Parklaan met omgeving
beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek van tot heden
- ID
- 21168
- URI
- https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/21168
Besluiten
Parklaan met omgeving
definitieve beschermingsbesluiten: 25-10-2017 ID: 14551
Beschrijving
Deze bescherming betreft de Parklaan bestaande uit tweeëndertig gekandelaarde platanen en de burgerhuizen erlangs.
Waarden
De Parklaan met omgeving is beschermd als stadsgezicht omwille van het algemeen belang gevormd door de:
architecturale waarde
De architecturale waarde van de Parklaan bestaat uit de ensemblewaarde die door het geheel van kwalitatieve architectuur uit verschillende stijlen en periodes wordt gevormd. De Parklaan bezit een staalkaart van alle gangbare architectuurstijlen die belle époque typeren, gaande van neoclassicisme en neo-Vlaamse renaissance over eclectisch geïnspireerde bouwstijlen en art nouveau. Tevens zijn verdienstelijke voorbeelden van de beaux-artsstijl en het modernisme aanwezig, die door hun gevelcompositie, inplanting en bouwhoogte harmoniëren met de belle-époquearchitectuur. Nagenoeg alle voorname architecten die tijdens het fin du siècle in Gent actief waren zijn vertegenwoordigd. De bouwwerken die door hen aan de Parklaan werden gerealiseerd zijn typerend voor hun werk en behoren voor sommige van deze architecten tot hun betere werken. In het bijzonder architect Emile De Weerdt wordt hier sterk vertegenwoordigd, van wiens oeuvre diverse voorbeelden bewaard bleven gaande van hoogstaande eclectische gevelontwerpen tot art nouveau en verzorgde beaux-artsstijl. Het burgerhuis ontworpen door de in Gent befaamde architect Achilles Van Hoecke-Dessel (Parklaan 37-37C) behoort tot één van zijn betere werken. De panden in de Parklaan zijn representatief voor de kenmerkende stijlelementen, materiaalgebruik en decoratieve vernieuwingen van de belle époque. De veelvuldig toegepaste geglazuurde baksteen, sierlijk smeedwerk, tegeltableaus en sgraffitopanelen zijn uitermate herkenbaar voor deze stijlperiode en getuigen van een bijzonder vakmanschap. Het feit dat deze burgerhuizen hun authentieke context met omheinde voortuinen langsheen een beboomde laan grotendeels behielden, draagt bij aan hun herkenbaarheid en representativiteit. Zowel wat opstand, plattegrond als architecturale uitwerking betreft beantwoordt de oorspronkelijke bebouwing van de Parklaan volledig aan het type van het belle-époque burgerhuis in Gent waarbij de vernieuwende materialen en concepten zich beperken tot de geveluitwerking in combinatie met een typische enkelhuisopstand.
stedenbouwkundige waarde
De Parklaan is een belangrijke getuige van de 19de-eeuwse stadsuitbreiding van Gent, die met de afschaffing van de octrooirechten in 1860 werd ingezet. De doordachte en planmatige aanleg van het Citadelpark en de urbanisering van de omliggende gebieden illustreert de wijze waarop het Gentse stadsbestuur bewust aan stadsplanning deed. Typerend voor de stedenbouwkundige opvattingen van de late 19de eeuw werden op de voormalige stadsvesten en in de omliggende wijken brede boulevards aangelegd die werden afgelijnd door statige burgerhuizen en steevast waren voorzien van één of meer beboomde promenades. Voor de Parklaan is zeer bewust gekozen voor de aanleg als boulevard, die in dit opzicht een bijzonder representatief en gaaf bewaard voorbeeld vormt. De aanleg van de Parklaan is tevens een belangrijke schakel in de stedenbouwkundige ontwikkeling van de wijk Gent-Sint-Pieters waarvoor de aanwezigheid van de spoorlijn Brussel-Oostende een bepalende factor zou blijken. Het eerste reizigersstation in 1881, opgericht aan het Parkplein, fungeerde als een incubator voor deze wijk. De stedenbouwkundige waarde van de Parklaan komt tot uiting in haar strategische inplanting op de helling tussen het hoger gelegen Citadelpark en de vlakte van de Sint-Pieters-Aalstwijk waardoor de Parklaan een interessant perspectief biedt op de omgeving. Vanaf het Parkplein, het voormalige stationsplein, vormt de statige boulevard met monumentale bomenrij een natuurlijke geleide naar het hoger gelegen stadsdeel waarbij de bezoeker via een ononderbroken groene leidraad bij de hand wordt genomen. De monumentale bomenrijen die de laan domineren vormen een visuele uitloper van het Citadelpark.
historische waarde
Vanaf 1892 werd met de Parklaan een brede en rechtstreekse verbinding gecreëerd tussen het reizigersstation en het prestigieuze stadspark, hetgeen deze straat tot één van de meest riante boulevards van Gent maakte. Het eigenaarsprofiel bestond bijgevolg uit de 19de-eeuwse stedelijke elite van de gegoede burgerij, grootindustriëlen, zakenlui en beoefenaars van de vrije beroepen die werden aangetrokken door deze nieuwe boulevards buiten het overbevolkte stadscentrum. De Parklaan is in dit opzicht een getuige van deze sociaal-demografische verschuiving die Gent kenmerkte op het einde van de 19de eeuw en getuigt van de bewuste politiek van het Gentse stadsbestuur dat door strenge bouwvoorschriften een elitair doelpubliek voor deze wijk nastreefde.
Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2025: Parklaan met omgeving [online], https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/21168 (geraadpleegd op ).
Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed
Contact
Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.