Ten oosten van de kerk loopt parallel met de kerkhofmuur een dreef met opgaande eiken. Deze dreef is al aanwezig op de kabinetskaart van de Ferraris en liep oorspronkelijk verder ten zuiden rond de kerk. Met de uitbreiding van het kerkhof in de tweede helft van de 20ste eeuw werd de dreef doorgetrokken naar het zuiden.

Omhaagd en ommuurd kerkhof met een collectie graftekens van de 17de tot de 20ste eeuw.

Historiek

Het vierkante kerkhof om de kerk van Schilde staat afgebeeld op de Ferrariskaart uit de late 18de eeuw. De site is op dat ogenblik omzoomd met een bomenrij ten oosten, zuiden en westen terwijl er ter hoogte van de noordelijk gelegen straat geen omheining lijkt te zijn. De Atlas der Buurtwegen van 1840 suggereert een haag als afscheiding met de straat. Buurtweg 36 kruist het kerkhof van zuidwest naar noord. In 1929, 1942, 1957 en 2003 werd het kerkhof naar het zuiden, oosten en westen uitgebreid waarbij ook de voormalige aanpalende kasteeldreef opgenomen werd in de begraafplaats. In 1950 werd de hoofdingang verplaatst naar deze geknotte lindendreef en afgesloten met een smeedijzeren hekken aan bakstenen hekpijlers.

Beschrijving

Vandaag is het kerkhof deels omhaagd en ommuurd. De gekanteelde natuurstenen ommuring waarvan de bouwdatum onbekend is maar die mogelijk dateert uit het laatste kwart van de 19de eeuw, sluit aan bij de kasteeldreef en diende als toegang voor de kasteelheren tot de kerk. Op de muur werd in natuursteen een spitsboogvormige calvariekapel met gekruisigde Christus gebouwd. Aan de achterzijde van de calvarie geeft een spitsboogvormige deuropening met een planken deur toegang tot een ondergrondse gang die leidt naar de grafkelder van de kasteelheren. Het ondergrondse gangencomplex is opgebouwd uit natuur- en baksteen en voorzien van een pleisterlaag en deels witgeschilderd. De gangen hebben een licht getoogd plafond gemaakt van baksteen met plaatselijk ijzeren liggers. De grafkapel is afsluitbaar van een metalen hekken. Een zijgang geeft via de zuidelijke sacristie toegang tot een bakstenen draaitrap met gietijzeren ondersteuning van de traptreden die leidt naar de persoonlijke loge van de familie van de Werve in het koor van de kerk. Aan de noordzijde bleef een zelfde constructie deels bewaard.

Het kerkhof bevat een collectie grafstenen die de 17de tot de 20ste eeuw overbruggen. De graven liggen gegroepeerd per decennium met de 17de- en 18de-eeuwse graftekens in en langs de kerk, de vroeg 20ste-eeuwse en interbellumgraftekens ter hoogte van het kerkkoor en de naoorlogse graftekens tot de jaren 1990 ten zuiden van de kerk, van het transept tot de westgevel.

Meerdere 17de- en 18de-eeuwse grafzerken zijn ingemetseld in de kerkgevel of werden als wandelpad omheen de kerk gebruikt. De meeste zijn pastoorsgraven gemaakt van hardsteen, ingelegd met witte marmer (bijvoorbeeld Johannes Nuyts +1738). Mogelijk werd de steen voor Adam Van den Wyngaert (+1778) meteen in de muur ingemetseld omdat een begraving binnen de kerk toen al verboden was. De pastoorsgraven zijn herkenbaar aan de afbeelding van een kelk met een stralenkrans.

De neoclassicistische grafplaat voor de familie Masen dateert uit 1818 en bestaat uit een hardstenen omlijsting met bekronend fronton. In het timpaan staat een gevleugelde schedel. Op de witmarmeren plaat staat het grafschrift.

Tegen het kerkkoor aangebouwd staat het neogotische witstenen grafteken voor Philippus Ludovicus Josephus Ignatius Baron van Schilde en van Werve (+1834). Het grafteken werd volgens het grafschrift opgericht door de zoon van Philippus en sluit aan bij de 16de-eeuwse familiegrafkelder die onder het koor ligt. De constructie bestaat uit een zerk met daarop een gietijzeren hek, een graftombe en een stèle. Het hekwerk wordt afgetopt met vlammen. De tombe is gedecoreerd met een geprofileerde plint, verdiepte muurspiegels met spitsboogvormige nissen, een geprofileerde dekplaat en gedecoreerd met crète. De in de hoogte uitgewerkte stèle bestaat uit een centrale gelobde spitsboogvormige tekstplaat met daarop het grafschrift en bovenaan het wapenschild van de familie. De tekstplaat wordt omlijst met pinakels bestaande uit een basis, voet met verdiepte spitsboogvormige nissen, een achtste gedraaid lichaam, eveneens met nissen en een kopstuk gedecoreerd met hogels. De omlijsting, bovenaan met hogels versierd loopt uit op een kruisbloem en een kruis.

Het met een smeedijzeren hekken omheinde grafperceel voor de familie Van Cauwenberghs met daarop een kruisvormige stèle dateert uit 1888.

Op het kerkhof valt het vrijstaande hardstenen neoclassicistische grafteken Frère (Adelaide Demarbaix-Frère +1855) op. Op een getrapte sokkel staat het grafteken, gedecoreerd met siervoegen en uitlopend op een door een kruis bekroonde koepel. Langs de vier zijden van het volume staan cippes met de grafschriften.

Het kerkhof omvat daarnaast een geheel aan graftekens uit voornamelijk het interbellum en de naoorlogse periode. Op enkele exemplaren in neogotiek, classicisme en eclecticisme na werden de graftekens dan ook opgetrokken in art deco en modernisme. Een reeks stèles uit het interbellum wordt voorafgegaan door een graftuin. In deze periode worden grafschriften ook aangebracht op marbrietplaten en versiering bestaat uit porseleinen applicaties. Grafsculptuur beperkt zich tot gestileerde planten en rozen. Tijdens het interbellum en de naoorlogse periode domineren de graftekens opgebouwd uit een stèle en een zerk. De naoorlogse graven tonen duidelijk de evolutie van blauwe hardsteen naar graniet.

De zuidelijke uitbreiding herbergt graftekens uit de naoorlogse periode. In het beheersplan uit 2020 werd een selectie graftekens van toonaangevende personen, families of met een interessante (sculpturale) vormgeving geselecteerd voor bewaring.

Het kerkhof werd bezocht in 2015.

• Atlas van de Buurtwegen, opgesteld naar aanleiding van de wet op de buurtwegen van 10 april 1841, schaal 1:2.500 (overzichtsplannen schaal 1:10.000).
• Kaart van België, Militair Geografisch Instituut, uitgegeven in 1949-1970, schaal 1:25.000.
• Kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden voor Zijn Koninklijke Hoogheid de Hertog Karel Alexander van Lotharingen, Jozef Jean François de Ferraris, Koninklijke Bibliotheek van België, uitgegeven in 1770-1778, schaal 1:11.520 herleid naar 1:25.000.

• ARCHITECTENBUREAU MAARTEN DOBBELAERE, ANTEA GROUP & INTRO CULTUUR EN MEDIA 2020: Beheersplan begraafplaats Schilde – Cultuurhistorisch landschap, Schilde [online], https://id.erfgoed.net/plannen/1309 (geraadpleegd op 23 juli 2021).

In de kerk, gedenkplaat ter herinnering van de wederopbouw van de kerk met opschrift "In den oorlog gansch leeggebrand. Weer in Vrede schooner toch verrezen 1921-1922". In de kerk hangen nog twee gedenkplaten voor de gesneuvelden. Op het kerkhof eenvoudig vredesmonument in blauwe hardsteen voor de gesneuvelden van de Eerste Wereldoorlog met opschrift "Onze gesneuvelden/ 1914-1918".