het voormalige jachtbosgebied van de Warande ten oosten van Oostkamp, en zijn nog herkenbaar aan dreven, bos- en jachtopzichterswoningen en afhankelijke historische hoeven. De Hertsbergebeek en de Waardammebeek hebben een opvallend goed bewaard meanderpatroon.


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Kasteeldomein Gruuthuse en bosboom [online], https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/11878 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.