Inventaris

Vlaanderen

is erfgoed
Beschermd monument

Koninklijke Academie voor Schone Kunsten

Beschermd monument van 10-07-1997 tot heden
ID: 4152   URI: https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/4152

Besluiten

Koninklijke Academie voor Schone Kunsten: gebouwencomplex
definitieve beschermingsbesluiten: 10-07-1997  ID: 3193

Provincie
Antwerpen
Gemeente
Antwerpen
Deelgemeente
Antwerpen
Straat
Mutsaardstraat, Blindestraat, Venusstraat
Locatie
Blindestraat 9-11, Mutsaardstraat 29-31, Venusstraat 38-48 (Antwerpen)
Alternatieve namen
Minderbroederklooster
Beschermingsdossiers
4.01/11002/752.1
DA002145
OA001900

Beschrijving

De site van de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten te Antwerpen, is beschermd als monument.



Waarden

Het gebouwencomplex van de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten is beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:

historische waarde

Het gehele bouwblok omvat de inplanting van het voormalige minderbroedersklooster dat hier in de tweede helft van de 15de eeuw ontstond. Het kloosterpand en een deel van de kerk bleven in het huidige complex van de academie bewaard. De gebouwen die door P.B. Bourla in de eerste helft van de 19de eeuw in neoclassicistische stijl werden toegevoegd, vormen een markante verrijking van het site. Het deel van het site dat aan de Blindestraat paalt, werd na de afschaffing van het klooster toegewezen aan het Bureau de Bienfaisance dat hier de armenzorg organiseerde. Dit complex was de voorloper van het huidige OCMW.

artistieke waarde

in casu architectuurhistorische waarde:
Het geheel van de site heeft zijn huidig uitzicht verkregen doordat vooraanstaande stadsarchitecten er hun beste werk hebben gebouwd. Vooral de gebouwen van P.B. Bourla behoren tot het beste wat van deze architect in Antwerpen bewaard is. Hier zijn te vermelden: Het poortpaviljoen, de directeurswoning, het zogenaamde armenschooltje (thans Optie modeontwerpen), de wintertuin, de Lange Zaal en het Museumgebouw. De navolgers van Bourla en vooral P. Dens, hebben zich met respect tegenover de bestaande gebouwen gedragen en hebben de nieuwe gebouwen ingepast binnen de gegeven context. De architectuur van de gebouwen aan de Blindestraat is typerend voor de tijd waarin ze gebouwd werden: neobarok voor het gebouw nr. 9-11, opgericht in 1887 naar ontwerp van Durlet; art nouveau-inslag in het gebouw nr. 13 met vooral nadruk op de sgraffiti en bas-reliëfs.

sociaal-culturele waarde

Na de afschaffing van het klooster tijdens het Franse Bewind in 1796 werden de kloostergebouwen ingericht tot Académie de Peinture, Sculpture et Architecture de la ville d'Anvers. De kloostergebouwen werden met dat doel aangepast en uitgebreid. Deze functie bleef tot heden behouden. De instelling heeft tot heden een belangrijke inbreng in het kunstleven. De gebouwen aan de Blindestraat werden tussen 1887 en 1922 opgetrokken als Bureau de Bienfaisance, de voorloper van het huidige OCMW. Als dusdanig zijn zij een materiële getuige van de gezondheids- en armenzorg van het einde van de 19de eeuw en het begin van deze eeuw.

Aanduiding van

Is de omvattende bescherming van

Armenschool

Mutsaardstraat 31 (Antwerpen)
Neoclassicistisch schoolgebouw opgetrokken door de Stad Antwerpen, naar een ontwerp door stadsbouwmeester Pierre Bruno Bourla uit 1828. De lagere jongensschool, ingeplant aan de oostzijde van het vroegere minderbroederklooster, is de oudst bewaarde stadsschool van Antwerpen.

Bureel van Weldadigheid

Blindestraat 9 (Antwerpen)
Bureel van Weldadigheid van de stad Antwerpen. Complex in neobarokstijl, naar een ontwerp door de architect Victor Durlet uit 1886. Bij openbare aanbesteding werd de bouw in juni 1887 toegewezen aan de aannemer Torfs, die het complex in 1890 voltooide.

Directeurswoning Academie

Mutsaardstraat 29 (Antwerpen)
De neoclassicistische directeurswoning van de Academie voor Schone Kunsten, sinds 1811 gevestigd in het vroegere minderbroederklooster, werd in twee fasen opgetrokken door de Stad Antwerpen, de oostvleugel toegeschreven aan Pierre Bruno Bourla in 1823, de westvleugel door Frans Jacob Stoop in 1856.

Gesticht Arthur Van Den Nest

Blindestraat 13 (Antwerpen)
Gesticht Arthur Van Den Nest, dispensarium ter bestrijding van tuberculose, naar ontwerp van architecten Ferdinand Dermond en Edmond J. Tyck uit 1906, opgetrokken in 1907-1908, met sgraffitopanelen door Paul Cauchie en beeldhouwwerk door Cesar Schroevens.

Koninklijke Academie voor Schone Kunsten

Mutsaardstraat 31 (Antwerpen)
Academie opgericht in 1662 op initiatief van David Teniers, sinds 1810 gevestigd in de 16de en 17de-eeuwse gebouwen van het voormalige minderbroedersklooster. Poortgebouw en museum in neoclassicistische stijl door stadsbouwmeester Pierre Bruno Bourla uit 1841-1843.

Licht en Lucht

Blindestraat 11 (Antwerpen)
Gebouw in sobere beaux-artsstijl, opgetrokken in opdracht van de Antwerpse afdeling van de Belgische Nationale Bond tot Bestrijding der Tuberculose, als uitbreiding van het aanpalende Gesticht Arthur Van de Nest. Architect Ferdinand Dermond tekende in 1922 de plannen, aannemer Constant Spiessens voerde de werken in 1923 uit.

Traditioneel breedhuis

Venusstraat 48 (Antwerpen)
Traditioneel breedhuis van drie traveeën en twee bouwlagen onder een zadeldak, dat opklimt tot de 17de eeuw.