Deels ommuurd hippodroomterrein met grote graspiste en kleinere aarden drafbaan (1971), begrensd door Sport- en Eduard Decuyperstraat ten oosten, Koningin Astridlaan ten noorden, Northlaan ten westen en Nieuwpoortsesteenweg ten zuiden alwaar ook locatie sinds circa 1852 van stedelijke begraafplaats zogenaamd. "'t Oud Kerkhof" die hier een rechthoekige enclave vormt.

Historiek

1830: eerste vermelding van paardenrennen in Oostende. 1864: voornamelijk onder Engelse impuls, oprichting van vereniging voor de organisatie van races die doorgaan op braakliggende gronden van de Vuurtorenwijk ten oosten van de stad. De grote bijval noopt tot uitkijken naar betere terreinen en infrastructuur. Mede door tussenkomst van Leopold II, nieuwe locatie in 1883: het Wellingtonfort of het oorspronkelijke zogenaamde "Fort Royal" van 1811-1812 ten westen van de stad, vroeger grondgebied Mariakerke. Ten gevolge van opheffing van de vesting Oostende in 1865, ontmanteling van het fort; funderingen echter opgenomen in de tribuneconstructie van het luxueuze Wellington-renbaancomplex in tudorstijl naar ontwerp van de Franse architect A. Marcel. Exclusieve ligging ten westen van het koninklijk chalet (1874) in aansluiting bij de eerste Westelijke stadsuitleg volgens plan van L. Crépin (1867) en tevens attractiepool van de aanvankelijk meest elitaire kustontwikkeling: het "project North" (1896) of de verstedelijking van Mariakerke.

1887: oprichting van de "Société des Courses d'Ostende" onder leiding van F. de Stuers. 1898: aanleg van tunnel onder renbaan, als verbinding van ingang met middenterrein. 1899: oprichting van duivenschieting met specifieke accommodatie. 1906-1907: onder impuls van Leopold II, uitbreiding met nieuwe tribunes naar ontwerp van de Franse architect Alexandre Marcel. Interbellum: hippodroom blijft belangrijk onderdeel van het mondaine leven in de badstad; aanleg van trainingspiste in Stene. De Tweede Wereldoorlog betekent tijdelijke stop: terrein aanvankelijk deels benut door "Het nationaal werk van de akker", echter in 1943 door de Duitsers omgevormd tot mijnenveld; ook vernieling van tribunes.

Naoorlogse wederopbouw en bloei te danken aan Baron Vaxelaire, M. Bauwens en voornamelijk M. Dugniolle. Na ontmijning gronden, herstel van piste en bouw van omheining. 11 april 1947: eerste steen nieuwe tribune naar ontwerp van A.V. Fobert (Oostende) later opgevolgd door de Oostendse architecten G. Boutelier en P. Vanbeginne, tevens ontwerpers van hall, koninklijke tribune en taverne "La Bagatelle".

Laatste jaren terugval van renbaanactiviteiten en plannen tot gedeeltelijke herbestemming.

Beschrijving

Ten noorden in bocht aan Koningin Astridlaan, ter hoogte van het vroegere fort Wellington, betonnen hippodroomcomplex in Internationale Stijl naar ontwerp van architecten Boutelier en Vanbeginne (Oostende) van 1947-1955, met ten oosten aansluitende paddock vernieuwd begin jaren 1980. Blikvanger samen met de ertegenover gelegen Koninklijke Gaanderij. Opzet gekenmerkt door plastische volumewerking met klassieke zin voor monumentaliteit: detailuitvoering in typische jaren 1950-stijl, onder meer gietijzeren hekken en leuningen; oorspronkelijk raamwerk van glaspartijen nagenoeg overal vervangen door pvc.

Bestanddelen: verhoogde esplanade, zie ondergrondse paardenstallen en parking, met weeglokaal ten oosten van inkom, hall met aansluitende tribune ten zuiden, koninklijke tribune en gebouwtje koersleiding ten zuidoosten, taverne "La Bagatelle" ten westen.

Toegang via dubbele helling naar poortgebouw onder platte luifel op ronde pijlers, tussen lagere, gelobde uitbouwsels met loketten: flankerende paardenkoppen. Links, ouder bakstenen gedeelte met drie, onder meer dichtgemetselde, korfboogpoorten tussen steunberen en lichtgleuf als restant van de eerste Wellington-renbaan (1893); sluit aan bij schuinlopende tunnel van 1898 naar het middenterrein, zie meertalige inscripties van arduinen gevelplaten onder de breed gekanteelde borstwering met art-nouveaugetinte tegelversiering. Oudste tunnelgedeelte met bakstenen tongewelf gaat over in recenter onder vlakke betonnen overkluizing uitgevend ter hoogte van laag bookmakerpaviljoen uit jaren 1960-1970.

Links van tunnelingang aansluitende omheiningmuur met pilasters en opengewerkte borstwering omlopend naar Sportstraat; toegang tot piste geflankeerd door laag poortgebouwtje waarop bronzen renpaard afkomstig van de vooroorlogse renbaan; hier ook eerste steen "VERNIELD IN 1942 - GEBOUWD IN 1947".

Esplanade. Ruim terras van silex-betondallen, omzoomd door gebogen, beglaasd windscherm met kleine halfronde uitbouwen van beeldhouwster J. Van Houtte (Oostende).

Weeglokaal. Lage, grosso modo ovale constructie onder plat dak. Centraal open gedeelte met weegschaal; gedenkplaat "MAX DUGNIOLLE. PRÉSIDENT DE LA SOCIÉTÉ ROYALE DES COURSES D'OSTENDE 1947-1966"; rechthoekig raam met glas-in-loodvoorstelling van stadswapen. Hall en aansluitende tribune. Grote rechthoekige hall onder plat dak. Voorgevel van negen traveeën bovenaan geritmeerd door kolossale pilasters onder breed entablement met afgeronde hoeken en vlaggenmasten; glasgordijn en lage luifel met lichtkoepels naar ontwerp van architect M. Molleman (Oostende) van 1962 met het oog op gebruik het hele jaar door. Recenter ingebrachte bookmakerloketten in prefab en ramen in lange gevels.

Interieur met typerende ruimtewerking en lichtinval zie gedrukt tongewelf van glas en beton en helicoïtale trappen naar galerij en kelderverdieping met halfrond uitgebouwde beglaasde wanden tegen de korte gevels. Twee centraal opgestelde roltrappen van recentere datum doorbreken het oorspronkelijke ruimteconcept.

Aansluitende tribune met onderliggende bookmakerruimte waarvan bouw opgestart in 1947 door architect A. Fobert (Oostende). Tribune met zit- en staanplaatsen onder sierlijk gebogen zelfdragend dak schuin ingeplant op de funderingen voor de voorziene uitkijk op piste. Sokkel met doorgang hall-renbaan en hoeken gemarkeerd door halfronde uitbouwen versierd met paardenkopconsoles. Koninklijke tribune voltooid in 1955. Rechthoekige sokkelvormende begane grond voorzien van overkragende, ovale bovenbouw met glasgordijn ter beschutting van zitplaatsen onder rechte luifel; typerend torenvolume met beglaasde trapkoker onder plat dak gemarkeerd door kroon. Torengebouwtje koersleiding met soortgelijke kenmerken.

Taverne "La Bagatelle". Uitgerekt laag, grosso modo rechthoekig gebouw met ellipsvormige rotonde als westgevel, onder plat dak. Betonskelet getypeerd door omlopend glasgordijn aan renbaanzijde. Interieur in rechthoekig gedeelte met drie niveaus gemarkeerd door ronde pijlers en centrale trap. Hoogste niveau ingenomen door lang, betegeld buffet voorzien van faiencepanelen met paarden; erboven fries met allegorische voorstelling van de zee en stadswapen. Rotonde: stermotieven in het stucplafond en muurtekening met paarden in galop.

Ten oosten aan Sportstraat nummer 48, burelen en conciërgerie ondergebracht in alleenstaande, traditionele woning met twee bouwlagen onder schilddak; vereenvoudigde bouwtrant in aansluiting bij eigenlijk hippodroomcomplex.

Grosso modo in het midden van terrein, voormalig gebouw van de duivenschieting met ten zuiden, in het verlengde, magazijn in aansluitende bouwtrant en nu vervallen serres voor de groenaanleg; ook vijvers voor watervoorziening graspiste.

Voormalige duivenschieting opgetrokken in 1899; bouwtrant sluit aan bij eerste hippodroomcomplex in tudorstijl. Grosso modo U-vormig gebouw met één à twee bouwlagen en zeven traveeën onder plat dak als terras gedomineerd door drie hoek- en traptorens, respectievelijk rechthoekig en plat met spietorentje, rechthoekig onder afgeknot leien tentdak en rond onder leien spits. Rode baksteenbouw; gebruik van arduin voor dragende elementen zoals consoles, imposten en/of sluitstenen van korfbogige en rechthoekige muuropeningen, op bovenverdieping onder ijzeren I-balk. Typerende gekanteelde borstweringen onder meer overkragend op rondboogfries; bij hogere vier traveeën ter hoogte van overhoekse en tweezijdige steunberen bekroond met piramidebol en centrale gietijzeren mannenfiguur met duif in de opgestoken hand gemerkt "FONDERIE DE LA MEUSE" en in 1988 gerestaureerd door hoger vermelde J. Van Houtte. Voorgevel gemarkeerd door lange, rechte luifel met ijzeren leuning als verlengstuk van centraal overkluisde begane grond met markante troggewelven van blauw- en witgeglazuurde bakstenen tussen gietijzeren I-balken op dito zuilen en spanten. Hier ook bevloering met cementtegels en arduinen gedenkplaat met winnaars van "Grand Prix d'Ostende". Beneden voorts kamertje met betegelde wanden. Vervallen trappenhuis en bovenverdieping. Achtergedeelte rechts ingericht tot conciërgerie.

Magazijn in aansluitende vereenvoudigde bouwtrant, van circa 1899; zeven traveeën en één bouwlaag onder leien schilddak met breed overstekende dakrand op houten schoorstukken onderbroken door centrale toren met rondboogpoort en arduinen drielicht onder leien tentdak. Rode baksteenbouw. Overhoekse steunberen. Aangepaste achtergevel zie onder meer recentere beglazing.

Serres waarvan oudste uit het eerste kwart van de 20ste eeuw, gemerkt "CH. BUSS. CONSTRUCTEUR DE SERRES. GAND". Twee gekoppelde, lage glasconstructies met veelzijdige uitbouw; skelet van gietijzer en hout op gecementeerde, bakstenen voeting. Gestileerde deurhekken en nokversiering.

Ten zuiden, zijde Nieuwpoortsesteenweg, twee lage rijen paardenstallen met aan weerszijden verharde doorgang naar vermelde straat; hier ook alleenstaande conciërgewoning uit jaren 1970-1980. Oudste stallenrij nummers 1-24 uit het laatste kwart van de 19de eeuw. Baksteen- en houtbouw onder lessenaarsdak (zwartgeglazuurde pannen) doorbroken door de puntgevels van drie laadzolders; breed overstekende dakrand met uitgewerkte windborden op houten schoorstukken. Beborde gevel met rechthoekige staldeuren en -vensters onder meer getralied. Bakstenen vloeren en zoldering.