Het centrum van het middeleeuwse handelskwartier met belfort/hal, waterhal en ambachtshuizen ontwikkelt zich aan de Romeinse weg van Oudenburg naar Aardenburg ter hoogte van de Kraanrei en fungeert als tegenhanger van de ten oosten gelegen Burg, het oorspronkelijke religieus, rechterlijk en administratief domein.

Verschillende oude straten verbinden de Markt met de belangrijkste pleinen en gebouwen van de stad: in de noordoostelijke hoek, de Philipstockstraat, de Vlamingstraat naar het vroegere Beursplein; in de zuidoostelijke hoek, de Breidelstraat naar de Burg en de Wollestraat naar het nu verdwenen wolhuis; aan de westzijde, de Sint-Amandsstraat naar de vroegere Sint-Amandskerk, de Geldmunt-/Noordzandstraat naar het Prinsenhof en de Steenstraat als handelsas en later tevens verbinding met het eerste station; in de noordwestelijke hoek, de Eiermarkt en de Sint-Jakobsstraat, laatst genoemde met de Sint-Jakobskerk.

Aanvankelijk zogenaamd "Forum". Voor het eerst vermeld in 1302 als "Markt"; circa 1700 toevoeging van adjectief "grote". Tussen 1807 en 1810, "Place Napoléon". Daarna opnieuw "Grote Markt" en "Markt" sinds 1936.

Het huidige uitzicht is geleidelijk aan tot stand gekomen als gevolg van het opeenvolgende bouwen, verbouwen en het uitvoeren van andere ingrepen die enerzijds verband houden met de geschiedenis van de stad en anderzijds met de evoluerende architectuurstijlen.

Vóór 1127: grotere marktoppervlakte, in het zuiden begrensd door de "Boterbeke" komend uit Varsenare, in het noorden ongeveer reikend tot aan de huidige schouwburg (Vlamingstraat nummer 27), met in het midden een moerassig gebied. In het noorden ligt de "Maalberg" waar de rechtszaken worden beslecht en ernaast, het "Galgenveld" waar de vonnissen worden voltrokken.

1127: aan noordzijde, bouwen van de Sint-Kristoffelkapel ten behoeve van de ambachten onder meer de visverkopers.

1200: jaarlijkse "Brugghemarct" bekrachtigd door het charter van graaf Boudewijn IX

1240: vermoedelijk startjaar voor het bouwen van het belfort en de lakenhal aan zuidelijke Marktzijde.

1284: aan oostelijke Marktzijde, bouwen van een nieuwe hal; de oude hal zijnde. de hal bij het belfort is reeds te klein geworden. De waterhal - één van de zeven wonderen van Brugge - is een imposant gotisch gebouw schraagsgewijs over de Kraanrei gebouwd als laad- en losplaats voor binnenschepen.

In de loop van de 14de en de 16de eeuw: verschillende verbouwingswerken aan de waterhal. Onder meer bouwen "'t nieuwe werk vor de nieuwe halle" zijnde een westelijke uitbouw met overwelfde toegangen vanaf de Markt naar de Kraanrei.

1562: bij Marcus Gerards nemen het complex belfort/lakenhal en de waterhal respectievelijk de zuidelijke en oostelijke Marktzijde in. Aan de noord- en westzijde worden voornamelijk diephuizen afgebeeld; aan de noordwestelijke hoek bij de Eiermarkt ligt de Sint-Kristoffelkapel.

1641: A. Sanderus geeft weergave van zuidelijke, oostelijke en westelijke Marktzijde overwegend getypeerd door de commerciële functie.

Eind 17de eeuw: J.B. Van Meunincxhove tekent aan de westelijke Marktzijde, tussen de Steen- en de Sint-Amandsstraat, houten puntgevels en een schermgevel (hoek Sint-Amandsstraat). Houten winkelstalletjes typeren de gelijkvloerse verdieping.

1745: de Vismarkt verhuist van de Markt, te situeren aan de noordelijke Marktzijde, naar de "Braamberg", de huidige Vismarkt, tot dan locatie van de Korenmarkt. Laatst genoemde neemt de plaats in van de visverkopers op het marktplein.

1780: Jan Beerblock tekent de noordelijke Marktzijde met respectievelijk van links naar rechts de Sint-Kristoffelkapel (nok parallel aan de Markt) met (laat-)gotisch uitzicht en aanleunende Sint-Joriskapel (nok parallel aan de Markt) in classicerende bouwtrant, en voorts stenen diephuizen met trap- en puntgevels en één schermgevel.

1786: slopen van de Sint-Kristoffel- èn Sint-Joriskapel. 1787-1791: tegen de wil van het stadsbestuur, slopen van de in onbruik geraakte waterhal aan de oostelijke Marktzijde onder druk van de centrale Franse overheid en voornamelijk de plaatselijke militaire gezagvoerder kolonel De Brou. De Kraanrei wordt overwelfd en een consortium van Brugse aannemers richt er een laatclassicistische eenheidsbebouwing op naar ontwerp van architecten H. Dumortier (Brussel) en Brulois (Brussel). Het nieuw opgetrokken complex omvat een twintigtal panden met onder meer herbergen en het lokaal van de in 1786 gestichte "Société Littéraire".

1792: als pendant van de oostelijke Marktwand worden aan het stadsbestuur plannen voorgelegd voor een laatclassicistisch samenstel aan de noordelijke Marktzijde tussen de Eiermarkt en de Geernaertstraat ter hoogte van de gesloopte Sint-Kristoffelkapel. Op het middengedeelte na wordt de eenheidsbebouwing uitgevoerd tussen 1820 en 1845. Eenzelfde uniformerende tendens kenmerkt ook de westelijke Marktzijde waar meerdere diephuizen een bepleisterde lijstgevel krijgen onder meer ter vervanging van een houten puntgevel.

1878: een brand verwoest deels de laatclassicistische eenheidsbebouwing aan de oostelijke Marktzijde. Dit is de aanleiding voor het huidige neogotische nieuwbouwproject dat pas voltooid is in 1921: Ministerie van Openbare Werken (nummer 1), Provinciaal Hof (nummer 3), Post (nummer 5). Hierdoor krijgt de Markt nu ook een administratieve functie. Grond- en funderingswerken van de nieuwbouw leggen fragmenten en onder meer zuilen van de waterhal bloot. Zij bevinden zich thans in het Gruuthusemuseum en het Arentshof.

1882-1887: op initiatief van de "Breidelcommissie" wordt een wedstrijd uitgeschreven voor een monument voor de helden van 1302, Jan Breydel en Pieter de Coninc. Winnaars: architect Louis Delacenserie (Brugge) en beeldhouwer Paul De Vigne (Gent). Onthulling van het monument in 1887.

1911: in de lijn van de architectuurwedstrijd van 1900 met betrekking tot de ringlanen wordt nu ook een wedstrijd uitgeschreven voor de westelijke en noordelijke Marktgevelwand, voor laatst genoemde meer bepaald tussen de Eiermarkt en de Geernaartstraat. De bepleisterde lijstgevels dienen bij voorkeur vervangen te worden door gevels representatief voor de "Brugse trant" in de loop van de de 16de tot de 18de eeuw; de bouwmaterialen dienen zichtbaar te blijven. Het winnend ontwerp met motto "Uut die suverlike bronne" van architect R. Doom (Brussel) evenals het voorstel van architect D. Maene (Brugge) beantwoorden aan de vooropgezette wensen. Het ontwerp van architect A. Harmel (Brugge) is daarentegen neo-Brugs met uitzondering van de meer functioneel opgevatte winkelpuien. Deze wedstrijd kent geen directe concrete gevolgen, niettemin beantwoordt de huidige gevelwand in grote lijnen aan het winnende ontwerp van 1911.

1996-1997: heraanleg van de Markt onder meer in het kader van de nieuwe verkeersarme situatie.

Oorspronkelijke functie als marktplaats en belangrijk politiek, economisch en socio-cultureel centrum. Plaats van allerlei openbare manifestaties als Blijde Intredes, feestelijke tornooien, historische optochten en openbare terechtstellingen. In de loop van de 19de eeuw toenemend toeristisch belang, zie de talrijke horecazaken, waarvan de inrichting doorgaans de heersende trends volgt.

Grosso modo rechthechthoekig plein. In het midden standbeeld van Jan Breydel en Pieter de Coninc naar ontwerp van architect L. Delacenserie en beeldhouwer J. Devigne (Gent). Geplaatst op arduinen sokkel met voorstellingen van de Brugse Metten, de Guldensporenslag, de terugkeer van de Bruggelingen na de slag en de stormloop op de Pevelenberg; hoekbeeldjes zijn een allegorische voorstelling van Brugge, Gent, Ieper en Kortrijk.

Marktbeeld gedomineerd door het gotische complex belfort-hal aan zuidelijke Marktzijde en het neogotisch ensemble aan de oostelijke Marktzijde met centraal het Provinciaal Hof. Noordelijke en westelijke Marktwand met diep- en breedhuizen van twee à acht traveeën en drie à vier bouwlagen onder schild- of zadeldak al dan niet afgewolfd. De oudste kern klimt blijkbaar op tot de 13de of 14de eeuw (zie nummer 19-20). Overwegend puntgevels; weinig authentieke gevelopstanden ten gevolge van onder meer 19de-eeuwse aanpassingen en verfraaiende, historiserende restauraties. Ook meerdere imitatieve varianten uit het tweede tot derde kwart van de 20ste eeuw op de lokale bouwtrant uit de 15de tot 18de eeuw. Sporadisch bewaarde lijstgevels verwijzen naar het classicerende 19de-eeuwse Marktbeeld.