erfgoedobject

Tuinwijk Overpelt-Fabriek

bouwkundig element
ID
122059
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/122059

Juridische gevolgen

Beschrijving

In de Atlas van de Buurtwegen (1845) komt in deze latere woonkern nog geen enkele bebouwing voor. Vanaf 1896 werd bij de in 1888 op de Houtmolense Heide opgerichte zinkfabriek Schulte en compagnie, de Usine de la Compagnie de Métaux et Produits Chimiques d’Overpelt, een fabriekstuinwijk of cité uit de grond gestampt.

De wijk omvatte 70 hectare van de 420 in het bezit van de maatschappij. Bijna honderd arbeiderswoningen, omgeven door tuinen en met een rechthoekig stratenplan, inbegrepen een school en een nu verdwenen hospitaal met klooster, alsook later een kerk, werden door de toenmalige Duitse industriëlen opgericht.

In 1896 werkten er in totaal 196 werknemers, waarvan 173 in de loodfabriek.

Op 18 januari 1905 kwamen de zusters Salvatorianessen aan te Overpelt. Ze hielden zich in de nieuwe wijk vooral bezig met het onderwijs, het verzorgen van zieken en gewonden van de fabriek.

Eind 1911 bedroeg het geschatte aantal arbeiders: 1200.

In 1913 stonden er tien villa’s voor de directie en vier huizen voor het kaderpersoneel, terwijl 171 arbeidersgezinnen in 83 huizen gevestigd waren. De nieuwe wijk groeide in vijftig jaar tijd uit tot de tweede belangrijkste nederzetting van Overpelt.

De cité heeft een quasi trapezoïdale aanleg, gevormd door de Fabrieksstraat ten noorden, de hoofdas evenwijdig aan het Kanaal Bocholt-Herentals, waar de fabrieksgebouwen gevestigd zijn, de Leukenstraat ten zuiden, de Haltstraat ten westen en de Tennislaan ten oosten. De andere straten, middenin de wijk, kruisen elkaar gedeeltelijk in dambordpatroon en lopen van west naar oost en van noord naar zuid.

De alleenstaande of gekoppelde bebouwing ligt doorgaans wat achterin ten opzichte van de straat, is voorzien van (voor)tuinen en is veelal parallel met de straat opgetrokken. De oorspronkelijke ligustrumhagen zijn inmiddels vaak vervangen door andersoortige omheiningen van onder meer betonplaten. Ook in de meer ten zuidwesten van de nieuwe wijk gelegen Leon Bekaertlaan en Siberiëstraat werden in de eerste helft van de 20ste eeuw arbeiderswoningen gebouwd.

  • CEULEMANS M. & VAN DEN PUTTE J., Overpelt in woord en beeld, Overpelt, 1986, p. 13, 16-36, foto’s en prentkaarten.
  • KNAEPEN R., Monografie van Overpelt, gestencilde uitg., Overpelt, 1964, p. 92-93, 103-104, 148-160.
  • SCHREURS R., SCHREURS G. & LEDEGEN G., Het Overpelt van vroeger, Overpelt, 1985, z.pag., prentkaarten nrs. 17-19.
  • VANDUFFEL F., Industrialisatie en verandering: Lommel tussen 1890 en 1914, Maaslandse Monografieën, 37, Assen, 1983, p. 49-52, 63 (noot 63), 153, ill. 8 op p. 53.

Bron: PAUWELS D. 2005: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Maaseik, Kanton Neerpelt, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 19n2, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Pauwels, Dirk
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Arbeiderswoningen Overpelt-Fabriek

  • Omvat
    Arbeiderswoningen Siberië Overpelt-Fabriek

  • Omvat
    Gekoppelde villa's

  • Omvat
    Hotel en casino

  • Omvat
    Jongens- en meisjesschool

  • Omvat
    Langgestrekte hoeve

  • Omvat
    Langgestrekte hoeve

  • Omvat
    Parochiekerk Sint-Jozef

  • Omvat
    Pastorie van de Sint-Jozefparochie

  • Omvat
    Personeelswoningen Overpelt-Fabriek

  • Omvat
    Schoolmeesterswoning

  • Omvat
    Villa

  • Omvat
    Villa Jeanne d'Arc

  • Omvat
    Villa's

  • Omvat
    Villa's

  • Omvat
    Villa-buitenverblijf van directeur-generaal W. Schulte

  • Is gerelateerd aan
    Metaalfabriek van Overpelt

  • Is gerelateerd aan
    Tuinwijk bij de Metaalfabrieken van Overpelt-Lommel

  • Is deel van
    Overpelt


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Tuinwijk Overpelt-Fabriek [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/122059 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.