Beschermd monument

Dierentuin Antwerpen

Beschermd monument van tot heden

ID
5013
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/5013

Besluiten

Dierentuin
definitieve beschermingsbesluiten: 22-06-1983  ID: 1922

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Beschrijving

De Dierentuin van Antwerpen, opgericht in 1843, is beschermd als monument.



Waarden

De Dierentuin (volledig) is beschermd als monument omwille van het algemene belang gevormd door de:

historische waarde

-

wetenschappelijke waarde

-

artistieke waarde

-

sociaal-culturele waarde

in casu sociale waarde


Aanduiding van

Is de bescherming van

Dierentuin Antwerpen

Koningin Astridplein 19-26 (Antwerpen)
De Zoo wordt aan de westzijde begrensd door Koningin Astridplein-Pelikaansstraat, waar hij achter het Centraal Station doorloopt, aan de zuidzijde door de Ploegstraat, aan de oostzijde door de westelijke huizenrij van de Ommeganckstraat en aan de noordzijde door de zuidelijke bebouwing van de Carnotstraat.

Is de omvattende bescherming van

Café-restaurant Paon Royal

Koningin Astridplein 24-25 (Antwerpen)
Café-restaurant Paôn Royal van vijf traveeën en drie bouwlagen onder gebogen zadeldak (leien, nok parallel aan de straat) met zwaar natuurstenen aandak aan zuidzijde, naar ontwerp van Emile Thielens en Emiel Van Averbeke, van 1899.


Dierentuin - Aquarium en reptielengebouw

Koningin Astridplein 26 (Antwerpen)
Aquarium-reptielengebouw naar ontwerp van Emile Thielens, van 1908. Uitbreiding van het reptielengebouw door René Grosemans in 1972. Aquarium volledig ingebouwd in namaak rots structuur door F.Dumilieu, rocailleur zie inscriptie.


Dierentuin - Egyptische tempel voor grote Afrikaanse diersoorten

Koningin Astridplein 26 (Antwerpen)
Egyptische tempel, overwegend bestemd voor grote Afrikaanse diersoorten, naar ontwerp van K. Servais, van 1855-56. Het gebouw moest verwijzen naar de streek van herkomst der dieren.


Dierentuin - Gebouw lama's, guanaco's alpaca's

Koningin Astridplein 26 (Antwerpen)
Gebouw voor lama's, guanaco's en alpaca's naar ontwerp van Emile Thielens, van 1890 en de daarop volgende jaren, afgesloten met blinde muur zijde Ploegstraat; op enkele vereenvoudigingen van het sierschrijnwerk na bleven oorspronkelijke vorm en karakter bewaard.


Dierentuin - Gebouwen watutsi, runderen, bisons

Koningin Astridplein 26 (Antwerpen)
Watutsi, runderen en bisons, ondergebracht in twee gelijkaardige, parallelle en vrijstaande gebouwen naar ontwerp van Emiel Van Averbeke, van 1937. Baksteenmetselwerk bekleed met rondhouten en afgedekt met overkragend schilddak (houten leien).


Dierentuin - Mensapengebouw

Koningin Astridplein 26 (Antwerpen)
Mensapengebouw van 1976 naar ontwerp van René Grosemans.


Dierentuin - Neushoorngebouw

Koningin Astridplein 26 (Antwerpen)
Neushoorngebouw, opgericht als stalling voor kamelen; eclectische stijl naar ontwerp van Emile Thielens, van 1890. Vormt nummer 76 van de Ommeganckstraat, zie bakstenen achtergevel aldaar. L-vormig gebouw van anderhalve bouwlaag onder overkragend zadeldak (schubvormige leien) met dakkapellen en uitgewerkte consoles onder dakrand met siermotief.


Dierentuin - Nijlpaardengebouw

Koningin Astridplein 26 (Antwerpen)
Opgetrokken in 1885 door K. Servais, in 1944 verwoest door V-bom en in 1952-53 overbouwd door een namaakrotsformatie naar ontwerp van R. Landois. De drie betonnen waterbassins zijn nog oorspronkelijk.


Dierentuin - Okapi-gebouw

Koningin Astridplein 26 (Antwerpen)
Oorspronkelijk voor loopvogels. Langwerpig gebouw onder plat dak met koepel, in neo-Moorse stijl naar ontwerp van K. Servais, van 1885. Zichtbare gevels volledig bezet met zeer dunne gekleurde tegels met ingewerkt gestileerd bloemmotief, hardstenen plint onderaan, dubbel bewerkt fries en gekorniste kroonlijst bovenaan.


Dierentuin - Panoramapark

Koningin Astridplein 26 (Antwerpen)
Panoramapark ontworpen en uitgevoerd in 1908 onder leiding van Emile Thielens en tuinarchitect L. Blockx. Opgevat als een golvende vallei tussen hoge namaakrotswanden van beton, overspannen door een rustiek uitziende betonnen brug met balustrade in imitatieboomstructuur; bouwwijze volgens systeem Hennebique.


Dierentuin - Paviljoen met walvisgeraamte

Koningin Astridplein 26 (Antwerpen)
Recent paviljoen van glas en beton met walvisgeraamte; flankerende identieke gebouwtjes in eclectische stijl, van vierde kwart negentiende eeuw onder gebogen zadeldak (kunstleien) met zware overkragende dakrand met siermotief. Puntige bakstenen voorgevel op hardstenen plint met bandmotief van tegels en imitatienatuursteen. Breed ingebogen venster in drukke omlijsting.


Dierentuin - Restaurant in neo-Lodewijk XVI-stijl

Koningin Astridplein 26 (Antwerpen)
Restaurant in neo-Lodewijk XVI-stijl, in oorsprong van 1903, naar ontwerp van Emile Thielens, in 1946 verbouwd door René Grosemans en in 1953 door dezelfde architect uitgebreid met kraanvolière zijde station. Witstenen paviljoen van één of anderhalve bouwlaag onder plat dak, voorafgegaan door breed overdekt terras (1953).


Dierentuin - Roofvogelkooien

Koningin Astridplein 26 (Antwerpen)
Roofvogelkooien, eveneens behorend tot de oudste constructies van de tuin, ontworpen door K. Servais, 1855-56 volgens midden 19de-eeuwse normen over het houden van roofvogels.


Dierentuin - Rotonde volière

Koningin Astridplein 26 (Antwerpen)
De kern van deze volière behoort tot de meest oorspronkelijke gebouwen die we in de tuin terugvinden; ze werd ontworpen door K. Servais in 1879, doch sedertdien meermaals verbouwd. Centraal bakstenen paviljoen onder plat dak, waarrond later de buitenkooien zijn aangebouwd.


Dierentuin - Runderengebouw

Koningin Astridplein 26 (Antwerpen)
Runderengebouw in cottagestijl naar ontwerp van Emile Thielens, van 1908-09 (zie tegelpanelen en beschilderde panelen met graffito boven in- en uitgang).


Dierentuin - Varkensgebouw

Koningin Astridplein 26 (Antwerpen)
Varkensgebouw naar ontwerp van Emile Thielens, van 1890. Gecementeerd bakstenen gebouw onder pannen lessenaarsdak, voorafgegaan door loopparken achter ijzeren hekken.


Dierentuin - Vogelpaleis

Koningin Astridplein 26 (Antwerpen)
Uitgestrekt gebouw met oude kern, opklimmend tot 1893 volgens ontwerp van Emile Thielens; grondig verbouwd en uitgebreid, in 1950 onder leiding van René Grosemans. Fraai oorspronkelijk toegangspaviljoen van witte natuursteen, arduin en gele mulotstenen; markerende hoekpilasters en lage attiek met sculpturaal uitgewerkte cartouches.


Dierentuin - Hertengebouw

Koningin Astridplein 26 (Antwerpen)
Hertengebouw, in kern opklimmend tot circa 1900, doch in zijn huidige vorm vermoedelijk daterend van na de Tweede Wereldoorlog; alleen het rechter gedeelte is nog oorspronkelijk, de overige stallen zijn hiervan een kopie; de huidige doorlopende structuur werd vastgelegd bij de wederopbouw.


Dierentuin - Inkompartij

Koningin Astridplein 26 (Antwerpen)
Inkompartij, samengesteld uit twee vierkante paviljoenen en smeedijzeren hekken met vast bovengedeelte in art nouveau naar ontwerp van Emile Thielens en Emiel Van Averbeke, uitgevoerd in 1903 naar licht gewijzigd ontwerp van 1899.


Dierentuin - Kangoeroe-gebouw

Koningin Astridplein 26 (Antwerpen)
Kangoeroegebouw naar ontwerp van Emile Thielens, van 1898. Langgerekte laagbouw met overdekte buitenkooien, binnenkooien en dienstgang, alles afgedekt met vernieuwd rieten zadeldak. Deels opengewerkte houten dakconstructie, op twee plaatsen verhoogd tot puntgevel. Binnenkooien met voorgevel van ijzerbreuksteen op hoge natuurstenen plint.


Dierentuin - melkerijgebouw

Koningin Astridplein 26 (Antwerpen)
Voormalig melkerijgebouw, in 1973 op de benedenverdieping omgevormd tot Planetarium, in vrij geïnterpreteerde neo-Vlaamserenaissance-stijl naar ontwerp van Emile Thielens en Emiel Van Averbeke, van 1898.


Dierentuin - Rhesusapen-paviljoen

Koningin Astridplein 26 (Antwerpen)
Rhesusapengebouw door Emile Thielens, van 1901. Vrijstaand paviljoen met binnenkooi en grotere overdekte buitenkooi onder complexe bedaking (leien) met torentje en dakkapellen.


Dierentuin - Roofdierengebouw en dolphinarium

Koningin Astridplein 26 (Antwerpen)
Roofdierencomplex met dolfinarium van 1967 naar ontwerp van René Grosemans.


Dierentuin - Secretariaatsgebouw

Koningin Astridplein 26 (Antwerpen)
Secretariaatsgebouw van de KMDA op hoek Koningin Astridplein-Dierentuin naar ontwerp van Emile Thielens en Emiel Van Averbeke, van 1899; twee traveeën en drie bouwlagen onder plat dak (bitumen), de derde bouwlaag met blinde gevel verlicht door middel van glazen koepel in het dak.


Dierentuin - Zalencomplex

Koningin Astridplein 26 (Antwerpen)
Links van de inkom bevindt zich het zalencomplex van de KMDA, waarvan het voorgebouw Koningin Astridplein nrs. 18 tot 23 reeds werd beschreven. De gebouwen aan de tuinzijde bevatten onder meer de Marmeren Zaal, het museum en de wintertuin naar ontwerp van Emile Thielens, van 1895-97.


Directeurswoning van de dierentuin

Koningin Astridplein 20 (Antwerpen)
Voormalige directeurswoning van de dierentuin, nu winkelpand van drie traveeën en vier bouwlagen onder zadeldak met één brede dakkapel.


Heraldische leeuwen

Koningin Astridplein 26 (Antwerpen)
Noordwaarts van het gebouw voor lama's, guanaco's en alpaca's, bevindt zich een uitgang naar de Ploegstraat geflankeerd door twee monumentale heraldische leeuwen door J. Lambeaux.


Toegangsgebouw tot feestzaal dierentuin

Koningin Astridplein 19 (Antwerpen)
Voormalig toegangsgebouw tot de feestzaal van de KMDA van één travee en vier bouwlagen, verhoogd met polygonale lantaarn onder dito leien koepel met nokversiering.


Vier winkelhuizen horend bij het complex van de dierentuin

Koningin Astridplein 21-22, 23 (Antwerpen)
Eenheidsbebouwing van vier winkelhuizen met symmetrisch opgebouwde gevelwand van twaalf traveeën en vijf bouwlagen onder zadeldak (leien, nok parallel aan de straat) met dakkapellen.


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Dierentuin Antwerpen [online], https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/5013 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.