Dadizele is sinds 1977 een deelgemeente van Moorslede. Landbouw- en woondorp van 3838 inwoners (1995) en 581 ha. De grond is leem- en zandachtig en is daarom uiterst geschikt voor landbouwexploitatie. De verschillende wijken zijn: Dadizelehoek, Klephoek, Hoogte, Bakkerhoek, Kortekeer, Vijfwegen, Neerhoek, Powele, Toetefoe, Arkemolen en Kadorre. De Heulebeek vormt over een lengte van 5,2 km een natuurlijke grens met Moorslede en Ledegem. Het centrum ligt op enkele km van de provinciebaan Menen-Roeselare. Parallel aan die baan lag ten westen een Romeinse heirbaan.

Eerste vermelding in 1147 als Dadingisila waarvan de etymologische betekenis neerkomt op Woning van de leden van Dado of Dade.

In de Middeleeuwen vormde Dadizele een heerlijkheid, deel uitmakend van de roede van Menen, welke op haar beurt deel uitmaakte van de Kasselrij van Kortrijk.

Van deze heerlijkheid Dadizele, die een hoge rechtsmacht bezat en bestuurd werd door een baljuw en een schepenbank, hingen diverse ondergeschikte lenen af. De heerlijkheid Dadizele was tot in 1478 in handen van de familie Van Dadizele; vermeld vanaf de 12de eeuw met als oudste gekende heer, heer Lambrecht. Jan III van Dadizele (1431-1481) speelde een belangrijke rol in de middeleeuwse geschiedenis van Dadizele (zijn graf bevindt zich in de crypte van de basiliek). Hij wist onder meer een vergunning te verkrijgen tot het inrichten van een weekmarkt en een vrije jaarmarkt (1462). Hij droeg tevens bij tot de vergroting van de parochiekerk in 1452 en 1457. Van circa 1500 tot het einde van het ancien régime was de heerlijkheid in de handen van het geslacht de Croix.

Gedurende vele eeuwen vielen de grenzen van de parochie Dadizele samen met de heerlijkheid wat ook blijkt uit de aloude relatie tussen kerk en kasteel. In 1943 werden de huidige gemeentegrenzen vastgelegd.

Vanaf haar ontstaan tot 1559 behoorde de kerkparochie tot het bisdom Doornik, waarna het achtereenvolgens deel uitmaakte van het bisdom Ieper, Gent (1801) en Brugge (1834). Reeds in de 14de eeuw was Dadizele een befaamd bedevaartsoord ter ere van Onze-Lieve-Vrouw, zie de twee ommegangen waarvan de oudste vermeldingen teruggaan tot de 14de eeuw.

Tijdens de godsdienstoorlogen, die hun hoogtepunt kenden eind 16de eeuw, werd Dadizele zwaar geteisterd. Ook de kerk werd leeggeplunderd en vernield.

Gedurende de opeenvolgende oorlogen, epidemieën en graancrisissen in de 17de - 18de eeuw verarmde de hele streek. In 1900 werd een dorpskernvernieuwing uitgevoerd, waarbij de monumentale kerk vrij kwam te staan. Zo werd onder meer de huizenrij gelegen ten zuidwesten van de kerk afgebroken (nu ingang Rosarium). De huizenrij tegenover de kerk, met onder meer de kasteelhoeve, werd afgebroken en de rooilijn werd naar achteren verplaatst, waardoor een trapezoïdaal plein ontstond.

De hoeve werd wederopgebouwd tegenover de Spaanse Kapel en de gemeentelijke begraafplaats.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog lag Dadizele aan de grens van de gevechtszone. Hiervan getuigen de verschillende bunkers van het tweekamertype, die verspreid liggen over de gemeente onder meer Oliekotstraat, alsook het New British Cemetery. In juli 1917 werd Dadizele beschoten en ernstig beschadigd. Na de wapenstilstand was de dorpskern van Dadizele herleid tot puin. Wederopbouw volgens aanleg- en rooilijnplan naar ontwerp van ingenieur Cloedt; herstel van het vooroorlogse stratenpatroon. Ook de relatie tussen kerk en kasteel, die reeds sinds de middeleeuwen bestond, bleef bewaard.

In 1951 werd door een commercieel ingestelde pastoor het zogenaamde "Pastoors Stuk" als speelplein ingericht, thans uitgegroeid tot Dadipark.

In zijn huidige vorm, straatdorp, waarvan het beeld beheerst wordt door de monumentale neogotische bedevaartkerk. De dorpskern wordt gevormd door de Plaats en zijn belangrijkste uitvalswegen in het noorden, oosten en het westen respectievelijk de Moorslede-, Ledegem- en Beselarestraat. Recente woonuitbreidingen in het noordoosten.

Voornamelijk lintbebouwing met breedhuizen van één à twee bouwlagen onder pannen zadeldaken, onder meer geknikt. Doorsnee wederopbouwarchitectuur, doorgaans vrij eenvoudig en in de lijn van de vooroorlogse dorpsbebouwing, echter meer historiserend.

Buiten de dorpskom, verspreide hoevebouw, meestal met losse bestanddelen, U-vormig gegroepeerd rondom een erf onder meer boerenhuis aanleunend bij het langgestrekte type.

Uit archiefonderzoek blijkt dat voornamelijk architect A. De Pauw (Brugge) nauw betrokken was bij de wederopbouw van de dorpskern van Dadizele: zie onder meer Jongensschool in de Ledegemstraat en enkele woonhuizen. Verder ook architect A. Latté (Kortrijk) die onder meer de pastorie ontwierp.