Het uitzicht van de Scheldekaaien begin 21ste eeuw is gecreëerd meer dan een eeuw vroeger in het kader van grootschalige infrastructuurwerken die als doel hadden de havenactiviteiten uit te breiden. Een zeer ingrijpende en grootschalige onderneming was de rechttrekking van de Schelde, uitgevoerd tussen 1877 en 1883. Essentieel onderdeel bij deze werken was het bouwen van een kaaimuur langs de rechteroever van de Schelde, vanaf Kattendijksluis tot net voorbij de Ledeganckkaai. Een strook van 80 m breed werd ingericht met kades, havenkranen, treinsporen en opslagplaatsen. In 1897-1903 werd de havenstrook met 2 km verlengd naar het zuiden toe.

De meeste constructies op de Scheldekaaien hebben hun oorsprong in dit eind 19de-eeuwse hoofdstuk van de Antwerpse havenactiviteiten. Een belangrijk midden 20ste-eeuws element op de kaaien is het netwerk van atoombunkers dat zich uitstrekt vanaf de Petroleumkaai tot aan de Rijnkaai. Deze betonnen bunkers werden opgericht in 1954-55 in volle Koude Oorlog. De oorlog tussen Noord- en Zuid-Korea bereikte in die jaren een hoogtepunt en men vreesde internationaal voor een uitbreiding van het conflict naar Europa. De bezettingsmacht in West-Duitsland werd toen omgevormd tot een defensieve linie tegen het Oostblok. Alle landen werkten extra beveiliging uit. In totaal werden er toen 99 bunkers gepland in de haven; door de vermindering van de atoomdreiging werd wellicht slechts een deel van dit plan uitgevoerd.

In totaal konden er vijftien bovengrondse betonnen relicten teruggevonden worden op de Scheldekaaien, waarvan er vijf op het terrein van Petroleum Zuid liggen. Omdat een aantal zich onder de havenafdaken bevinden, is het mogelijk dat er nog bunkers staan in de afgesloten afdaken langs de Scheldekaaien. Ook de meer noordelijke delen van de haven werden niet onderzocht op de aanwezigheid van atoombunkers.

Op de Scheldekaaien komen verschillende types voor. Het gaat om bunkers geschikt voor 6, 26 of 72 personen. Bovengronds zijn een aantal vierkante constructies met plat dak bewaard; andere zijn kleiner en hebben hun toegang in een afhellend vlak.