Beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek

Dorpskom Sint-Maria-Horebeke

Beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek van tot heden

ID
7501
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/7501

Besluiten

Geografisch pakket Sint-Maria-Horebeke
definitieve beschermingsbesluiten: 08-07-1999  ID: 3475

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Beschrijving

De bescherming omvat de dorpskom van Sint-Maria-Horebeke (zoals aangeduid op het plan bij het besluit), gekenmerkt door herenhuizen met tuinen enerzijds, dorpswoningen en hoeves met boomgaarden en erfbeplantingen anderzijds en het gemeentehuis en de Onze-Lieve-Vrouw Hemelvaartkerk als centraal gelegen herkenningspunten. Verschillende van deze typische dorpselementen zijn beschermd als monument.



Waarden

De dorpskom is beschermd als dorpsgezicht omwille van het algemeen belang gevormd door de:

historische waarde, wetenschappelijke waarde

als voorbeeld van een homogeen behouden dorpskom, gekenmerkt door een verscheidenheid aan voor het dorp karakteristieke 18de- en 19de-eeuwse bouwtypologie die een weerspiegeling is van de sociale context, meer bepaald herenhuizen van een stedelijk type als woningen voor notabelen, op neoclassicistische en fin-de-sièclestijlen geïnspireerd, vaak met grote tuinen en een rijk assortiment aan tuinplantensoorten, naast kleine eenlaagse hoeven en arbeidershuisjes met mezzanineverdieping, vaak met bij het erf aansluitende 'bogaard' (boomgaard) en 'lochting' (groentetuin) met typische erfbeplanting bestaande uit hagen, kaphagen, knotbomen en gekandelaarde linden, terwijl met al deze gebouwentypen een neogotisch gemeentehuis qua volume en typologie contrasteert .

Aanduiding van

Is de bescherming van

Dorpskom Sint-Maria-Horebeke

Dorpsstraat, Kerkplein, Ketse, Kullaarsweg, Matersestraat, Rokegem (Horebeke)
Het dorpsbeeld van Sint-Maria-Horebeke wordt bepaald door een lintbebouwing aan weerszijden van de Dorpsstraat en het ontbreken van een eigenlijk dorpsplein.

Is de omvattende bescherming van

Boerenwoning en kapel

Dorpsstraat 40 (Horebeke)
Voormalige hoeve, nu gerenoveerde dorpswoning van anderhalve bouwlaag, in 1789 in kaart gebracht. Aan de straat Onze-Lieve-Vrouwekapel met spitsboogdeur. Ten westen bevindt zich een oud bakhuis.


Burgerhuis

Dorpsstraat 67 (Horebeke)
Alleenstaand burgernhuis met voortuin van de straat afgescheiden door een gietijzeren omheining op gecementeerd muurtje met gietijzeren hek. Dubbelhuis van vijf traveeën met twee bouwlagen onder zadeldak, volgens kadasterarchief van circa 1880.


Burgerhuis

Dorpsstraat 53 (Horebeke)
Eenvoudig onderkelderd dubbelhuis van vijf traveeën met twee bouwlagen onder zadeldak, volgens kadasterarchief van circa 1870.


Dekenij Onze-Lieve-Vrouw-Hemelvaartparochie

Dorpsstraat 19 (Horebeke)
Typische pastorie van vijf traveeën en twee bouwlagen onder schilddak, gebouwd naar ontwerp van architect L. Elewaut in 1842.


Dorpswoning

Kerkplein 11 (Horebeke)
Dorpswoning van zeven traveeën en anderhalve bouwlaag onder zadeldak, vermoedelijk uit het tweede kwart van de 19de eeuw in vervanging van een ouder huis.


Dorpswoning

Dorpsstraat 32 (Horebeke)
Gerenoveerd woonhuis van zes traveeën en één bouwlaag onder zadeldak, in kern daterend uit de 18de eeuw.


Dorpswoning

Dorpsstraat 48 (Horebeke)
Witgeschilderde bakstenen woning van drie traveeën en twee bouwlagen onder mansardedak, daterend uit de jaren 1920.


Etageboom van zilverlinde

Dorpsstraat 33 (Horebeke)
Op de binnenkoer van een huis in de Dorpsstraat staat een zilverlinde. De gesteltakken van de boom werden, op een hoogte van circa 3 meter, in een horizontaal vlak geleid. De kunstmatig gevormde kruin van de etagelinde heeft een doormeter van 6,5 meter. Het onderhoud van deze snoeivorm is zéér intensief, jaarlijks worden alle twijgen afgenomen.


Etagelinde in tuin bij herenwoning

Dorpsstraat 39 (Horebeke)
In de tuin bij een herenhuis in de Dorpsstraat staat een etagelinde. De gesteltakken van de boom werden op een hoogte van circa 2 meter in een horizontaal vlak geleid. De kunstmatig gevormde kruin van de etagelinde heeft een doormeter van 3 meter. Het onderhoud van deze snoeivorm is zéér intensief, jaarlijks worden alle twijgen afgenomen.


Gemeentehuis en Vredegerecht Sint-Maria-Horebeke

Kerkplein 3 (Horebeke)
Gemeentehuis en Vredegerecht opgetrokken in neogotische stijl naar ontwerp van architect L. De Vleeschouder in 1895 en in 1980 gerestaureerd.


Gemeentelijke lagere jongensschool en schoolhuis

Dorpsstraat 55 (Horebeke)
Voormalige gemeentelijke lagere jongensschool met aansluitend schoolhuis. School volgens kadasterarchief opgericht circa 1867 en opgeheven in 1976.


Gemengde afsluitings- of scheidingshaag

Dorpsstraat 39-43 (Horebeke)
Een oude gemengde scheidingshaag, vermoedelijk in oorsprong aangelegd met haagbeuk, is al dan niet op natuurlijke wijze verrijkt met taxus, hulst, vlier en braam. De haag scheidt de tuinen over een lengte van meer dan 80 meter.


Gemengde afsluitingshaag

Dorpsstraat 29/31, Kullaarsweg (Horebeke)
Een oude gemengde afsluitingshaag, vermoedelijk in oorsprong aangelegd met meidoorn, is al dan niet op natuurlijke wijze verrijkt met beuk, haagbeuk, olm, esdoorn, vlier, hulst en braam. De haag sluit het erf af langs de achterliggende losweg.


Gesloten hoeve

Dorpsstraat 38 (Horebeke)
Deze hoeve met een kern uit de 18de eeuw werd in de loop van de 19de of vroege 20ste eeuw uitgebreid tot een hoeve van het gesloten type. Het woonhuis staat dwars op de straat en vormt de westelijke begrenzing van het vierkant erf waarrond een schuur en twee stalvleugels zijn aangelegd.


Gesloten hoeve

Dorpsstraat 29-31 (Horebeke)
Voormalige hoeve van het gesloten type met aan de straat gelegen boerenhuis, nu tweegezinswoning van drie en vier traveeën en anderhalve bouwlaag onder doorlopend zadeldak, vermoedelijk uit het derde kwart van de 19de eeuw.


Herenhuis

Dorpsstraat 17 (Horebeke)
Alleenstaand herenhuis van het dubbelhuistype, met vijf traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak, volgens kadasterarchief daterend van circa 1876. Voortuintje afgesloten door bakstenen muurtje en haag.


Herenhuis met tuin

Dorpsstraat 39 (Horebeke)
Het herenhuis van het dubbelhuistype dateert uit het eerste kwart van de 19de eeuw en telt zes traveeën en twee bouwlagen onder met leien gedekt zadeldak. De voortuin is vrij diep en bezit onder andere een magnolia. Achtertuin met opgaande bomen.


Hoeve met tuin

Dorpsstraat 25 (Horebeke)
Voormalige hoeve met aan de straat gelegen huis van zeven traveeën en anderhalve bouwlaag onder zadeldak, volgens kadasterarchief gebouwd door de kostersfamilie Ghys in het tweede kwart van de 19de eeuw. Aansluitend bij het erf boomgaard en vroegere groentetuin met taxusprieel.


Kaphaag van es en haagbeuk

Dorpsstraat 43, Kullaarsweg (Horebeke)
De huisweide-boomgaard op het erf werd deels afgeboord met een essenkaphaag, het tweede deel bestaat uit een kaphaag van haagbeuk. Om te voorkomen dat de uitgezette beesten zouden ontsnappen werd de haag in een zéér dicht verband geplant en werden de gaten ingeboet en/of ingevlochten met takken.


Magnolia in tuin bij herenwoning

Dorpsstraat 39 (Horebeke)
De magnolia (Magnolia x soulangeana) bevindt zich in de voortuin van een 19de-eeuws herenhuis in de dorpskern van Sint-Maria-Horebeke, ten zuiden van de parochiekerk Onze-Lieve-Vrouw Hemelvaart. De magnolia behoort tot één van de dikste exemplaren van België.


Meidoorn in gemengde haag

Dorpsstraat 29-31 (Horebeke)
De op enen gezette meidoorn (Crataegus monogyna) bevindt zich in een gemengde haag die de hoogstamboomgaard bij een voormalige hoeve in de dorpskom van Sint-Maria-Horebeke afsluit langs de achtergelegen Kullaarsweg.


Op stam gezette buxus bij herenwoning

Dorpsstraat 39 (Horebeke)
Een herenhuis in de Dorpsstraat herbergt in de achtertuin nog een deel van de oorspronkelijke beplanting. De op stam gezette buxus met geelgerand blad behoort nog tot dit plantenassortiment.


Opgaande bruine beuk in tuin bij herenwoning

Dorpsstraat 39 (Horebeke)
Een herenhuis in de Dorpsstraat herbergt in de achtertuin nog een deel van de oorspronkelijke beplanting. De opgaande bruine beuk behoort nog tot dit plantenassortiment.


Opgaande tamme kastanje bij herenwoning

Dorpsstraat 39 (Horebeke)
Een herenhuis in de Dorpsstraa herbergt in de achtertuin nog een deel van de oorspronkelijke beplanting. De opgaande tamme kastanje behoort nog tot dit plantenassortiment. De kastanje had op het moment van de inventarisatie reeds de geest gegeven.


Parochiekerk Onze-Lieve-Vrouw-Hemelvaart

Kerkplein 2 (Horebeke)
Parochiekerk ingeplant midden een ovaalvormig kerkhof afgesloten door eenvoudige lage bakstenen kerkhofmuur. De huidige classicistische kerk dateert van 1789-1790.


Taxusprieel

Dorpsstraat 25 (Horebeke)
Het prieel van geschoren taxus bevindt zich in de groentetuin aansluitend bij het erf van een voormalige hoeve langs de Dorpsstraat, gelegen in de dorpskom van Sint-Maria-Horebeke. Het prieel is een restant van een 18de-eeuws boerentuintje.


Twee dorpswoningen

Kerkplein 5-7 (Horebeke)
Twee woningen, volgens kadasterarchief gebouwd in 1914 door de toenmalige burgemeester naast het gemeentehuis.


Villa

Dorpsstraat 65 (Horebeke)
Villa, volgens kadasterarchief gebouwd in opdracht van dokter Loterman circa 1922 met afzonderlijke garage in ruime tuin met onder meer twee Portugese laurierkersen.


Villa De Notelaar

Dorpsstraat 44 (Horebeke)
Pittoresk landhuis in eclectische stijl volgens kadasterarchief van circa 1907, gelegen in een ruime tuin met onder meer bruine beuk, toegankelijk via een ijzeren hek aan bakstenen pijlers met bolbekroning.


Villa Roman

Dorpsstraat 57 (Horebeke)
Villa in art-deco-getinte stijl volgens kadasterarchief gebouwd circa 1927 door weduwe van brouwer Aloïs Roman-Uyttersprot van de nabijgelegen brouwerij Roman in Mater. Voortuintje afgesloten door een laag hek aan gemetselde pijlertjes en ijzeren borstweringen tussen bakstenen pijlertjes en op muurtjes.


Villa Ten Broeck

Dorpsstraat 46 (Horebeke)
Villa, gebouwd in 1900-1902 door vrederechter O. Vanderdonckt. Alleenstaand herenhuis met in voortuin onder andere drie gewone esdorens en een Hollandse linde, afgesloten door ijzeren traliewerk op bakstenen muurtje en dito toegangshek aan bakstenen pijlers met vaasbekroning. Bijgebouw met wagenhuis in aangepaste decoratieve baksteenstijl.


Villa Wel Tevreden met tuin

Dorpsstraat 30 (Horebeke)
Het zogenaamde Hotel Elim, voorheen gekend als Villa Wel Tevreden, is een neoclassicistisch herenhuis dat omstreeks 1883 gebouwd werd door toenmalige notaris-burgemeester J.-E. De Beer. Villatuin met koetshuis en druivenserre.


Vredegerecht van het kanton Sint-Maria-Horebeke

Kerkplein 9 (Horebeke)
Oorspronkelijk vredegerecht van het kanton Sint-Maria-Horebeke, tot de bouw van het nieuwe vredegerecht-gemeentehuis in 1895. Op de straat ingeplant eenvoudig bakstenen gebouw van anderhalve bouwlaag onder zadeldak.


Winkel en herberg In den Casino

Dorpsstraat 41 (Horebeke)
Voorheen winkel en herberg In den Casino uit eerste helft 20ste eeuw. Bakstenen gebouw van vier traveeën en twee bouwlagen onder zadeldaken.


Winkelhuis

Dorpsstraat 35 (Horebeke)
Bakstenen woning van twee traveeën en twee bouwlagen op onderbouw met imitatiebossage onder zadeldak, uit eind 19de eeuw, in eerste helft 20ste eeuw veranderd tot puntgevel. Winkelpui met centrale deur op trap geflankeerd door brede vensters onder een doorlopende ijzeren I-balk met rozetten.

Is de gedeeltelijke bescherming van

Omgeving van Tissenhovemolen

Sint-Maria-Horebeke (Horebeke), Mater (Oudenaarde)
Dit gebied ligt tussen de dorpjes Mater (Oudenaarde) en Sint-Maria-Horebeke (Horebeke), strekt zich verder noordwaarts uit richting Korsele en omvat de watermolen Zwadderkotmolen. Rond de windmolen Tissenhovemolen ligt de kouter van Horebeke. Ten westen daarvan ligt de vallei van de Oossebeek, zijbeek van de Schelde. Rond Mater monden de Spouwwaterbeek en de Borrekenbeek in de Oossebeek uit. Deze asymmetrische vallei heeft een steile oostelijke valleiwand en een zachter hellende westelijk valleiflank.


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Dorpskom Sint-Maria-Horebeke [online], https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/7501 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.