erfgoedobject

Parochiekerk Heilige Simon en Heilige Judas Thaddeus met kerkhof

bouwkundig element
ID
26457
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/26457

Juridische gevolgen

Beschrijving

Neogotische basilicale kerk uitziend op de Sint-Simonstraat en aan de noord- en oostzijde omgeven door een kerkhof dat zich uitstrekt over een groot gedeelte van Gentbruggekouter, tot de rechter Scheldeoever en de Kerkstraat. Opgetrokken in 1868-1872 naar ontwerp van architect Ferdinand De Noyette.

De plattegrond ontvouwt een driebeukige kerk van zeven traveeën met koor van twee traveeën en driezijdige sluiting, uitgebouwde vierkante westtoren geflankeerd door twee slanke achtzijdige traptorens. Vrij levendige baksteenbouw door de verwerking van natuurstenen blokken in de vensteromlijstingen en als hoekstenen voor de traptorens. Hoge westtoren met drie geledingen begrensd door op elkaar gestelde steunberen, bekroond door ingesnoerde naaldspits voorzien van horloge met vier wijzerplaten onder zadeldakjes met windborden. Verdiept natuurstenen spitsboogvormig portaal met blind boogveld voorzien van opschrift.

Interieur

Rijzig en volledig in neogotische stijl beschilderd kerkinterieur met kruisriboverwelving op zuilen met octogonale basis en bladkapitelen. Koor en zijkapellen met schilderwerk op doek door F. Coppejans (1931-1934). Doopkapel afgesloten door smeedijzeren hek, werk van Isidoor Blancquart (1934).

Mobilair

Schilderijen: "De prediking der apostelen" (1658) door E. QuelIjn en "Heilige Maagd met Kind" (1823) door J. Caremijn; glasramen van het koor afkomstig van het huis Champigneuille te Baarle-Hertog van 1873-1874.

Neogotisch hoofdaltaar van Franse witte steen gedateerd 1886 en naar ontwerp van K. Lippens, tevens ontwerper van communiebank en preekstoel; kruisweg met gepolychromeerd half verheven beeldhouwwerk van 1902 door A. De Beule; vier neogotische biechtstoelen door J. Hullebroeck; doopvont afkomstig van de oude kerk.

  • WAEYTENS G. 1973: De nieuwe kerk te Gentbrugge-Center, Jaarboek van het heemkundig genootschap Land van Rode, Gentbrugge, 25-33.

Bron: BOGAERT C., LANCLUS K. & VERBEECK M. 1982: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Gent, Fusiegemeenten, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 4nd, Brussel - Gent.
Auteurs: Verbeeck, Mieke
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

Kerkhof nabij de parochiekerk, in de 19de- en 20ste eeuw uitgebreid tot een grote begraafplaats met een indrukwekkende collectie aan graftekens.

Het dorpskerkhof van Gentbrugge groeide in de tweede helft van de 19de eeuw uit tot een indrukwekkend kerkhof. Dat gebeurde tijdens de kerkhovenoorlog waarbij de Gentse liberale overheid verbood om de gemeentelijke begraafplaats te wijden en de katholieke bevolking uitweek naar gewijde kerkhoven net buiten de stadsgrenzen. De impact was zo groot dat in 1877 het gemeentebestuur van Gentbrugge een extra belasting oplegde aan de Gentse bevolking die zich in Gentbrugge liet begraven.

De Atlas der Buurtwegen (1841) toont nog het kleine dorpskerkhof met omgevende muur en de buurtweg 22 die het kerkhof kruist. Wanneer de kerk gesloopt werd in 1869 werd de vrijgekomen plaats gebruikt als kerkhof. In 1877 schonken de heer Van de Velde en mevrouw de Meester de Ravenstein gronden aan de kerkfabriek. De gemeente kocht nog twee extra percelen aan zodat het kerkhof groeide tot een oppervlakte van 2 hectaren. Een akkoord tussen de gemeente en de kerkfabriek bepaalde dat de kerkfabriek het kerkhof moest onderhouden terwijl de gemeente het recht van toezicht uitoefende. De opbrengsten werden gelijk verdeeld onder de parochie, de gemeente en de Commissie voor Openbare Onderstand. In 1939 werd het kerkhof afgestaan aan de gemeente die voortaan eigenaar en beheerder was. Het kerkhof werd gestaag uitgebreid in de 20ste eeuw.

Het kerkhof wordt vandaag begrensd door het Gentbruggeplein en de Gentbruggeaard in het westen, de Schelde in het noorden, een groenzone in het oosten en de Gentbruggekouter in het zuiden. De formele padenstructuur toont duidelijk de evolutie van de site die groeide van west naar noordoost. De oudste 19de-eeuwse graftekens worden gevonden op het oude kerkhof aan de westzijde van de site en ten noorden van de kerk. In de noordwestelijke hoek van de begraafplaats werd in de jaren 2000 een urnentuin ingericht waarvan de urnenvazen de vorm van rozen hebben. De graftekens illustreren de volledige geschiedenis, vormentaal en materiaalgebruik van de funeraire kunst van de 19de tot de 21ste eeuw. De begraafplaats bewaart indrukwekkende beelden van bekende beeldhouwers.

Ter hoogte van de ingang Gentbruggekouter liggen de burgerslachtoffers van het Bombardement op Ledeberg (1943) en Gentbrugge (1944) begraven onder uniforme naar boven verjongende en op een punt eindigende hardstenen stèles. Een uitvergrote stèle op een muurtje van natuurstenen blokken brengt de bombardementen van 1943 en 1944 in herinnering.

Ten noorden daarvan liggen de Belgische gesneuvelden en oud-strijders omheen het hardstenen oorlogsgedenkteken. Het in een plantsoen opgetrokken hardstenen gedenkteken in sobere art deco, wordt gekenmerkt door een spel van volumes en verwijzingen naar de Griekse klassieke kunst. De uniforme hardstenen gefrijnde graftekens met applicaties in metaal en marbriet hebben een sobere art-deco-vormgeving. De stèles verjongen naar boven toe, worden geaccentueerd door strak vormgegeven oortjes en eindigen op een punt. Er liggen eveneens enkele geallieerde soldaten begraven onder de typische witte graftekens van de Commonwealth War Grave Commission.

Het terreinonderzoek werd uitgevoerd in 2017.

  • Atlas van de Buurtwegen, opgesteld naar aanleiding van de wet op de buurtwegen van 10 april 1841, schaal 1:2.500 (overzichtsplannen schaal 1:10.000).
  • CAPITEYN A. & DECAVELE J. 1981: In Steen en Brons van Leven en Dood, Gent, 28-29 en 190-197.
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

In de kerk bevindt zich een orgel dat - afgaande op constructie-eigenschappen - waarschijnlijk ontworpen werd door M. Van Peteghem, vermoedelijk in het midden van de 19de eeuw.

  • Onroerend Erfgoed Oost-Vlaanderen, beschermingsdossier DO000553, Orgel Sint-Simon en Judaskerk (S.N. 1980).
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Parochiekerk Heilige Simon en Heilige Judas Thaddeus met kerkhof [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/26457 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.