is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Oorlogsgedenkteken
Deze vaststelling is geldig sinds
is aangeduid als beschermd monument Oorlogsmonument ontworpen door Antoon Van Parys
Deze bescherming is geldig sinds
is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Oorlogsgedenkteken
Deze vaststelling was geldig van tot
Het oorlogsgedenkteken voor de militaire en burgerlijke doden van Klerken staat opgesteld langs de Dorpsstraat, in een perk nabij de ingang van de kerk.
Het beeld is er gekomen op initiatief van de V.O.S. (Vlaamse Oud-strijders). Het werd op 12 oktober 1924 onthuld en door de V.O.S. aan de gemeente overgedragen. De openbare inschrijving had 10.000 fr. opgeleverd. Oorspronkelijk was het gedenkteken opgesteld voor de kapel van het klooster en het gasthuis (het latere Medisch Pedagogisch Instituut "Maria Ter Engelen", Dorpsstraat 2-4). In 1989 werd het verplaatst naar het huidige perk schuin vóór de kerk, met weglating van het ijzeren hekwerk er rond. In augustus 1981 werden de namen van de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog in het gedenkteken gebeiteld.
Het oorlogsgedenkteken van Klerken is kwalitatief hoogstaand werk van beeldhouwer Antoon Van Parys.
Het oorlogsgedenkteken van Klerken is volgens de biografen van vader en zoon Van Parys getiteld: 'De starende moeder, haar kind beschermend'. Het is gehouwen uit een monumentaal blok witte steen. Vermoedelijk ontstond dit gedenkteken uit een in 1917 gecreëerde beeldengroep 'Moeder België in volle kracht'. Over dit gedenkteken schreef Van Parys zelf: 'Groep moeder en kind het graf der dapperen kommende vereeren, kind lauweren aanbrengend met zijne moeder. Moeder ideal figuur in stemming van ’t verledene instinctmatig bekommend met ’t kind en ’t geven van lauweren kind meer spontaan getroffen door ’t verdriet van moederke leunt zij tegen haar en draagt de lauweren naïef'.
Velen zien er een religieuze voorstelling in met Maria of ‘O.L.Vrouw van de IJzer’ (zittende vrouw), die haar handen beschermend op het hoofd van Jezus (het kind) houdt.
Op een podium met drie treden staat een ruw behouwen sokkel. Hierop is een monolithisch blok geplaatst waarin de vage omtreklijnen van meerdere figuren zijn uitgehouwen. Bovenaan wordt een vrouw voorgesteld, gehuld in een lange mantel met doek op het hoofd. Zij houdt haar handen beschermend op het hoofd van een kind dat een gestileerde bloemguirlande in de gespreide armen draagt. Onderaan ligt een levenloze soldaat in uniform, met een verband om het hoofd.
Op het beeld: op de voorkant 'Clercken aan zyne gesneuvelden' en 'AVV VVK', op de linkerkant de militaire slachtoffers van de Eerste Wereldoorlog, de namen (A-G); onderaan '1940-1945', de namen; op de rechterkant de militaire slachtoffers van de Eerste Wereldoorlog, de namen (H-Z), 'Gedoode Burgers' Eerste Wereldoorlog, de namen.
Op de sokkel: op de voorkant '1914 1918' en het wapenschild van Vlaanderen. Ingehouwen, oorspronkelijk geel beschilderde letters. Alle namen zijn grotendeels alfabetisch gerangschikt.
Uitvoering: Ant. Van Parys, Deinze (gesigneerd en gedateerd, moeilijk leesbaar)
Hoogte 352 x breedte 213 x diepte 206 cm.
Bron: Onroerend Erfgoed West-Vlaanderen, Beschermingsdossier DW002435, Oorlogsgedenktekens te Houthulst (DECOODT H., 2009)
Auteurs: Decoodt, Hannelore
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)