beschermd cultuurhistorisch landschap van tot heden
Kemmelberg en omgeving
definitieve beschermingsbesluiten, definitieve opheffingsbesluiten: 04-02-2005 ID: 4343
De Kemmelberg met omgeving te Dranouter, Kemmel en Loker is beschermd als landschap. Binnen dit gebied bevinden zich verschillende oorlogsrelicten, hoeven, houtig erfgoed en het kasteeldomein de Warande.
De Kemmelberg en omgeving zijn beschermd als landschap omwille van het algemene belang gevormd door de:
Deze wordt voornamelijk bepaald door de zeer oude ontginnings- en bewoningsgeschiedenis van het gebied welke teruggaat tot de vroege steentijd, met een vrij uitgestrekte bewoning in de jonge steentijd en een hoogtepunt in de late ijzertijd met de bouw van een heuvelfort op de Kemmelberg als residentie van Keltische aristocratische heersers.
Talrijke sporen en artefacten wijzen op de intensiteit en de hoge maatschappelijke status van deze Keltische bewoning, welke zowel op Vlaams als op Europees niveau uitzonderlijk zijn.
De aanleg van de heerbanen Boulogne - Keulen en Kassel - Doornik, respectievelijk ten noorden en ten zuiden van de Kemmelberg in de Romeinse tijd, evenals de aangetroffen Gallo-Romeinse sporen laten een permanente bewoning in het gebied vermoeden.
In het gebied komen een aantal oorlogsrelicten van 1914 -1918 voor, zoals demarcatiepalen, militaire kerkhoven en oorlogsgedenktekens, welke herinneren aan de slag om Kemmel, april 1918.
Het gebied kent tevens een grote cultuurhistorische waarde door het voorkomen van relicten van historisch grondgebruik, in bijzonder de relicten van historische bebossing, hagen en houtkanten, en beek- en bronbegeleidende graslanden.
Deze wordt bepaald door de specifieke geologisch-bodemkundige gesteldheid en de uitgesproken geomorfologische kenmerken als resultaat van landschapsgenetische processen en de hieraan gerelateerde biologische rijkdom.
De Kemmelberg is een van de getuigenheuvels in de rij van de Vlaamse Heuvels bestaande uit zandbankafzettingen van het Zand van Diest. De heuvelrij is gelegen op een oost-noordoost - west-zuidwest gerichte lijn van Calais in Frankrijk tot Hasselt.
Het dominante heuvelachtige uitzicht van het landschap ontstaan door groot- en kleinschalige erosieve processen is voornamelijk ontstaan door groot- en kleinschalige erosieve processen. De definitieve vorm en steilte van de hellingen werd deels bepaald door eolische afzettingen uit de laatste ijstijd (weichsel).
Door de sterke lithologische verscheidenheid van zand- en kleilagen in een uitgesproken topografie wordt het gebied gekenmerkt door het voorkomen van bronnen, kwel- en stuwwatergronden. De heuvelrij van deze Vlaamse Heuvels vormt tevens de waterscheidingslijn tussen het IJzer- en het Leiebekken.
De grote abiotische variatie vertaalt zich in een grote biologische rijkdom. De flora en vegetatie worden gekenmerkt door een uitgesproken soortenrijkdom van oud bos-indicatoren en autochtone bomen en struiken, welke uniek zijn op West-Vlaams niveau en van belang op Vlaams niveau.
Daarnaast kent het gebied een grote variatie aan bostypes gaande van bronbos over beekbegeleidend bos, essen-olmenbos, ruigtekruiden-elzen-essenbos over hellingbos tot plateaubos.
Ter hoogte van de in het gebied voorkomende bronniveaus treft men waardevolle moeras- en graslandvegetaties aan.
De aanwezigheid van grote en kleine bodemsamenstelling en de rijkdom aan kleine extra schuil- en voedselgelegenheden voor tal van vogels, vlinders en kleine zoogdieren.
De herkenbare relatie tussen de fysische, historische en natuurlijke structuur in het landschap heeft tevens een belangrijke natuurlijke informatieve wetenschappelijke waarde.
Het heuvelachtig landschap gedomineerd door de beboste top van de Kemmelberg geeft het gebied een uitzonderlijke esthetische waarde en hoge belevingswaarde door de veelheid aan panoramische zichten enerzijds en de grote verscheidenheid en afwisseling aan open en gesloten landschapsbeelden, anderzijds gaande van top over helling tot de kleine beekvalleien zich uitstrekkend over een lappendeken van bossen, akkers, weilanden, kleine bosjes, kronkelende wegen, begroeide taluds en paden.
Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2025: Kemmelberg en omgeving [online], https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/12099 (geraadpleegd op ).
Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed
Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.