erfgoedobject

Parochiekerk Sint-Victor met kerkhof

bouwkundig element
ID
31302
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/31302

Juridische gevolgen

Beschrijving

Georiënteerde kerk in het midden van een omhaagd kerkhof met een omlopend gekasseid pad. Langs het westelijk kerkpad bevinden zich linden.

Historiek

Gotische hallenkerk ter vervanging van het romaans bedehuis. De kerk brandde volledig af in 1802, enkel de torenvoet bleef overeind. In 1806 werd de kerk gedeeltelijk herbouwd in de vorige staat. In 1867 werd het hoofdkoor aangebouwd. Verstevigingswerken en aanbouw van de zuidelijke sacristie gebeurden in 1898 naar ontwerp van architect J. Soete (Roeselare).

Plattegrond

De plattegrond ontvouwt: één midden- en twee zijbeuken van twee brede traveeën; een transept met armen van één travee en een kruisingstoren; een hoger opgetrokken middenkoor van een brede rechte travee en een smalle travee en een halve travee en een driezijdige sluiting; een noordelijk en zuidelijk zijkoor van een brede travee met respectievelijk een driezijdige en een rechte sluiting; een zuidelijke sacristie; een driezijdige doop- en zijkapel ter hoogte van de eerste travee van respectievelijk de zuidelijke en noordelijke beuk; een rond traptorentje ter hoogte van het noordelijk transept.

Gele baksteenbouw; hergebruikte ijzerzandsteen van de romaanse kerk onder meer in de centrale westelijke gevel, de onderbouw van het noordelijk koor, sporadisch in de onderbouw, in de torenvoet. Afdekking door middel van leien zadeldaken.

Drie westelijke tuitgevels gemarkeerd door steunberen met versnijdingen, en geprofileerde spitsbogige drielichten op afzaat, korfbogig in de travee links, onder een druiplijstje in de linker en rechter travee. Centraal tudorportaal in een geprofileerde bakstenen omlijsting.

De noordelijke en zuidelijke gevel worden geritmeerd door spitsboogvensters (twee- of drielichten) in een geprofileerde omlijsting op afzaat; steunberen afwisselend met en zonder versnijdingen; aflijnende tandlijst. Gedicht korfboogvenster verdiept in een rechthoekige omlijsting onder dito druiplijstje. Noordelijke en zuidelijke zijkapellen, onder tentdak, geajoureerd door middel van spitsbogige tweelichten. Rond traptorentje versierd met overkragend spitsboogfries, onder een licht ingesnoerde (leien) spits.

Koorpartij: traveeën onderling gescheiden door steunberen met versnijdingen, geajoureerd door spitsboogvensters (tweelichten) in een geprofileerde omlijsting op doorlopende afzaat. Het noordelijk zijkoor heeft een aflijnend tandlijstje.

Vierkante kruisingstoren van drie geledingen onder een peperbusvormige bekroning (leien); gestut door middel van tegenover elkaar gestelde hoeksteunberen met versnijdingen, uitlopend op hoekpinakels ter hoogte van de derde geleding. Dichtgemetste spitsboogvensters onder druiplijstje op de tweede geleding. Korfboognisje op de borstwering. Spitsbogige galmgaten op doorgetrokken afzaten op de hoogste geleding.

Zuidelijke sacristie in een aansluitende bouwtrant.

Hallenkerk. Ontpleisterd, bakstenen interieur vertoont de sporen van de verscheidene verbouwingsfasen. Rondboognissen in de noordelijke gevel van transept en zijkoor. Brede spitsbogige scheibogen op bakstenen zuilen met achtzijdige sokkel, en eenvoudig kapiteel. Smallere spitsbogige scheibogen op bakstenen pijlers wijzen op de gotische torenonderbouw. Houten tongewelven met gordelbogen en ijzeren trekbalken. Vlak overzolderd transept; bepleisterde kruisribgewelven in het hoofdkoor.

Mobilair

Neogotisch houtwerk uit het laatste kwart van de 19de eeuw, zie biechtstoelen, communiebank, binnendeur, kerkmeesterbank, koorgestoelte, preekstoel. In de noordelijke doopkapel bevindt zich een marmeren doopvont uit het laatste kwart van de 18de eeuw. In de zuidelijke zijbeuk: 'Heilige Catharina van Alexandrië' (verguld hout) door Maecage, van 1620; 'Heilige Sebastiaan' (gepolychromeerd hout), uit het tweede-derde kwart van de 18de eeuw. In de zuidelijke zijkapel: 'Christus op de Koude Steen' (gepolychromeerd en verguld hout), uit het midden van de 18de eeuw; 'Heilige Barbara'. In het noordelijk zijkoor: 'Piëta' (gepolychromeerd hout), van circa 1600. Moderne glasramen naar ontwerp van Holvoet-Yserbijt (Wevelgem).

  • Archief Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen, 707.
  • DEBERGH A. 1976: De geschiedenis van de parochiekerk St.-Victor te Proven, De Gidsenkring VI.1.
  • BLONNDEAU R. A. 1978: De kerk en 28 huizen gingen in de vlammen op, De grote brand van Proven op Hemelvaartdag 1802. Het verhaal van een ooggetuige, De IJzerbode VIII.1, 1-2.
  • ROOSE-MEIER B. & VERSCHRAEGEN H. 1977: Fotorepertorium van het meubilair van de Belgische bedehuizen, Provincie West-Vlaanderen, Kanton Poperinge, Brussel, 41.

Bron: DELEPIERE A.-M. & HUYS M. 1989: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie West-Vlaanderen, Arrondissement Ieper, Kanton Poperinge, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 11n2, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Delepiere, Anne Marie; Huys, Martine
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

Aannemer

Aannemer Leonard Verstraete van Rumbeke voerde de verstevigingswerken en de aanbouw van de zuidelijke sacristie uit in 1899-1901, naar ontwerp van architect J. Soete (Roeselare).

  • Informatie verkregen van Luc Spyckerelle (maart 2021).
Auteurs: Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Graven voor oorlogsdoden en oud-strijders

Op het kerkhof is er een witgeschilderd heldenhuldezerk voor Jeroom De Caestecker van het 1ste Jagersregiment, die op 11 september 1917 omkwam in de sector Pervijze. Op dit kerkhof is er eveneens nog een perk voor Britse doden uit de Tweede Wereldoorlog, een perk voor oud-strijders van beide wereldoorlogen en een gedenksteen voor de oorlogsdoden. In de kerk hangt een gedenkplaat voor de militaire doden van Proven tijdens de Eerste en Tweede Wereldoorlog.

  • DECOODT H. & BOGAERT N. 2002-2005: Inventarisatie van het Wereldoorlogerfgoed in de Westhoek, project in opdracht van de provincie West-Vlaanderen, "Oorlog en Vrede in de Westhoek", en Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Afdeling Monumenten en Landschappen.
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties

  • Omvat
    Gedenksteen militaire en burgerlijke doden

  • Omvat
    Orgel kerk Sint-Victor

  • Is deel van
    Alexisplein


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Parochiekerk Sint-Victor met kerkhof [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/31302 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.