Beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek

Dorpskom Loppem

Beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek van tot heden

ID
12542
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/12542

Besluiten

Geografisch pakket Loppem
definitieve beschermingsbesluiten: 17-05-1999  ID: 3424

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Beschrijving

De dorpskom van Loppem is beschermd als dorpsgezicht. De gevels die zich op de grens van de afbakening bevinden en waarvan de rest van het gebouw buiten de afbakening ligt, maken in dit geval geen deel uit van de bescherming.



Waarden

De dorpskom van Loppem is beschermd als dorpsgezicht omwille van het algemeen belang gevormd door de:

historische waarde, sociaal-culturele waarde

sociaal-culturele waarde en historische, in casu architectuurhistorische waarde:
Als zijnde een vrij gaaf bewaarde dorpskern. De vermelde waarde van deze dorpskern wordt onder meer bepaald door de volgende te behouden elementen:
De typerende ligging in de voormalige straatbocht van de Stationsstraat en aan het kruispunt van vermelde straat met de Rijselsestraat, welke teruggaat op de historisch belangrijke Rysselschen heerwech.
De aanleg grosso modo teruggaand op de 18de-eeuwse situatie, vastgelegd op de Ferrrariskaart (1770-1778) en met als typische componenten: het centraal gelegen georienteerd bedehuis, -oorspronkelijk met omringend kerkhof, thans vervangen door grasperk-, en de alleenstaande pastorie ten zuiden ervan; de vrij gesloten kerkomtrek ten westen en ten oosten.
De eenvoudige, doch vrij gaaf bewaarde, voornamelijk 19de-eeuwse dorpsbebouwing voornamelijk bestaande uit breedhuizen van één à twee bouwlagen onder zadeldaken.
De groene zone ten westen van de dorpskern gevormd door het sterk verbouwde kasteel ter Mote gelegen midden Engels landschapspark uit het midden van de 19de eeuw, en naar oorsprong teruggaand op de middeleeuwse site Goed te Boonem.


Aanduiding van

Is de bescherming van

Dorpskom Loppem

Beukenweg, Dorp, Rijselsestraat, Stationsstraat (Zedelgem)
De dorpskom van Loppem wordt gekarakteriseerd door de parochiekerk, de pastorie, de rotsenpartij met ijskelder en de spiegelvijver bij het goed ter Mote. Verder bestaat Loppem voornamelijk uit eenvoudige 19de-eeuwse dorpsbebouwing.

Is de omvattende bescherming van

Arbeiderswoning

Dorp 13 (Zedelgem)
Lage, alleenstaande arbeiderswoning schuin tegenover het portaal van de Sint-Martinuskerk. Gelegen binnen het beschermd dorpsgezicht, de dorpskom van Loppem. Wellicht daterend uit de tweede helft van de 19de eeuw. Dubbelhuis van drie traveeën in roodbruine, verankerde baksteen onder zadeldak (mechanische pannen). Rechthoekige muuropeningen onder strekken, beluikte vensters met bewaard schrijnwerk met grote roedeverdeling en geprofileerde tussendorpels. Linkerzijgevel met sporen van oudere openingen en in de top een houten kozijn.


Begraafplaats van Loppem

Dorp (Zedelgem)
Begraafplaats van Loppem gedeeltelijk ingeplant op de pastorietuin en de tuin van het kasteel "ter Mote". Aangelegd tussen 1948 en 1952 en uitgebreid in 1996 ten koste van de pastorietuin. Gelegen binnen het beschermd dorpsgezicht, de dorpskom van Loppem. Rechthoekige plattegrond afgezoomd met laurierkers en haagbeuken. Een centraal geknikt pad (betonklinkers) leidt naar een calvariekruis in een portiek onder zadeldak (Vlaamse pannen), geflankeerd door taxussen. Militaire begraafplaats rechts van de ingang met graven van oud-strijders uit de beide Wereldoorlogen gegroepeerd rond een driehoekig plantsoen met centraal een obelisk. Ossuarium links van de ingang eveneens in een driehoekig plantsoen. Links van de calvarie het columbarium en rechts de strooiweide. Op de begraafplaats enkele leilinden, beuken en coniferen.


Burgerhuis

Rijselsestraat 2 (Zedelgem)
Opgetrokken circa 1900 door Emiel Blomme. Dwarshuis met historiserende trapgevel in oranje, verankerde (sierankers) baksteen boven een blauwhardstenen (gecementeerd aan de zijgevel) plint en onder zadeldak (mechanische pannen).


Dorpswoning

Dorp 14 (Zedelgem)
Vrijstaand diephuis, gelegen tegenover het portaal van de Sint-Martinuskerk. Gelegen binnen het beschermd dorpsgezicht, de dorpskom van Loppem. Wellicht daterend uit de tweede helft van de 19de eeuw. Oorspronkelijk een lage woning, tijdens het interbellum werd verhoogd en van een tuitgevel voorzien. Verankerde, bruine baksteenbouw onder zadeldak (mechanische pannen). Tuitgevel met schouderstukken, witbepleisterd met imitatievoegen boven een grijze plint. Rechthoekige muuropeningen, in de top een rondbogig gevelkapelletje met beeld van Maria.


Dorpswoning

Rijselsestraat 11 (Zedelgem)
Halfvrijstaande woning van twee bouwlagen, wellicht van circa 1900. Gelegen binnen het beschermde dorpsgezicht, de dorpskom van Loppem. Dubbelhuis in bruine, verankerde baksteen boven een gecementeerde plint (imitatievoegen) en onder zadeldak (mechanische pannen).


Gemeentehuis van Loppem

Dorp 1 (Zedelgem)
Gemeentehuis van Loppem, tegenwoordig ook bibliotheekfiliaal. Gelegen binnen het beschermd dorpsgezicht, de dorpskom van Loppem. Opgetrokken in 1939 op de plaats van enkele oude huisjes. Sedert de fusie met de gemeente Zedelgem in 1977 met beperkte dienstverlening. Het gemeentehuis wordt in 1999 gerenoveerd en uitgebreid met een nieuwbouw achteraan ten behoeve van de bibliotheek. Halfvrijstaand en beeldbepalend volume met witbepleisterde muren onder schilddak (mechanische pannen). Brede inkompartij met voorgeplaatst portaal, bekleed met grijze imitatienatuursteen. Rondboogingang met vleugeldeuren en geflankeerd door kleine, rechthoekige, betraliede vensters. Boven de ingang opschrift "GEMEENTEHUIS" en wapenschild van Loppem. Bovenzijde van de inkompartij uitgewerkt als balkon onder betonnen luifel en met balustrade, twee vlaggenmasten. Rechts een bijkomende rondboogingang.


Herberg

Dorp 10 (Zedelgem)
Voormalige herberg, gelegen binnen het beschermde dorpsgezicht, de dorpskom van Loppem. De bebouwing gaat terug tot vóór 1600. De oudste vermelding van de herberg gaat terug tot 1633, in 1676 komt voor het eerst de herbergnaam "De Roode Leeuw" voor. Vanaf 1810 is er een houtzagerij gevestigd. Nogmaals herberg genoemd "A l'Université" tussen 1861 en 1911, maar daarna alweer schrijnwerkerij. Na de jaren 1970 worden de gebouwen tijdelijk in gebruik genomen door het West-Vlaams Technisch Centrum, schrijnwerkerij van tekentafels en schoolmeubelen. Later handelszaak (lingeriewinkel). Geelbeschilderde, verankerde baksteenbouw onder half schilddak (Vlaamse pannen) en boven een bepleisterde plint met imitatievoegen. Kroonlijst op klossen. Woonhuis aan de Rijselsestraat uit de jaren 1940-1950 met historiserende deuromlijsting en pseudovakwerk in de geveltop. Boven de ingang een beeldnis met beeld van de Heilige Jozef, patroon van de schrijnwerkers.


Herberg De Zwaan

Dorp 3-4, 5 (Zedelgem)
Voormalige herberg "De Zwaan", thans restaurant Bisart en verzekeringskantoor. Gelegen binnen het beschermd dorpsgezicht, de dorpskom van Loppem. De herberg wordt vermeld halverwege de 16de eeuw. Vanaf 1800 zetelt de gemeenteraad in "De Zwaan" en wordt de herberg ook wel het "Gemeentehuis" genoemd. Rond 1900 wordt "De Zwaan" afgebroken. Tien meter naar achter worden een huis met wagenmakerij (nummer 3) en een nieuwe herberg met bakkerij en winkel (nummers 4-5) gebouwd. Nummer 3 met dwarsgebouw onder zadeldak (Vlaamse pannen), tuitgevel met schouderstukken in oranje baksteen boven een grijze, bepleisterde plint. Op de traptop een smeedijzeren windvaan. De gevel van de tussenbouw uit de jaren 1950 is geïnspireerd op deze van 1900. Nummers 4-5. Op de hoek met de Rijselsestraat, verankerde baksteenbouw met witbepleisterde muren onder schilddak (mechanische pannen). Van de eenvoudige licht getoogde muuropeningen zijn enkel deze op de verdieping bewaard.


Herberg en smidse Sint-Elooi

Dorp 11, 11A (Zedelgem)
Café "St-Elooi" en kaasspeciaalzaak "D'Oude Smisse". Gelegen binnen het beschermde dorpsgezicht, de dorpskom van Loppem. De herberg en smidse gaan terug tot de eerste helft van de 17de eeuw. De bebouwing is afgebeeld op de Ferrariskaart (1770-1778). Vermoedelijk wordt omstreeks 1851 de lage woning met een verdieping opgetrokken. De bebouwing wordt op de Atlas der Buurtwegen (1845) afgebeeld quasi in U-vorm en palend aan de straat. In 1976 wordt de smidse overgebracht naar een nieuwe werkplaats. De herbergfunctie blijft tot op heden behouden. Dubbelhuis (nummer 11, café) van vijf traveeën onder zadeldak (mechanische pannen), beraapte gevel boven een grijze bepleisterde plint. Rechthoekige muuropeningen met vlakke omlijsting op de begane grond en geprofileerd op de verdieping. De voormalige smidse (nummer 11A, winkel): halfvrijstaande, witbeschilderde en verankerde baksteenbouw onder zadeldak (gesmoorde, Vlaamse pannen). Achteraan enkele lage bijgebouwen.


Herberg Sint-Maarten

Dorp 8 (Zedelgem)
Opgetrokken tussen 1866 en 1875 als herberg "Het Gemeentehuis" door Albert Lippens, herbergier van "De Zwaan". De nieuwe herberg heeft op de begane grond een overbouwde inrijpoort en een gelagzaal, op de verdieping een ruime kamer dienst doend als gemeentebureel en raadszaal. Halfvrijstaande en verankerde, bruine baksteenbouw onder zadeldak (gesmoorde, Vlaamse pannen). Brede witbeschilderde gevel van zeven traveeën, onder andere met poort boven een grijze, bepleisterde plint. Rechthoekige muuropeningen met bewaard schrijnwerk, beluikte vensters op de begane grond en T-ramen op de verdieping. Linkerzijgevel met cementbepleistering.


Kasteeldomein ter Mote

Beukenweg 10, Stationsstraat 3 (Zedelgem)
Het huidige kasteel ter Mote werd gebouwd in 1841, maar de site gaat terug op een opper- en neerhofstructuur. Het omgevende landschapspark met spiegelvijver, ijskelder, grottencomplex en tuinpaviljoen dateert eveneens uit het midden van de negentiende eeuw.


Landhuis Wit Huis en bijhorende hoeve

Rijselsestraat 13 (Zedelgem)
Voormalig landhuis zogenaamd Wit Huis, opgericht na 1778 door Michiel Lauwers. Op het einde van de 18de eeuw wordt de bijhorende hoeve rechts van het kasteel opgetrokken. Het landhuis wordt verbouwd in de 19de eeuw, onder ander door Augustin Lauwers, de eerste burgemeester van Loppem. Achterin gelegen dubbelhuis in witbeschilderde baksteen boven een gepekte plint onder mansardedaken. Voorliggende en ommuurde binnenplaats met aan weerszijden voormalige stallingen en afsluitende, witbeschilderde en gekanteelde straatmuur. Bijhorende hoeve met losse bestanddelen in rode, verankerde baksteen onder zadeldaken, met 19de-eeuws uitzicht maar eventueel met 18de-eeuwe kern.


Oorlogsgedenkteken

Dorp (Zedelgem)
Oorlogsgedenkteken, ingewerkt in de kerkhofmuur, voor de militaire slachtoffers van de Eerste Wereldoorlog. Opgericht in 1920 door de gemeente Loppem, ontworpen door architect Jozef Viérin en uitgevoerd door beeldhouwer J. De Plancke (Ieper). Natuurstenen plaat op sokkel en bekroond door een steen met klimmende leeuwen die het Belgische wapenschild vasthouden en eronder het opschrift "VOOR GOD EN VADERLAND". Nissen aan beide zijden met de namen van de gesneuvelden, aan de voorzijde met korfboog en wapenschild van Loppem, achterzijde (rechthoekig met afgeronde hoeken) met opschrift "17 – 18 OKTOBER 1918 R.I.P.".


Parochiekerk Sint-Martinus

Dorp (Zedelgem)
Georiënteerde kerk met omringend grasplein ter vervanging van het in 1952 verdwenen kerkhof. Aan noordzijde afgezet met een lage bakstenen muur onder ezelsrug, ten zuidoosten deels behouden haag en leilinden. Toegangspad in blauwe hardsteen geflankeerd door ijzeren hekken gevat in blauwhardstenen pijlers met bekronende bol.


Pastorie Sint-Martinusparochie met tuin

Dorp 12 (Zedelgem)
Pastorie met ommuurde tuin bij de Sint-Martinuskerk. Vrijstaand volume met beeldbepalende ligging ten zuiden van de kerk en met voorliggend grasveld. Daterend uit 1757 en verhoogd in 1857.


Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.