Het dorp Grembergen werd voor het eerst vermeld in 1019 onder de naam "Grendberga". Gedurende het Ancien Regime bestond deze plaats uit twee gelijknamige heerlijkheden. De voornaamste hiervan werd gehouden door de Graaf van Vlaanderen, als Heer van Dendermonde en de andere door de familie Roels. Sinds de 17de eeuw werden beide respectievelijk opgevolgd door de families d’Aubremont, d’Espinosa en Christijn de Ribaucourt en door de families Van Weynssone en de Villers. De parochie en heerlijkheid van Grembergen was ingedeeld in 29 wijken. Vóór 1559 ressorteerde de parochie onder het bisdom Doornik, aartsdiaconaat Gent, dekenij Waas en nadien onder het bisdom Gent, dekenij Dendermonde.
In de 13de en 14de eeuw kende de streek rond Dendermonde een betrekkelijke bloei dankzij de huiselijke lakenweverij. Dit verklaart waarom de Gentenaars in 1344 Dendermonde belegerden. De oude parochie van Grembergen, vlakbij de Schelde gelegen, ondervond veel schade van deze belegering. In de volgende decennia had Dendermonde bovendien nog af te rekenen met Jacob Van Artevelde in 1347 en met Philips Van Artevelde in 1380. Deze laatste veroverde Dendermonde in zijn strijd tegen Lodewijk Van Male en de belegering gebeurde vanuit Grembergen. Ondanks alles bleef de lakennijverheid verder bloeien. De voor- en tegenspoed van het dorp hing nauw samen met de ligging bij de haven en bij de vestingwerken van Dendermonde. Grembergen werd meermaals geteisterd door overstromingen en het doorbreken van de dijken. Door de aanval van de Franse troepen in 1706 werd de oude kerk verwoest. De lakenhandel werd door deze troebelen geremd.
Bron: BOGAERT C., DUCHÊNE H., LANCLUS K. & VERBEECK M. 2006: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Oost-Vlaanderen, Gemeenten: Berlare, Buggenhout, Lebbeke, Waasmunster, Hamme en Zele, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 20n, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Verbeeck, Mieke; Duchêne, Helena
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)