Persoon

Merckx-Verellen, Victor

ID
3629
URI
https://id.erfgoed.net/personen/3629

Beschrijving

Victor Merckx werd geboren in Bornem als oudste van de negen zonen van Frans Merckx-Broeckx (Bornem, 1817-Bornem, 1890), die een mandenvlechterij had.

Victor Merckx was schrijnwerker en timmerman, maar was ook metser en bouwde een bloeiend bedrijf als aannemer uit, met vestiging in de Rodestraat. Dit bedrijf Merckx-Verellen bleef ook na zijn dood in 1910 zeer bekend en actief.

Uit het briefpapier van het bedrijf weten we dat ze een constructiebedrijf hadden voor alle houtconstructies, maar ook metselwerk uitvoerden. Tevens stonden ze in voor “aanneming van openbare en bijzondere werken”, waarbij de Hogere Zeevaartschool in Antwerpen en de “Basiliek” in Edegem voorbeelden van grote werven zijn. Voor talrijke Antwerpse stadsgebouwen zoals scholen en politiekantoren leverde het bedrijf de meubelen. Voor de feestzaal op de Meir maakten ze 120 houten rustbanken.

Vanaf de jaren 1880 tot eind jaren 1930 vinden we bouwdossiers van het bedrijf terug in het stadsarchief, vooral van verbouwingen van bestaande panden. Victor Merckx-Verellen stond in voor het tekenen van de plannen, ook bij de bouw van huizen en handelspanden, wat in die tijd perfect mogelijk was, gezien het beroep van architect nog niet wettelijk was beschermd. Tot midden 20ste eeuw stonden aannemers ook courant in voor ontwerptekeningen. In de dossiers waarin Merckx zowel ontwerper als uitvoerder is, gaat bijna altijd om eenvoudige burger- en winkelhuizen in een standaardvormgeving: twee tot drie traveeën en drie bouwlagen, met een lijstgevel met een sobere, neoclassicistische bepleistering. Voor zijn eigen bedrijfsgebouw in de Rodestraat, koos hij voor een gevel in neotraditionele stijl.

Aannemer Victor Merckx-Verellen specialiseerde zich gaandeweg in de constructie van historische decors in hout en pleisterwerk. Hij kreeg er een gouden medaille voor op de Nijverheidstentoonstelling in 1887 en werkte mee aan de Wereldtentoonstelling in 1885 in Antwerpen. Bij de Wereldtentoonstelling in Antwerpen in 1894 stond hij in voor het oprichten van alle gebouwen in “Oud Antwerpen”, een zeer populair onderdeel van de tentoonstelling waar historische gebouwen uit Antwerpen werden nagebouwd naar ontwerp van de kunstschilder en politicus Frans Van Kuyck, bijgestaan door de architect Eugène Geefs. "Oud Antwerpen" imiteerde met "tijdelijke" bouwwerken van hout en pleister een historische, stedelijke omgeving; tegelijkertijd was ze opgevat als protest tegen de toenmalige kaalslag van Antwerpen. Bepaalde gevelelementen werden rechtstreeks gekopieerd van bestaande gebouwen; sommige voorbeelden werden echter geïnterpreteerd en zo nodig "historisch" gemaakt door het weglaten of toevoegen van elementen; meestal kwam dit neer op vereenvoudiging. Gezien het succes van de tentoonstelling wilde men het project in duurzame materialen nabouwen op braakliggende gronden nabij de Zuiderdokken. Van dit plan kwam niets terecht, wel lieten enkele rijkelui replica's van gedeelten van deze tentoonstelling optrekken in hun ruime stadstuinen of op hun buitenverblijven. De wijk Buitenland in Bornem, waar het bedrijf van zijn vader was gevestigd, werd op initiatief van Merckx-Verellen "verrijkt" met het zogenaamde "gildenhuis", de Sint-Jacobstoren en de Kipdorppoort; het Reuzenhuis, gebouwd voor koekjesfirma De Beukelaer, werd na de Wereldtentoonstelling van 1897 te Brussel eveneens hier heropgebouwd. De site werd een toeristische trekpleister.

Victor Merckx was gehuwd met Eugenie Verellen (1854-1931), wiens familienaam hij mee als bedrijfsnaam voerde. Samen hadden ze tien kinderen, van wie de jongste zoon pater en missionoris werd. Hun dochter Isabella Merckx (1887-1926) was gehuwd met architect Joseph Goeyvaerts, die geregeld samenwerkte met het bouwbedrijf van zijn schoonfamilie. Na het overlijden van zijn echtgenote, met wie hij zes kinderen had, ging hij zich Goeyvaerts-Merckx noemen.

Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Erfgoedobjecten

Ontwerper van

Aannemersbedrijf Victor Merckx-Verellen

Rodestraat 32 (Antwerpen)
Meergezinswoning met bedrijfsruimte opgetrokken door de aannemer Victor Merckx-Verellen, naar een ontwerp uit 1905. Het bouwbedrijf was sinds 1884 gevestigd in het huidige Rodestraat 24, en verhuisde vermoedelijk in 1901 naar het huidige Rodestraat 34. Op het aanpalende perceel trok de aannemer in 1905 een gebouw op dat via de garage op de begane grond toegang verschafte tot de bedrijfsgebouwen, en op de bovenverdiepingen vermoedelijk huurkwartieren omvatte.


Architectenwoning Victor Merckx-Verellen

Buitenland 40 (Bornem)
Eigen woning van bouwmeester-aannemer Victor Merckx-Verellen, zie de initialen VMV in het boogveld; 1895 gedateerd in achterpuntgevel.


Burgerhuis in beaux-artsstijl

Koninklijkelaan 74 (Antwerpen)
Burgerhuis in beaux-artsstijl in 1927 ontworpen door de architecten Henri Franck en Zoon in opdracht van de ijzerhandelaar G. Detienne.


Burgerhuis in neoclassicistische stijl

Sint-Jacobsmarkt 48 (Antwerpen)
Burgerhuis in neoclassicistische stijl uit het derde kwart van de 19de eeuw. Emmanuel H. Koelman liet in 1880 door de aannemer Victor Merckx-Verellen het hoofdgestel toevoegen en het dak vernieuwen.


Burgerhuis in neoclassicistische stijl

Gounodstraat 11 (Antwerpen)
Burgerhuis in neoclassicistische stijl, volgens de bouwaanvraag uit 1882 opgetrokken door Victor Merckx-Verellen, in opdracht van de heer Fr. Jacops-Renis. Het pand behoort tot de vroege realisaties van de aannemer, van wie in Antwerpen bouwprojecten zijn teruggevonden vanaf de jaren 1880.


Burgerhuizen

Buitenland 39-41 (Bornem)
Burgerhuizen met bakstenen lijstgevels van drie en vier traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak, uit het vierde kwart van de 19de eeuw.


Coninck van Vranckryck

Koningstraat 1 (Antwerpen)
Traditioneel diephuis op de hoek van Koningstraat en Prinsstraat, gebouwd in de 16de eeuw door de ondernemer en grondspeculant Gilbert Van Schoonbeke (1519-1556). Gesloopt in 1989 voor een nieuwbouwpand.


Eclectisch burgerhuis

Jan Van Rijswijcklaan 56, Lokkaardstraat (Antwerpen)
Burgerhuis in eclectische stijl gebouwd in opdracht van de wisselagent Léon Nieberding, naar een ontwerp van architect Guillaume Rooses uit 1910. De rijwoning met een lijstgevel in natuursteen op een arduinen plint, omvat twee ongelijke traveeën, een souterrain en twee bouwlagen onder een mansardedak.


Pakhuis met paardenstal

Cassiersstraat 9 (Antwerpen)
Achterin gelegen pakhuis met paardenstal, in 1896 gebouwd door Constant Taube.


Sint-Jacobstoren

Buitenland 36 (Bornem)
Overblijfsel van de tentoonstelling Oud-Antwerpen van 1894, hier heropgericht in 1898. Neotraditionele, octogonale pagaddertoren, opgetrokken uit bak- en natuursteen onder leien spits.


Slagerij in beaux-artsstijl

Sint-Jacobsmarkt 59 (Antwerpen)
Slagerij in beaux-artsstijl gebouwd in opdracht van Jaak Merckx-Praet, naar een ontwerp door het aannemersbedrijf Victor Merckx-Verellen uit 1914. Bouwheer en aannemer waren vermoedelijk naaste verwanten.


Villa Les Rochers met tuin

Bist 54 (Antwerpen)
Villa Les Rocher werd gebouwd in 1902 in opdracht van Frans Claessens-Bellens. De woning heeft een grote achterliggende tuin met waardevolle tuinarchitectuur en vormt een ensemble met de naastgelegen Villa ‘t Bellenhof. Bewaard tuinpaviljoen en bijgebouw.en

Uitvoerder van

Architectenwoning August Cols

Tabakvest 34 (Antwerpen)
Burgerhuis in neo-Vlaamserenaissance-stijl als eigen woning gebouwd door de architect August Cols, naar een ontwerp uit 1894. Aannemer was Victor Merckx-Verellen. In 1899 uitgebreid met een links aanpalend pakhuis en in 1930 verhoogd en inwendig verbouwd. Gesloopt voor een nieuwbouwpand op de hoek van Tabakvest en Langegang.


Banque de Commerce

Lange Gasthuisstraat 9-11 (Antwerpen)
Bankgebouw in beaux-artsstijl, in zijn huidige vorm opgetrokken in opdracht van de Banque de Commerce, naar een ontwerp door de architecten Joseph Hertogs, Frans en Henri van Dijk uit 1922-1923, voltooid in 1926. In de nieuwbouw werd het hotel Vecquemans geïncorporeerd, met een gevelfront in régencestijl toegeschreven aan Jan Pieter van Baurscheit de Jonge uit het tweede kwart van de 18de eeuw.


Banque de Commerce

Carnotstraat 136 (Antwerpen)
Bankgebouw in art-decostijl, gebouwd in opdracht van de Banque de Commerce, naar een ontwerp door de architect Florent Vaes uit 1927. De werken werden uitgevoerd door het aannemersbedrijf Victor Merckx-Verellen.


Begijnhof

Ossenmarkt 5-6, Rodestraat 39, 43 (Antwerpen)
Voormalig begijnhof, hier gevestigd in 1544 ter vervanging van het vroegere begijnhof Curtis Syon, dat circa 1245 ontstond aan zuideinde van de Begijnhofstraat. Bij de kerk staan enkele oude exemplaren van taxus, meelbes en okkernoot. De binnentuin is met een ligusterhaag omringd en bevat een combinatie van sierplanten en -bomen en fruitbomen.


Burgerhuis en architectenwoning Joseph Goeyvaerts

Rotterdamstraat 51-55 (Antwerpen)
Geheel van twee burgerhuizen in art-nouveaustijl naar een ontwerp door de architect Joseph Goeyvaerts uit 1912. Opdrachtgever van nummer 51 was zijn schoonmoeder, de weduwe Victor Merckx-Verellen, zelf bouwde hij het nummer 53 als eigen woning met kantoor.


Burgerhuis in eclectische stijl

Kardinaal Mercierlei 74 (Antwerpen)
Burgerhuis in eclectische stijl gebouwd in opdracht van de heer E. Sasse, naar een ontwerp door de architect Jos. Goeyvaerts uit 1909.


De Gouden Ram

Suikerrui 22 (Antwerpen)
Dubbelhuis met traditionele kern en barokpoort, dat minstens opklimt tot de 17de eeuw. In 1833 liet theehandelaar Johannes Hendrik Seije Cupérus de vensters aanpassen, zijn zoon en opvolger Nicolaas Joannes Cupérus gaf in 1902 aan Michel De Braey opdracht voor het toevoegen van het eclectische geveldecor en het mansardedak.


Dôme des Halles

Kaasrui 12 (Antwerpen)
Modepaleis in second-empirestijl op de hoek van Kaasrui en Melkmarkt, gebouwd in opdracht van François Thiéry, naar een ontwerp door de architect Charles Dens uit 1870, uitgebreid in 1871. Pui, balkon en lantaarnkoepel toegevoegd door Gustave Hubrecht in 1908.


Flatgebouw

Pieter Jozef Nauwelaertsstraat 33 (Antwerpen)
Flatgebouw van zes bouwlagen in nieuwe zakelijkheid, van 1931, naar ontwerp van Jef Huygh.


Gekoppelde herenhuizen in Louis-Philippestijl

Meir 23-25 (Antwerpen)
Geheel van twee gekoppelde herenhuizen in Louis-Philippestijl op de hoek van Meir en Gramayestraat, naar een ontwerp door de architect Pieter Dens uit 1852. Opdrachtgever was de koopman, reder, bankier en liberaal politicus Constantin Gérard Jean Joostens (Antwerpen, 1804-Antwerpen, 1870), echtgenoot van Catherine Claire Elsen (1803-1885).


Grand Hôtel Métropole

Leysstraat 27 (Antwerpen)
Monumentaal hotel in neobarokstijl op de noordelijke hoek van Leysstraat en Kipdorpvest, naar een ontwerp door Frans Van Dijk uit 1899. Gelijktijdig opgetrokken met het pendant op de zuidelijke hoek door Ernest Dieltiëns, in opdracht van de Stad Antwerpen.


Handels-, kantoor- en woongebouw Henri Pirson

Huidevettersstraat 20-24 (Antwerpen)
Imposant handels-, kantoor- en woongebouw in art-decostijl naar een ontwerp door de ingenieur-architect Walter Van Kuyck uit 1928, aangepast in 1929.


Hogere Zeevaartschool

Noordkasteel-Oost 6 (Antwerpen)
Modernistisch schoolgebouw van 1931-1933 naar ontwerp van de Brusselse architecten Josse en Maurice Van Kriekinge. U-vormig gebouw gelegen in de Scheldebocht ter hoogte van het voormalige Noordkasteel.


Laatclassicistisch burgerhuis

Grote Kauwenberg 34 (Antwerpen)
Laatclassicistisch burgerhuis met dubbelhuisopstand, vermoedelijk te dateren omstreeks 1800. De tweede verdieping werd volgens de bouwaanvraag uit 1805 toegevoegd in opdracht van Six. In 1881 liet Michel Vinck-Deherdt de inkomdeur verbreden en een extra deur aanbrengen in de rechter travee, maar gaf in 1891 de aannemer Victor Merckx-Verellen opdracht de oorspronkelijke toestand te reconstrueren.


Lagere Hoofdschool voor Jongens

Oudaan 14 (Antwerpen)
In oorsprong barok herenhuis herbouwd door Peeter Hannekart in 1638-1639, dat werd bewoond door de kunstschilder Nicaise De Keyser van 1844 tot 1881.


Lagere Hoofdschool voor Jongens 2

Prinsstraat 24 (Antwerpen)
Voormalig herenhuis met vier vleugels rond een binnenplaats, dat minstens uit het derde kwart van de 18de eeuw dateert. In 1844 werd de voorbouw in opdrachtgever was Louis Jean François Le Grelle-Dhanis verlengd. In 1904 verbouwd tot stedelijke lagere school door Alexis Van Mechelen.


Modepaleis

Nationalestraat 16 (Antwerpen)
Indrukwekkend neobarok hoekcomplex met van bij oorsprong kledingzaken, naar ontwerp van de Brusselse architect Louis Ravet uit 1882, met een koepelbekroning en pui door Joseph Goeyvaerts uit 1911. Ingeplant in de as van de Kammenstraat en de Nationalestraat waar deze de Steenhouwersvst en de Lombardenvest kruisen.


Parochiekerk Onze-Lieve-Vrouw van Lourdes met Mariaparkje en kerkhof

Hovestraat 58 (Edegem)
Centraalbouw, koepelkerk van 1931-1935 naar ontwerp van Louis de Vooght in neobyzantijnse stijl, waarvan de bouw uitgevoerd werd door de Antwerpse aannemersfirma Merckx-Verellen en de centrale koepel van beton met zelfdragend metalen geraamte uitgevoerd naar ontwerp van ingenieurs Van Himbeeck en W. Kockerols. Ten westen van de kerk werd in 1884 een L-vormig bedevaartsparkje met Mariagrot aangelegd, met bewaarde configuratie en een gemengde beplanting van als solitair of in groepen aangeplante bomen. De grot is uitgevoerd in cementrustiek als een verkleinde replica van de grot van Lourdes. Het parkje is afgesloten met een smeedijzeren poort en een hekwerk tussen bakstenen pijlers, en gedeeltelijk met een muur afgewerkt met cementrustiek. Ten noorden omhaagd kerkhof.


Schippersbeurs

Lange Nieuwstraat 14 (Antwerpen)
Beursgebouw in neogotische stijl, opgetrokken als annex van de de Handelsbeurs, naar een ontwerp door stadsbouwmeester Gustave Royers uit 1894. De bouw werd eind januari 1895 bij openbare aanbesteding toegewezen aan de aannemer Victor Merckx-Verellen uit de Rodestraat, die de werken vermoedelijk in de loop van 1896 voltooide. De oorspronkelijke bestemming van de lokalen was een Fondsenbeurs voor wisselagenten.


Sint-Andries

Nationalestraat 11 (Antwerpen)
Woon- en handelspand in eclectische stijl naar een ontwerp door de architect Frans Smet-Verhas uit 1880, herwerkt door de architect Lievin Van Opstal in 1882. De oorspronkelijke opdracht gold de nieuwe vestiging van Au Bon Marché van Hervé & Cie. Het project werd in 1882 overgenomen en voltooid door E. Van den Wyngaert.


Stedelijke Kindertuin 21

Grétrystraat 46 (Antwerpen)
Stedelijke kleuterschool in beaux-artsstijl naar een ontwerp door stadsbouwmeester Alexis Van Mechelen uit 1913-1914, opgetrokken in 1922-1925 onder leiding van zijn opvolger Emiel Van Averbeke.


Villa in art-nouveaustijl

Della Faillelaan 29A (Antwerpen)
Villa in sobere art-nouveaustijl naar een ontwerp door de architect Jan Jacobs uit 1911. Opdrachtgever was doctor in de scheikunde Jules Aeby (1871-1968), echtgenoot van Alice Murdoch (1881-1967), een gezin met vier kinderen geboren tussen 1904 en 1914. De villa Aeby was pas het tweede landhuis dat aan de Della Faillelaan tot stand kwam.

Opdrachtgever van

Aannemersbedrijf Victor Merckx-Verellen

Rodestraat 32 (Antwerpen)
Meergezinswoning met bedrijfsruimte opgetrokken door de aannemer Victor Merckx-Verellen, naar een ontwerp uit 1905. Het bouwbedrijf was sinds 1884 gevestigd in het huidige Rodestraat 24, en verhuisde vermoedelijk in 1901 naar het huidige Rodestraat 34. Op het aanpalende perceel trok de aannemer in 1905 een gebouw op dat via de garage op de begane grond toegang verschafte tot de bedrijfsgebouwen, en op de bovenverdiepingen vermoedelijk huurkwartieren omvatte.


Bedrijfsgebouw

Buitenland 33 (Bornem)
Tot voor kort leegstaand, heden opgeknapt bedrijfsgebouw van de firma Merckx-Verellen; ondanks diverse verbouwingen en aanpassingen, grotendeels opklimmend tot de tweede helft van de 19de eeuw.


Burgerhuis in art-decostijl

Rodestraat 36 (Antwerpen)
Burgerhuis in art-decostijl naar een ontwerp door de architect Joseph Goeyvaerts uit 1925. Opdrachtgever was het aannemersbedrijf Victor Merckx-Verellen, dat sinds 1901 in het aanpalende pand gevestigd was.


Thema's

Ontwerper van

Buitenland

Opdrachtgever van

Buitenland


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Merckx-Verellen [online], https://id.erfgoed.net/personen/3629 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.