Geografisch thema

Jan Blockxstraat

ID
11734
URI
https://id.erfgoed.net/themas/11734

Beschrijving

Straat met L-vormig tracé gelegen tussen de Verdussenstraat en de Vinkenstraat, geopend in 1903. De straat werd aangelegd en verkaveld in opdracht en op gronden van Heinrich Albert von Bary (Barmen, 1847-Amsterdam, 1925), een bankier, ondernemer en maritiem agent van Duitse oorsprong. Aan zijn leidende positie binnen de Duitse kolonie ontleende hij het epitheton 'de Duitse burgemeester van Antwerpen'. De oorspronkelijke benaming Albert von Barystraat, werd na de Eerste Wereldoorlog vervangen door de huidige benaming, naar de componist Jan Blockx (1851-1912), sinds 1901 de opvolger van Peter Benoit als directeur van het Koninklijk Vlaams Muziekconservatorium van Antwerpen.

Ingenieur-architect Walter Van Kuyck en architect Emile Vereecken ontwierpen het aanleg- en verkavelingsplan van de nieuwe straat. Tot dit project behoorde ook het ontwerp van de turnzaal van het in 1882 opgerichte Deutscher Turnverein, en een eerste groep van vijf cottagewoningen in art-nouveaustijl. Ingeplant aan de korte straatarm in de zichtas van de lange straatarm, vond de inhuldiging van de "Deutsche Turnhalle" plaats 28 mei 1904. Het complex bestond uit de nog bewaarde driebeukige hal (Jan Blockxstraat 1) met ijzeren structuur, verlicht door een grote raampartij onder een gebogen pseudo-fronton. Hiertegen leunde een vandaag verdwenen toegangsgebouw met café en verenigingslokalen aan, geflankeerd door twee parallelle kegelbanen. Het toegangsgebouw vormde een constructie van twee bouwlagen en vijf traveeën onder schilddak in traditionele stijl, gemarkeerd door een centraal portaalrisaliet met trappenbordes. Lange tijd in gebruik door een nutsbedrijf, huisvest de vroegere turnzaal vandaag na een grondige verbouwing het architectenbureau eld. Van de vijf cottages die op de hoekpercelen en palend aan de "Deutsche Turnhalle waren ingeplant, in 1903 gebouwd in opdracht van von Bary en mede-investeerder Louis van de Put, zijn er vandaag nog twee bewaard.

De korte straatarm wordt ingenomen door de hoekhuizen met aanhorigheden van de Verdussenstraat, die reeds van voor de aanleg van de straat dateren. De lange straatarm onderscheidt zich door een homogene bebouwing van burgerhuizen uit de jaren 1903 tot 1906, in eclectische, neoclassicistische, beaux-arts- en art-nouveaustijl. Daarvan is de pare zijde vrij intact bewaard inclusief de hoekhuizen. Tot de doorsnee of minder gaaf bewaarde panden behoren de woning Victor Gossiaux door aannemer Ed. Ploegaerts uit 1906 op nummer 6, twee woningen voor eigen rekening door bouwmeester August Antoon Matthijs uit 1905 op nummers 14-16, de woning Jeuninckx door Ferdinand Dermond uit 1906 op nummer 18, de woning Cornelis op nummer 20 en de gekoppelde woningen Antoine De Pooter-Bovendeert en August Rottiers-Van den Bosch op nummers 21-23 door Matthys uit 1906, en de woning Van den Berghe uit 1906 op nummer 25.

  • Stadsarchief Antwerpen, archieven Van Kuyck KUYCK#115; bouwdossiers 1906#877 (nummer 6), 1905#1635 (nummers 14-16), 1906#1243 (nummer 18), 1906#1531 (nummer 20), 1906#817-818 (nummers 21-23) en 1906#1317 (nummer 25).

Auteurs: Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Architectenwoning Walter Van Kuyck

  • Omvat
    Burgerhuis in art-nouveaustijl

  • Omvat
    Burgerhuis in art-nouveaustijl

  • Omvat
    Burgerhuis in art-nouveaustijl

  • Omvat
    Burgerhuis in art-nouveaustijl

  • Omvat
    Burgerhuis in art-nouveaustijl

  • Omvat
    Burgerhuis in beaux-artsstijl

  • Omvat
    Burgerhuis in eclectische stijl

  • Omvat
    Burgerhuis in eclectische stijl

  • Omvat
    Geheel van drie burgerhuizen

  • Omvat
    Kunstenaarswoning Frans Van Kuyck

  • Is deel van
    Antwerpen - 19de- en 20ste-eeuwse stadsuitbreiding


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Jan Blockxstraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/11734 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.