Geografisch thema

Remersdaal

ID
13829
URI
https://id.erfgoed.net/themas/13829

Beschrijving

De bewoning klimt op tot de prehistorie (neolithische vindplaatsen, Roodbos).

Remersdaal (in 12de eeuw vermeld als Regenbert Vallis; 1224: Renbievaz) behoort waarschijnlijk sinds 11de eeuw tot het hertogdom Limburg. Vermoedelijk was het een domein van het Onze-Lieve-Vrouwekapittel van Aken, waarover de ridders van Remersdaal, behorende tot het beroemde geslacht Scavedris (13de eeuw), optraden als voogd. De heerlijkheid was een leen van het graafschap Valkenburg, dat in 1378 door Brabant wordt verworven. Ze omvatte kasteel (Het Hoes), lagere en middele rechtspraak. In 1285 wordt dit kasteel door hertog Jan I van Brabant verwoest. Achtereenvolgens is de heerlijkheid in bezit van de families van der Smitzen (1381), van Gulpen (15de eeuw), van Eynatten (1537) en de Furstenberg (18de eeuw). Naast deze heerlijkheid bevonden zich op het grondgebied nog andere Valkenburgse lenen met heerlijke rechten en lagere rechtspraak: het Clermontshof (confer Clermontshofstraat), Boender en het Lancveltleen, dat de heren van Remersdaal in 17de eeuw verwierven. Voorts bevond er zich een allodiaal goed, Obsinnich, met kasteel en hoeve. In 1711 worden deze vier schepen- en laatbanken samengevoegd. Voor de hogere rechtspraak was Remersdaal onderworpen aan de schepenbank van Montzen, die zelf in 1648 deel ging uitmaken van de hoofdbank van Hombourg. Remersdaal bleef tot 1852 een deel van de gemeente Hombourg; in dat jaar wordt het een zelfstandige gemeente.

De Sint-Heribertusparochie is waarschijnlijk als kapel gesticht door het Onze-Lieve-Vrouwekapittel van Aken; in 1558 wordt ze vermeld als een kapel afhangend van de kerk van Teuven, in 17de en 18de eeuw bediend door de pastoor van Teuven. Het patronaat behoorde aan de heer van Remersdaal, de tienden aan het Clermontshof en aan de abdij van Rolduc, die haar deel later afstaat aan de abdij van Sinnich te Teuven. In 1833 wordt Remersdaal een zelfstandige parochie.

Landbouwgemeente, volledig afgestemd op de veeteelt, wat in het landschap tot uitdrukking komt door de vrijwel uitsluitende aanwending van het areaal als weideland. De evolutie van gemengd bedrijf met overwegende akkerbouw naar een eenzijdige veeteelteconomie zette in het Gulpdal vroeger in dan in de gemeenten op de Maasterrassen, met name rond midden 18de eeuw; de Ferrariskaart (1771-1777)vertoont nog een ongeveer even grote oppervlakte akkerland als grasland. De "Vergrünländung" raakt hier, zoals in de andere Voergemeenten in een scherpe versnelling op het einde van de vorige eeuw, om in het midden van de 20ste eeuw, 93,30 procent van het landbouwareaal te omvatten. Naast landbouw heeft de gemeente nooit enige vorm van industrie gekend, wat in deze eeuw een daling van het bevolkingscijfer door uitwijking tot gevolg had (1856:532; 1976:416).

De Gulp stroomt op de oostelijke grens van het grondgebied; steile dalhelling aan de oostzijde, zwakke westhelling.

De sterk verspreide bewoningsvorm wijkt af van de meer ten westen gelegen Voerdorpen, die een in wezen Haspengouws patroon van gesloten bebouwing kennen, hij leunt meer aan bij die van de dorpen van het Land van Herve. De enige gesloten straatwand is die van het Dorp, waarin ook het gemeentehuis is opgenomen; hij ontstond vrij recent, gelijktijdig met de bouw van de nieuwe kerk. De bebouwing bestaat grotendeels uit hoeven met losstaande bestanddelen, een aantal van het zeer oude, tweeledige type; bij de oudere hoeven is de omschakeling van gemengd landbouwbedrijf naar veeteelteconomie af te lezen uit de verbouwing van de schuur tot stal.

Oppervlakte: 862 hectare. Aantal inwoners: 433 (1970).

  • De Voerstreek (De Tijdspiegel, 31, 1976, 2-3, pagina 22-24).
  • de RYCKEL A., Les communes de la province de Liège. Notices historiques, Liège, 1892, pagina 482-484.
  • GRONDAL G., Notices historiques sur Remersdael, Verviers, 1953.
  • GRONDAL G., La commune de Remersdael (Bulletin de la Société verviétoise d'Archéologie et d'Histoire, 21, 1929, pagina 67-70).
  • KNAPEN-LESCRENIER A.M., Répertoire bibliographique des trouvailles archéologiques de la province de Liège. Les âges de la Pierre (Nationaal Centrum voor Oudheidkundige Navorsingen in België. Oudheidkundige repertoria. Reeks a/ Bibliografische repertoria) Brussel, 1966, pagina 265-268.
  • MATHIS A., Remersdael: Bois-Rouge (Archeologie, 1985, 2, pagina 100).
  • PALMANS R., Voeren anders bekeken (Vlaamse Toeristische Bibliotheek), pagina 41-43.
  • VAN GELDER W. , Voerstreek (Toeristisch Wegwijs), Antwerpen, pagina 30-31.
  • WALPOT M., De evolutie van het agrarisch landschap in de landen van Overmaas (Heem, 4-5, 1959, pagina 34-49)

Bron: SCHLUSMANS F. 1992: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Tongeren, Kanton Voeren, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 14n2, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Schlusmans, Frieda
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Billen

  • Omvat
    Born

  • Omvat
    Bounder

  • Omvat
    Clermontshof

  • Omvat
    Dorpswoning

  • Omvat
    Elekriciteitscabine

  • Omvat
    Elektriciteitscabine

  • Omvat
    Gemengde houtkant

  • Omvat
    Gemengde houtkant bij weidepoel

  • Omvat
    Gemengde kaphaag

  • Omvat
    Geschoren meidoornhaag bij hoeve

  • Omvat
    Geschoren sierhaag van haagbeuk

  • Omvat
    Geschoren veekeringshagen van meidoorn

  • Omvat
    Geschoren veekeringshagen van meidoorn in Remersdaal

  • Omvat
    Grenspalen

  • Omvat
    Gulpvallei met omgeving

  • Omvat
    Hagelstein (Remersdaal)

  • Omvat
    Hakhoutbosje

  • Omvat
    Hakhoutstoof van es met wegkruis

  • Omvat
    Herenhuis van 1870

  • Omvat
    Hoeve Driesen

  • Omvat
    Hoeve met losse bestanddelen

  • Omvat
    Hoeve met losse bestanddelen

  • Omvat
    Hoeve met losstaande bestanddelen

  • Omvat
    Hoeve met losstaande bestanddelen

  • Omvat
    Hoeve met losstaande bestanddelen en gedenkteken

  • Omvat
    Hoeve Middelhof

  • Omvat
    Hoeve Neubau

  • Omvat
    Hoeve van het kasteel van Obsinnich

  • Omvat
    Houten kruis

  • Omvat
    Houten kruis met gietijzeren Christusbeeld

  • Omvat
    Houtkant bij weidepoel

  • Omvat
    Houtkant bij weidepoel

  • Omvat
    Houtkant langs zijbeek Gulp

  • Omvat
    Houtkant op spoorwegberm Lijn 38

  • Omvat
    Houtkant op talud

  • Omvat
    Houtkant op talud

  • Omvat
    Houtkant op talud

  • Omvat
    Houtkant op talud

  • Omvat
    Houtkant op talud

  • Omvat
    Houtkant op talud bij Lourdesgrot

  • Omvat
    Houtkant op talud holle weg Mabrouck

  • Omvat
    Houtkant op talud in verlaten holle weg

  • Omvat
    Houtkant op talud langs spoorweg

  • Omvat
    Houtkant op talud langs weg

  • Omvat
    Houtkant op talud langs weg

  • Omvat
    Houtkant op talud van holle weg

  • Omvat
    Houtkant op talud van holle weg

  • Omvat
    Kaphaag van haagbeuk

  • Omvat
    Kaphaag van haagbeuk

  • Omvat
    Kasteel van Obsinnich

  • Omvat
    Knoteik als hoekboom

  • Omvat
    Knotessenrij

  • Omvat
    Knotessenrij

  • Omvat
    Knothaagbeuk als hoekboom

  • Omvat
    Langgestrekte hoeve

  • Omvat
    Langgestrekte hoeve

  • Omvat
    Lourdesgrot

  • Omvat
    Meerstammige beuk

  • Omvat
    Molen van Obsinnich

  • Omvat
    Opgaande beuken op talud holle weg

  • Omvat
    Opgaande linde als hoekboom

  • Omvat
    Opgaande linde met wegkruis

  • Omvat
    Opgaande zomereik op talud

  • Omvat
    Opgaande zomerlinde bij kruispunt

  • Omvat
    Opgaande zomerlinde op erf

  • Omvat
    Oude kaphaag van haagbeuk

  • Omvat
    Reesberg

  • Omvat
    Remersdaal-Dorp

  • Omvat
    Roodbos

  • Omvat
    Spaarvijvers watermolen van Obsinnich en Remersdaalbeek met houtkanten

  • Omvat
    Spoorwegviaduct

  • Omvat
    Voetweg van Sinnich naar Laschet

  • Omvat
    Winkerbergkruis

  • Is deel van
    Voeren


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Remersdaal [online], https://id.erfgoed.net/themas/13829 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.