erfgoedobject

Parochiekerk Sint-Petrus met kerkhof

bouwkundig element
ID
15924
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/15924

Juridische gevolgen

Beschrijving

Buiten de eigenlijke dorpskom ingeplante en georiënteerde hallenkerk ten noorden van de Weegschede op einde van veldwegel zogenaamd "Kasteeldreef". Deels bewaard kerkhof (ten zuidwesten) omgeven door beuken en gracht ten zuiden. Geasfalteerde parking ten westen.

In oorsprong, romaanse kerk zonder transept en toren (?). Vermoedelijk eind 13de eeuw, bouw van vroeggotische middentoren waarbij de zijbeuken langs de toren doorliepen. In 1540 zie jaartal op kruisingspijler: aanpassing van kruising en toren onder meer aanbrengen in westelijke en oostelijke torenmuur van openingen naar zolders van koor en hoofdbeuk, en versteviging van het metselwerk over gans de breedte van zuidelijke en noordelijke torenmuur met een blinde rondboog; bouw van laatgotische oostpartij. In 1913, aanpassingswerken onder leiding van architect De Pauw waarbij de smalle romaanse (?) zijbeuken verbreed werden tot in het verlengde van de zijmuren der laatgotische koren, aldus ontstond ook het transept met ten zuiden flankeertorentje; nieuwe sacristie. Restauratiewerken in 1972, 1977 onder leiding van architect Luc Allaert (Kortrijk) respectievelijk met betrekking tot bedakingen torenparement, en vensters.

De huidige plattegrond ontvouwt: een driebeukig schip van drie traveeën, een kruisingtoren, een transept met armen van één travee voorzien van rechte sluiting en flankeertorentje ten zuiden, een koor en twee zijkoren met driezijdige (hoofd- en ten zuiden zijkoor) en rechte sluiting, alleenstaande zuidelijke sacristie.

Gebouw van gele baksteen met ijzerzandstenen partijen als overblijfselen van de romaanse constructie, in onderbouw van westgevels en ten noorden koorsluiting. Afdekking door middel van zadeldaken (leien) gedomineerd door kruisingtoren onder leien naaldspits.

Drie westelijke tuitgevels op hoge afgeschuinde sokkel, gestut door middel van steunberen met versnijdingen, en afgewerkt met muurvlechtingen. Oculi in de geveltoppen. Spitsboogvensters (drielicht) met deels vernieuwd laatgotisch traceerwerk (baksteen), en afzaat. Korfboogpoort in verdiepte bakstenen rondboogomlijsting met kwartholbeloop. Noord-, en zuid- en oostgevels gemarkeerd door steunberen met versnijdingen, soortgelijke spitsboogvensters met afzaat, en omlopend cordon; soortgelijke tuitgevels voor transept, noordelijke en zuidelijke koorsluiting.

Vierzijdige kruisingtoren (binnenwerk 5,80 meter x 1 meter). Bewaarde vroeggotische muurpartijen van grotere bakstenen onder de galmgaten; boven laatst genoemde bewaren enkel nog de westgevel en deels nog de zuid- en noordgevel vroeggotisch metselwerk. Het overige werd omgewerkt door herstellingen van 1540 en later. Elke torenwand met twee spitsboogvormige galmgaten afgewerkt met doorlopende booglijst: gesplitste galmgaten door middel van vernieuwde middelsteun, en afgedekt met gekoppelde spitsboogjes. Enkel het westelijk galmgat (uitgezonderd de middelsteun) in de noordgevel is nog oorspronkelijk. Borstwering met spitsboogfries. Zuidelijke sacristie in neo-Vlaamserenaissance-stijl, van 1913. Twee traveeën en één bouwlaag onder zadeldak (leien). Verankerde baksteenbouw. Rechthoekige muuropeningen ingeschreven in ondiepe korfboogomlijsting; venster met bolkozijn. Zijtuitgevels; zuidelijke zijgevel met calvarie onder luifel.

Hallenkerk geritmeerd door spitsboogvormige scheibogen op bakstenen zuilen met achtzijdige sokkel en -kapiteel. Overdekking door middel van houten tongewelf voor schip, vlakke zoldering voor kruising en houten kruisgewelf voor transept en koren.

Mobilair: Hoofdaltaar Sint-Petrus uit de eerste helft van de 18de eeuw; Sint-Anna-altaar (noordelijk zijkoor) met beeldhouwwerk uit het eerste kwart van de 18de eeuw; koorbanken van 1766 van Rene Leem, van Cassel; preekstoel van 1772 en twee biechtstoelen (noordelijke en zuidelijke zijbeuk) toegeschreven aan Ignatius Vosselle van Sint-Winoksbergen; tochtportaal en doksaal gedateerd 1774 in cartouche; orgel van circa 1774 van Jean Joseph Van der Haeghen (Rijsel).

  • DEFOORT K., Wandelpaden in Gijverinkhove, offset-stencil, Proven s.a., z.p.
  • DETAILLEUR W., Alle kerken van West-Vlaanderen in Vade-Mecum-Stijl, s.e., 1975, p. 59.
  • DEVLIEGHER L., De opkomst van de kerkelijke gotische bouwkunst in West- Vlaanderen gedurende de XIIIe eeuw, I, in Bulletin van de Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen, V, 1954, p. 230-232.

Bron: DELEPIERE A.-M. & LION M. met medewerking van HUYS M. 1982: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie West-Vlaanderen, Arrondissement Veurne, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 8n, Brussel - Gent.
Auteurs: Delepiere, Anne Marie; Lion, Mimi
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

Op het kerkhof bevindt zich een privaat grafteken voor Camille Joseph Benoît Wenis, kapitein-commandant van het 3de Linieregiment.

Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties

  • Omvat
    Afsluitingshaag van scherpe hulst bij kerkhof Gijverinkhove

  • Omvat
    Opgaande beukenrijen bij kerkhof Gijverinkhove

  • Omvat
    Orgel kerk Sint-Petrus

  • Omvat
    Twee gekandelaarde linden bij toegangsdreef naar de kerk

  • Is gerelateerd aan
    Oorlogsgedenkteken

  • Is deel van
    Gijverinkhove


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Parochiekerk Sint-Petrus met kerkhof [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/15924 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.