Beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek

Parklaan met omgeving

Beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek van tot heden

ID
21168
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/21168

Besluiten

Parklaan met omgeving
definitieve beschermingsbesluiten: 25-10-2017  ID: 14551

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Beschrijving

Deze bescherming betreft de Parklaan bestaande uit tweeëndertig gekandelaarde platanen en de burgerhuizen erlangs.



Waarden

De Parklaan met omgeving is beschermd als stadsgezicht omwille van het algemeen belang gevormd door de:

historische waarde

Vanaf 1892 werd met de Parklaan een brede en rechtstreekse verbinding gecreëerd tussen het reizigersstation en het prestigieuze stadspark, hetgeen deze straat tot één van de meest riante boulevards van Gent maakte. Het eigenaarsprofiel bestond bijgevolg uit de 19de-eeuwse stedelijke elite van de gegoede burgerij, grootindustriëlen, zakenlui en beoefenaars van de vrije beroepen die werden aangetrokken door deze nieuwe boulevards buiten het overbevolkte stadscentrum. De Parklaan is in dit opzicht een getuige van deze sociaal-demografische verschuiving die Gent kenmerkte op het einde van de 19de eeuw en getuigt van de bewuste politiek van het Gentse stadsbestuur dat door strenge bouwvoorschriften een elitair doelpubliek voor deze wijk nastreefde.

stedenbouwkundige waarde

De Parklaan is een belangrijke getuige van de 19de-eeuwse stadsuitbreiding van Gent, die met de afschaffing van de octrooirechten in 1860 werd ingezet. De doordachte en planmatige aanleg van het Citadelpark en de urbanisering van de omliggende gebieden illustreert de wijze waarop het Gentse stadsbestuur bewust aan stadsplanning deed. Typerend voor de stedenbouwkundige opvattingen van de late 19de eeuw werden op de voormalige stadsvesten en in de omliggende wijken brede boulevards aangelegd die werden afgelijnd door statige burgerhuizen en steevast waren voorzien van één of meer beboomde promenades. Voor de Parklaan is zeer bewust gekozen voor de aanleg als boulevard, die in dit opzicht een bijzonder representatief en gaaf bewaard voorbeeld vormt. De aanleg van de Parklaan is tevens een belangrijke schakel in de stedenbouwkundige ontwikkeling van de wijk Gent-Sint-Pieters waarvoor de aanwezigheid van de spoorlijn Brussel-Oostende een bepalende factor zou blijken. Het eerste reizigersstation in 1881, opgericht aan het Parkplein, fungeerde als een incubator voor deze wijk. De stedenbouwkundige waarde van de Parklaan komt tot uiting in haar strategische inplanting op de helling tussen het hoger gelegen Citadelpark en de vlakte van de Sint-Pieters-Aalstwijk waardoor de Parklaan een interessant perspectief biedt op de omgeving. Vanaf het Parkplein, het voormalige stationsplein, vormt de statige boulevard met monumentale bomenrij een natuurlijke geleide naar het hoger gelegen stadsdeel waarbij de bezoeker via een ononderbroken groene leidraad bij de hand wordt genomen. De monumentale bomenrijen die de laan domineren vormen een visuele uitloper van het Citadelpark.

architecturale waarde

De architecturale waarde van de Parklaan bestaat uit de ensemblewaarde die door het geheel van kwalitatieve architectuur uit verschillende stijlen en periodes wordt gevormd. De Parklaan bezit een staalkaart van alle gangbare architectuurstijlen die belle époque typeren, gaande van neoclassicisme en neo-Vlaamse renaissance over eclectisch geïnspireerde bouwstijlen en art nouveau. Tevens zijn verdienstelijke voorbeelden van de beaux-artsstijl en het modernisme aanwezig, die door hun gevelcompositie, inplanting en bouwhoogte harmoniëren met de belle-époquearchitectuur. Nagenoeg alle voorname architecten die tijdens het fin du siècle in Gent actief waren zijn vertegenwoordigd. De bouwwerken die door hen aan de Parklaan werden gerealiseerd zijn typerend voor hun werk en behoren voor sommige van deze architecten tot hun betere werken. In het bijzonder architect Emile De Weerdt wordt hier sterk vertegenwoordigd, van wiens oeuvre diverse voorbeelden bewaard bleven gaande van hoogstaande eclectische gevelontwerpen tot art nouveau en verzorgde beaux-artsstijl. Het burgerhuis ontworpen door de in Gent befaamde architect Achilles Van Hoecke-Dessel (Parklaan 37-37C) behoort tot één van zijn betere werken. De panden in de Parklaan zijn representatief voor de kenmerkende stijlelementen, materiaalgebruik en decoratieve vernieuwingen van de belle époque. De veelvuldig toegepaste geglazuurde baksteen, sierlijk smeedwerk, tegeltableaus en sgraffitopanelen zijn uitermate herkenbaar voor deze stijlperiode en getuigen van een bijzonder vakmanschap. Het feit dat deze burgerhuizen hun authentieke context met omheinde voortuinen langsheen een beboomde laan grotendeels behielden, draagt bij aan hun herkenbaarheid en representativiteit. Zowel wat opstand, plattegrond als architecturale uitwerking betreft beantwoordt de oorspronkelijke bebouwing van de Parklaan volledig aan het type van het belle-époque burgerhuis in Gent waarbij de vernieuwende materialen en concepten zich beperken tot de geveluitwerking in combinatie met een typische enkelhuisopstand.


Aanduiding van

Is de omvattende bescherming van

Burgerhuis

Parklaan 25 (Gent)
Eclectisch burgerhuis, volgens bouwaanvraag opgericht in 1899 en aangepast in 1912.


Burgerhuis

Parklaan 27-31, 31A-D (Gent)
Eclectisch burgerhuis, volgens bouwaanvraag opgetrokken in 1901. Het hoge volume telt twee traveeën en vier en een halve bouwlaag onder mansardedak.


Burgerhuis

Parklaan 94, 94A-H (Gent)
Neoclassicistisch burgerhuis, volgens de bouwaanvraag opgetrokken in 1898. Dit rijhuis heeft telt twee traveeën en drie bouwlagen onder een zadeldak.


Burgerhuis

Parklaan 78 (Gent)
Neoclassicistisch burgerhuis van twee traveeën en drie bouwlagen onder een zadeldak, volgens de bouwaanvraag opgetrokken in 1895-1896.


Burgerhuis

Parklaan 76, 76A (Gent)
Neoclassicistisch burgerhuis van twee traveeën en drie bouwlagen onder een zadeldak, volgens de bouwaanvraag van 1895.


Burgerhuis

Parklaan 4 (Gent)
Burgerhuis uit 1933, gebouwd op de locatie van een burgerhuis uit 1894 met ruime tuin. Modernistisch rijhuis met enkelhuisopstand van twee traveeën en vier, oorspronkelijk drie, bouwlagen onder mansardedak.


Burgerhuis in neo-Vlaamserenaissance-stijl

Parklaan 80 (Gent)
Burgerhuis in neo-Vlaamserenaissance-stijl, volgens gevelopschrift uit 1897. Het ruime rijhuis telt twee traveeën en drie bouwlagen, onder een zadeldak. De gevel wordt gemarkeerd door de brede linkertravee met verjongende erker en bekronende balkons die eindigt in een puntgevel met sterk uitkragende daklijst.


Burgerhuis in neo-Vlaamserenaissance-stijl

Parklaan 98, 98A (Gent)
Neo-Vlaamserenaissance-getint burgerhuis van twee traveeën en drie bouwlagen onder zadeldak, volgens gevelcartouches en bouwaanvraag van 1893.


Burgerhuis ontworpen door Achilles Van Hoecke-Dessel

Parklaan 37, 37A-C (Gent)
Dit architecturaal opvallend burgerhuis werd in 1901 ontworpen door Achilles Van Hoecke-Dessel. De gevel een subtiele vertaling van de Gentse art nouveau waarvan Van Hoecke-Dessel één van de belangrijkste vertegenwoordigers was. Het pand is gaaf bewaard en de sgraffitopanelen werden recent gerestaureerd. Het originele schrijnwerk bleef grotendeels bewaard.


Burgerhuis ontworpen door Ch. Masereel

Parklaan 92 (Gent)
Neoclassicistisch burgerhuis, volgens de bouwaanvraag van 1898 door architect Ch. Masereel. In 1922 werd een mansardeverdieping toegevoegd door architect G. Vande Sande.


Burgerhuis ontworpen door Emile De Weerdt

Parklaan 33 (Gent)
Burgerhuis met dubbelhuisopstand ontworpen door Emile De Weerdt in 1901. Dit burgerhuis is het enige pand in de Parklaan met dubbelhuisopstand en heeft tevens een uitzonderlijk brede voorgevel.


Burgerhuis ontworpen door Emile De Weerdt

Parklaan 42, 42A-E (Gent)
Burgerhuis van twee traveeën met twee bouwlagen en zadeldak (pannen), volgens bouwaanvraag naar ontwerp van architect Emile De Weerdt van 1898.


Burgerhuis ontworpen door Ernest Van Hamme

Parklaan 35 (Gent)
Dit eclectisch burgerhuis werd in 1901 ontworpen door architect Ernest Van Hamme. Behouden voortuintje met ijzeren hek.


Burgerhuis ontworpen door Georges Pauwels

Parklaan 6 (Gent)
Modernistisch burgerhuis van drie bouwlagen onder plat dak, ontworpen door Georges Pauwels in 1936 en gebouwd op de locatie van een burgerhuis uit 1894 met ruime tuin. Strak gevelontwerp, gekenmerkt door een gevelbrede loggia-uitbouw op de eerste verdieping.


Burgerhuis ontworpen door Jules-Pascal Ledoux

Parklaan 39 (Gent)
Dit fraai art-nouveauburgerhuis werd in 1901 opgericht naar ontwerp van architect Jules-Pascal Ledoux. Het rijhuis telt twee traveeën en vier en een halve bouwlaag onder zadeldak. De aanleg van de voortuin met plantenperken bleef behouden alsook het smeedijzeren hekwerk met inbegrip van het dubbele toegangshek.


Burgerhuis ontworpen door Jules-Pascal Ledoux

Parklaan 20-26 (Gent)
Neoclassicistisch burgerhuis ontworpen door Jules-Pascal Ledoux, volgens de bouwaanvraag van 1899.


Burgerhuizen ontworpen door Emile De Weerdt

Krijgslaan 2, Parklaan 1-3 (Gent)
Burgerhuizen in beaux-artsstijl ontworpen door Emile De Weerdt tussen 1922-1924. Hekwerk met geometrische vormgeving.


Burgerhuizen ontworpen door Prosper Buyck

Parklaan 99-123 (Gent)
Ensemble van eclectische woonhuizen ontworpen door Prosper Buyck in 1900. Het complex heeft een interessant gevelperspectief dat een trapsgewijze overgang maakt van de rooilijn aan de straat naar deze van de achterin gelegen woningen met een voortuin. Vooral de twee linkse woningen vormen een visuele eenheid.


Eenheidsbebouwing van burgerhuizen

Parklaan 82-86 (Gent)
Oorspronkelijk een samenstel van identieke burgerhuizen uit 1894, gebouwd als opbrengstwoningen. Het centrale pand werd in 1923 grondig verbouwd door architect Maurice Aubert in beaux-artsstijl.


Eenheidsbebouwing van burgerhuizen

Parklaan 28-40 (Gent)
Eenheidsbebouwing van identieke neoclassicistische burgerhuizen, volgens de bouwaanvraag daterend van 1898.


Eenheidsbebouwing van burgerhuizen ontworpen door Emile De Weerdt

Parklaan 5-23, 11A-H, 11K, 15A-H, 15K, 7A, 9A-H, 9K (Gent)
In zijn geheel ontworpen gevelwand met art-nouveau-inslag, naar ontwerp van architect E. De Weerdt, van 1898. Complex van woningen met voortuintjes afgesloten door fraaie ijzeren hekken.


Eenheidsbebouwing van burgerhuizen ontworpen door Jules-Pascal Ledoux

Parklaan 8-10, 18, 18A-D (Gent)
Vrij eclectisch getint ensemble van woningen, volgens gevelopschrift naar ontwerp van architect Jules-Pascal Ledoux, van 1899. Het volume telt zes traveeën en drie bouwlagen, vier in het middenpand, onder zadeldak. Centrale woning uitgewerkt als middenrisaliet met bekronende puntgevel.


Eenheidsbebouwing van hoekhuis en burgerhuizen

Parklaan 127-135 (Gent)
Eenheidsbebouwing van neoclassicistische panden, bestaande uit een hoekhuis en identieke burgerhuizen, volgens de bouwaanvraag daterend van 1896.


Laan met tweeëndertig gekandelaarde platanen

Parklaan (Gent)
Twee bomenrijen van gekandelaarde platanen sieren de Parklaan die een verbindigsweg is tussen het Citadelpark en Burggravenlaan. Deze lijnaanplanting is nog intact en bezit nog zijn oorspronkelijke boomaanplanting bestaande uit tweeëndertig platanen. Op één boom na hebben alle platanen zéér knoestige stammen en een brede stamvoet. De gewone plataan (Platanus × hispanica, synoniem: Platanus × acerifolia of Platanus × hybrida) is hybride van de oosterse plataan (Plantanus orientalis) en de westerse plataan (Platanus occidentalis). Vermoedelijk zien we hier het verschil tussen hybriden waarvan de een dichter aanleunt bij oosterse (knoestige) en de andere bij de westerse plataan. Hierover kan genetisch onderzoek uitsluitsel geven.


Modernistisch appartementsgebouw ontworpen door Raoul Van Houtte

Fortlaan 96-97, Parklaan 2 (Gent)
Modernistisch appartementsgebouw uit 1935-1937, volgens een gevelsteen ontworpen door architect Raoul Van Houtte. Het appartementsgebouw telt drie bouwlagen en vijf traveeën aan de Parklaan, één overhoekse travee en drie traveeën aan de Fortlaan, onder een plat dak. Strak gevelontwerp, gekenmerkt door een gevelbrede uitbouw op de verdiepingen bestaande uit een combinatie van in- en uitspringende erkervolumes en terrassen met buisleuning.


Neoclassicistisch burgerhuis

Parklaan 96 (Gent)
Rijkelijk versierd neoclassicistisch rijhuis van twee traveeën met twee bouwlagen onder mansardedak met oeil-de-boeuf en dakkapel, volgens bouwaanvraag daterend van 1895.


Samenstel van twee identieke burgerhuizen ontworpen door G. Vereecken

Parklaan 83-89, 93-95 (Gent)
Samenstel van twee nagenoeg identieke burgerhuizen, ontworpen door architect Georges Vereecken in 1901. Elk rijhuis telt twee traveeën en drie en een halve bouwlaag onder mansardedak en heeft een voortuin omheind met decoratief smeedijzeren hekwerk.


Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.