Charles HOLDEN (1875 – 1960): Holden had reeds belangrijke publieke gebouwen op zijn naam staan, vooraleer de oorlog uitbrak. Hij diende tijdens de oorlog bij de ‘London Ambulance Brigade’ van het Rode Kruis. Als ‘principal architect’ had hij de verantwoordelijk over het ontwerp van 67 begraafplaatsen. Holden hanteerde een sterk vereenvoudigde classicistische stijl, met eenvoudige meetkundige volumes die wel eens omschreven worden als ‘bunkerarchitectuur’. Het enige herkenbare klassieke element zijn strenge Dorische colonnades.
Principes van de ‘Imperial War Graves Commission’. Reeds vroeg in de oorlog werd beslist dat de Britse doden niet mochten gerepatrieerd worden, onder meer omwille van hygiënische en financiële redenen. Bovendien werd het standpunt ingenomen dat alle doden, ongeacht rang of stand, gelijk behandeld moesten worden. Hiermee wou men voorkomen dat enkel vermogende families hun familieleden konden laten overbrengen naar het thuisfront. Dit verbod lokte tijdens en na de oorlog hevige protesten uit bij de Britse publieke opinie. Protesten die de nieuwbakken instelling maar met moeite wist te trotseren. Er zijn verhalen bekend van familieleden die clandestien poogden hun geliefden zelf te ontgraven en over te brengen. En hier en daar zijn nog unieke uitzonderingen op deze regel bewaard gebleven, zoals op het kerkhof van Zillebeke, waar enkele private Britse graftekens staan.
Het gelijk behandelen van de doden zou in de na-oorlogse aanleg van de begraafplaatsen en de oprichting van gedenktekens voor vermisten opgevolgd worden. De vier belangrijkste pijlers van de ‘War Graves Commission’ zijn:
iedere dode moet individueel herdacht worden op een grafsteen of op een monument
de grafstenen en monumenten moeten permanent en duurzaam zijn
de grafstenen zijn uniform qua ontwerp
er mag geen onderscheid gemaakt worden naar rang of stand.
De Britse graven werden na de oorlog in de mate van het mogelijke ongemoeid gelaten. Begraafplaatsen van minimum 40 graven werden in principe ter plekke behouden. Door de oorlogsomstandigheden is de aanleg van dergelijke ‘oorspronkelijke begraafplaatsen’ vaak niet gestructureerd verlopen, waardoor ze een onregelmatige aanleg hebben. Soms werden meerdere kleinere begraafplaatsen omgevormd tot één grote begraafplaats. Toch moesten heel wat lijken na de oorlog ontgraven worden, omdat ze geïsoleerd of op te kleine begraafplaatsen lagen. Deze werden ‘geconcentreerd’ op bestaande begraafplaatsen of op nieuw aangelegde verzamelbegraafplaatsen. De Belgische staat kocht de gronden aan waarop de Britse begraafplaatsen werden aangelegd en schonk ze ‘voor eeuwig’ aan het Britse volk. Hieraan herinneren de zogenaamde drietalige ‘landplaten’, die op alle Britse begraafplaatsen terug te vinden zijn. De architecten Het feit dat geliefden niet mochten worden gerepatrieerd, wou men compenseren met een kwalitatief hoogstaande aanleg en onderhoud van de begraafplaatsen. Vandaar dat heel veel aandacht werd besteed aan de architectuur van de begraafplaatsen.
Eerst drie, later vier ‘principal architects’ werden aangezocht om de aanleg van Britse militaire begraafplaatsen op het vasteland vorm te geven. Het gaat om de befaamde Edwin Lutyens, Reginald Blomfield, Herbert Baker en als laatste Charles Holden. Deze 4 hoofdarchitecten waren vooral werkzaam in België en Frankrijk en waren eindverantwoordelijke voor de aanleg van de begraafplaatsen, die hen toegewezen waren. Hiertoe werden ze bijgestaan door diverse ‘assistent architects’, waarvan W.H. Cowlishaw, G.H. Goldsmith, N.A. Rew, A.J.S. Hutton, J.R. Truelove en W.C. Von Berg in Vlaanderen actief waren. In andere landen waren ook andere architecten actief. Deze uitvoerende architecten zorgden heel vaak voor de feitelijke ontwerpen, die ze vervolgens door de aangestelde hoofdarchitect lieten goedkeuren. De nobelprijswinnaar voor literatuur Rudyard Kipling was verantwoordelijk voor de opschriften die op diverse architecturale elementen van de begraafplaatsen terug te vinden zijn.
Bron: Onroerend Erfgoed West-Vlaanderen, Beschermingsdossier DW002414, Britse militaire begraafplaatsen (DECOODT H. 2009).
Auteurs: Decoodt, Hannelore
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
Lange Dreve (Zonnebeke)
Britse militaire begraafplaats, na de Eerste Wereldoorlog aangelegd in het Polygoonbos. De begraafplaats hangt historisch en architecturaal samen met het vlakbij gelegen Polygon Wood Cemetery. Beiden werden ontworpen door Ch. Holden en W.C. Von Berg. Buttes New British Cemetery betreft een grotendeels ommuurde begraafplaats met aan noordoostelijke zijde een heuvel met gedenkteken voor de 5de Australische divisie in de vorm van een obelisk en aan zuidwestelijke zijde het New Zealand Memorial to the Missing in de vorm van een open zuilengaanderij gevat tussen een kubusvormige hall. De begraafplaats wordt verder gekenmerkt door een 'Stone of Remembrance' en symmetrisch aangelegde perken met rijen witte grafstenen.
Beselarestraat (Moorslede)
Britse militaire begraafplaats met doden uit de Eerste Wereldoorlog, naar ontwerp van Ch. Holden. De ommuurde begraafplaats met toegangsgebouw en schuilgebouw omvat een Duitse bunker, een 'Cross of Sacrifice', 'Stone of Remembrance' en zes regelmatige perken met witte grafstenen. Het geheel wordt getooid met bloemperken, struiken en opgaande bomen.
Victoriastraat (Heuvelland)
Britse militaire begraafplaats met doden uit de Eerste Wereldoorlog, ten noordwesten van de kerk van Dranouter. De begraafplaats, aangelegd in verschillende niveaus, is ontworpen door Charles Holden en W.H. Cowlishaw en wordt gekenmerkt door natuurstenen muren en schuilgebouw, smeedijzeren toegangshek, een 'Cross of Sacrifice' en witte grafstenen. De begraafplaats wordt getooid met bloemperken, struiken en opgaande bomen.
Diksmuidseweg (Ieper)
Britse militaire begraafplaats uit de Eerste Wereldoorlog, naar ontwerp van Ch. Holden, W.H. Cowlishaw, N.A. Rew en R. Blomfield. De begraafplaats wordt omhaagd, terwijl er rondom rond opgaande bomen staan. De witte grafstenen staan over drie perken eerder onregelmatig geschikt. Het 'Cross of Sacrifice' staat aan de toegang in de noordwestelijke hoek, de 'Stone of Remembrance' centraal tegen de oostelijke zijde.
Nieuwkerkestraat (Heuvelland)
Britse militaire begraafplaats met doden uit de Eerste Wereldoorlog, ten noordoosten van Nieuwkerke. Het ontwerp van de begraafplaats is van de hand van Ch. Holden en W.H. Cowlishaw. De L-vormige begraafplaats wordt gekenmerkt door twee smeedijzeren toegangshekken, een natuurstenen omheiningsmuur en schuilgebouw, een 'Cross of Sacrifice' en witte grafstenen. De begraafplaats wordt getooid met bloemperken, struiken en opgaande bomen.
Gremmerslinde (Heuvelland)
Britse militaire begraafplaats uit de Eerste Wereldoorlog, aan de voet van de Kemmelberg, ontworpen door Ch. Holden en W.C. Von Berg. De ommuurde begraafplaats met witte grafstenen en 'Cross of Sacrifice' kan via een smeedijzeren hek, een geplaveid platform en terrassen betreden worden.
Nieuwkerkestraat (Mesen)
Britse militaire begraafplaats met doden uit de Eerste Wereldoorlog, naar een ontwerp van Ch. Holden en W.C. Von Berg. De begraafplaats omvat een gedenkteken voor vermiste Nieuw-Zeelanders, bestaande uit een rotonde met een 'Cross of Sacrifice' en de namen van de vermisten ingebeiteld, evenals een schuilgebouw op de begraafplaats zelf, met een galerij met colonnade van pseudo-Dorische zuilen. De ommuurde begraafplaats bevat verder nog een 'Stone of Remembrance' en zes perken met witte grafstenen. Het geheel wordt getooid met bloemperken, struiken en opgaande bomen.
's Graventafelstraat (Zonnebeke)
Britse militaire begraafplaats, die pas na de oorlog werd aangelegd door de concentratie van verspreide graven uit de slagvelden rond Passendale en Langemark. De begraafplaats is ontworpen door Ch. Holden en W.C. Von Berg. Het betreft een ommuurde begraafplaats, aangelegd in verschillende niveaus met een toegangspartij met een voormuur met muuropeningen met traliewerk, gevat tussen twee poortgebouwen. De 'Cross of Sacrifice' en 'Stone of Remembrance' op de centrale as worden gemarkeerd door opgaande bomen.
Brugseweg (Langemark-Poelkapelle)
Britse militaire begraafplaats, aangelegd door Ch. Holden en W.C. Von Berg. Het betreft een rechthoekige, ommuurde begraafplaats, met een bakstenen poortgebouw met smeedijzeren hekken, een 'Cross of Sacrifice', 'Stone of Remembrance', bakstenen schuilgebouwen en 61 perken met witte grafstenen. Het geheel wordt getooid met bloemperken, struiken en opgaande bomen.
Lange Dreve (Zonnebeke)
Britse militaire begraafplaats, tijdens de oorlog aangelegd bij een Duitse begraafplaats in het Polygoonbos. De begraafplaats, ontworpen door Ch. Holden en W.C. Von Berg, vormt een historisch en architecturaal geheel met Buttes New British Cemetery. Het betreft een kleine, zeshoekige ommuurde begraafplaats, in twee niveaus aangelegd, met een 'Cross of Sacifice' op het graspad. De graven zijn onregelmatig aangelegd. Het geheel wordt getooid met bloemperken en opgaande bomen.
Vrooilandstraat (Heuvelland)
Britse militaire begraafplaats met doden uit de Eerste Wereldoorlog, ten noordwesten van Wulvergem. De begraafplaats is ontworpen door Charles Holden (hoofdarchitect) en W.H. Cowlishaw (uitvoerend architect). Kenmerkend zijn de ommuring en het schuilgebouw uit natuursteen, de witte 'Cross of Sacrifice' en grafstenen en het smeedijzeren toegangshekken. Het geheel wordt getooid met bloemperken, struiken en opgaande bomen.
Hooghofstraat (Heuvelland)
Britse militaire begraafplaats met doden uit de Eerste Wereldoorlog, ten noordwesten van Wulvergem. Wulverghem-Lindenhoek Road Military Cemetery is ontworpen door Ch. Holden en W.C. Von Berg. Vooraan op de begraafplaats staan de 'Stone of Remembrance' en het schuilgebouw, het 'Cross of Sacrifice is aan zuidoostelijke zijde terug te vinden. Het geheel wordt getooid met bloemperken, struiken en opgaande bomen.
Kruisekestraat (Zonnebeke)
Britse militaire begraafplaats met doden uit de Eerste Wereldoorlog naar ontwerp van Ch. Holden en W.H. Cowlishaw. Het betreft een rechthoekige, grotendeels ommuurde begraafplaats, aangelegd in verschillende niveaus, met een toegangsgebouw, 'Cross of Sacrifice' en 'Stone of Remembrance', getooid met opgaande bomen. De graven liggen verspreid over zes symmetrisch aangelegde perken.
Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Holden [online], https://id.erfgoed.net/personen/1201 (geraadpleegd op ).
Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed
Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.