Joris Helleputte (Gent, 1852 - Leuven, 1925) was niet alleen een invloedrijke, katholieke politicus maar heeft ook een belangrijke rol gespeeld als architect en als hoogleraar aan de Katholieke Universiteit van Leuven. Na een opleiding ingenieur Bruggen en Wegen aan de Gentse Rijksuniversiteit (1868-73) werd hij in 1874 belast met het architectuuronderwijs aan de Speciale Scholen, de ingenieursschool van de Katholieke Universiteit te Leuven. Hij legde er de basis van een zelfstandige opleiding tot ingenieur-architect en doceerde er tot 1910 de belangrijkste architectuurvakken. Van 1874 tot circa 1896 werkte hij ook als zelfstandig architect en ontwikkelde zich tot een van de sleutelfiguren van de katholieke neogotische beweging in het laatste kwart van de 19de eeuw. Zowel voor zijn burgerlijke als kerkelijke architectuur hanteerde hij een coherente, streng orthodoxe neogotische stijl naar het voorbeeld van de Béthune en de Sint-Lucasscholen; Hij was voorstander van een ambachtelijke benadering van het bouwen met traditionele materialen en technieken maar stond ook open voor nieuwe technologieën. Een mooi voorbeeld hiervan was de zichtbare ijzeren spantstructuur van de inmiddels gesloopte Franciscus-van-Saleskerk te Luik (1888-89). Opmerkelijke realisaties binnen zijn invloedrijke en gediversifieerde oeuvre dat zowel nieuwbouw als verbouwingen omvatte zijn zeker de Sint-Julianakapel in Sint-Joost-ten-Node en de vele opdrachten voor de Leuvense universiteit waaronder het Anatomisch Theater (1876-77), het Justus Lipsiuscollege (1878-89) (M.B. 7.06.1994) en het Hoger Instituut voor Wijsbegeerte (1893-97) (M.B. 15.10.2003).
Bron: Relict 206127.
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
Naamsestraat 100, 100A, Schapenstraat 41 (Leuven)
Complex en beeldbepalend gebouwenbestand waarvan aan Naamsestraat de oudste kern gevormd wordt door een aangepast, overwegend eind 18de-eeuws voormalig herenhuis met voorplein en 16de-eeuwse hoofdtoegang.
Kasteelstraat 54 (Boutersem)
Het kasteel, dat aan de oorsprong ligt van het bestaande gebouw, werd in 1640-1650 opgetrokken door Rodolf de Navarro (of Navarra), 'conseil de guerre', kwartiermeester van het Spaanse leger in de Nederlanden, gouverneur van het kasteel van Kortrijk. Grondig verbouwd in 1882-1884 naar ontwerp van Joris Helleputte. Aanleg siertuin (bijna 6 hectare 'lustgrond' en 'lustvijvers') rond 1820; geen uitgesproken heraanleg in landschappelijke stijl tijdens de 19de eeuw, veeleer accentuering van grote assen; weinig restanten van oude beplantingen.
Naamsesteenweg 355 (Leuven)
Kwadraatstructuur met open binnenkoer en afsluitmuur die het domein omsluit, in 1894-1896 bouw van de school in neogotische stijl naar ontwerp van Joris Helleputte, aansluitend op de omheiningsmuur de hoeve met landbouwschool, uitbreiding in 1901 en in 1947 de kapel.
Andreas Vesaliusstraat 2, Kardinaal Mercierplein 2, Tiensestraat 98, 102, 112-124 (Leuven)
Hoger Instituut voor Wijsbegeerte en het Seminarie Leo XIII - opgetrokken eindjaren 19de, beginjaren 20ste eeuw, afgesloten door hekken en omheiningsmuren. Tuinen en binnenplaatsen met waardevolle verharding, schuilplaats afgedekt met belvedère terrasje, restant van een Mariagrot, standbeeld en sculptuur, solitaire bomen, bomenrij, klimplant en muurvegetatie.
Janseniusstraat 2, Pater Damiaanplein 9 (Leuven)
Qua concept vertoont het 18de-eeuws college de karakteriserende vierkantstructuur, gevormd door het anderhalve bouwlaag hoge poortgebouw met aansluitende straatmuur en, rondom het gekasseide binnenplein, de drie U-vormig opgestelde verblijfsvleugels. Kloostertuin met uitgeschulpte gazons en hoogstammige beplanting.
Lange Leemstraat 57 (Antwerpen)
Herenhuis in neogotische stijl gebouwd in opdracht van geoloog en mijnbouwkundige André Dumont, ontdekker van het Kempense steenkoolbekken, naar een ontwerp door de ingenieur-architect Joris Helleputte uit 1878, uitgevoerd in 1879-1883.
Minderbroedersstraat 21 (Leuven)
In 1864 werd in Leuven op vraag van kardinaal Sterckx een instituut gesticht ter opvoeding en onderricht van meisjes van minder gegoede afkomst.
Minderbroedersstraat 15 (Leuven)
Het nagenoeg U-vormige complex zoals we het nu kennen is het resultaat van vier bouwcampagnes, in 1878-1879, 1899, 1911-1913 en ten slotte in 1950, en omsluit een bijzonder fraaie, goed verzorgde tuin.
Tiensestraat 78 (Leuven)
Niet-georiënteerde, éénbeukige kruiskerk in neogotische stijl, opgetrokken in baksteen met verwerking van blauwe hardsteen en gebouwd in 1885-1886 naar ontwerp van J. Helleputte en S. Mortier.
Lange Leemstraat 59 (Antwerpen)
Burgerhuis in neogotische stijl naar een ontwerp door de ingenieur-architect Joris Helleputte uit 1880. Opdrachtgever was de geoloog en mijnbouwkundige André Dumont, ontdekker van het Kempense steenkoolbekken.
Citadellaan 1-3, 3A-F, Overpoortstraat 63-65, 63A (Gent)
Neogotisch complex van vier huizen op de hoek van Citadellaan en Overpoortstraat, gebouwd in opdracht van August Helleputte naar ontwerp van zijn jongere broer ingenieur-architect Joris Helleputte uit 1879.
Heilige-Geeststraat 38, 38C (Leuven)
Dubbelhuis, in 1882 opgetrokken naar de plannen van architect J. Helleputte en één van de weinige resterende voorbeelden van neogotische stadswoningen in Leuven.
Kapucijnenvoer 26 (Leuven)
Merkwaardig neogotisch pand, door J. Helleputte en diens leerling J. F. Piscador ontworpen als woning voor de Leuvense beeldhouwer Benoît Van Uytvanck.
Warandestraat (Putte)
Neogotische, bakstenen kapel, naar ontwerp van J. Helleputte, van 1885, gelegen op de grens met Beerzel.
Dorpsplein (Wetteren)
De bouw van de oudste onderdelen van de huidige kerk, de gotische toren en het koor, wordt in de literatuur doorgaans geplaatst in de 16de eeuw, doch de toren klimt waarschijnlijk op tot de 15de eeuw. Wellicht vonden er herhaaldelijke verbouwingen plaats. Eind jaren 1880 was de kerk in slechte staat. De plannen voor een volledig herstel en uitbreiding van de kerk werden in 1892-1893 opgemaakt door architect Henri Vaerwyck.
Graaf de Broquevillestraat 2A (Mol)
Georiënteerde neogotische kruisbasiliek van 1852-1853 met geïntegreerde laatgotische toren van circa 1500, rond de kerk boerenkrijgmonument en oorlogsmonument.
St.-Lambertusstraat (Kortessem)
Romaanse kerk van rond 1200, met ingrijpende restauratie en vergroting tussen 1887 en 1893 in neoromaanse stijl.
Burgemeester Voetslaan (Peer)
De Sint-Ursulakerk is de laat- en neogotische kerk van Kleine Brogel. De kerk is omringd door een ommuurd kerkhof.
Dorpsstraat 44 (Heusden-Zolder)
De kerk is gelegen op een lichte verhoging; van het omringende kerkhof bleef slechts een klein gedeelte met enkele graven bewaard.
Mechelsevest 26 (Leuven)
Klooster van de broeders van de christelijke scholen uit 1888 en hoofdzakelijk naar ontwerp van J. Helleputte. Met uitzondering van de grondig gerestaureerde portierswoning en het neogotisch kapelletje, werd het complex gesloopt in 1978.
Riddersstraat 89 (Leuven)
Kleuterschool, in 1879 door J. Helleputte als meisjesschool ontworpen en in 1929 door architect De Buck verbouwd.
Minderbroedersstraat 13 (Leuven)
In 1890 gesticht college, gehuisvest in een omvangrijk complex dat groeide uit het voormalig hotel d' Onyn, het voormalig hotel d' Udekem d' Acoz en een langs de Dijle uitgestrekte klassenvleugel. Het hotel d'Onyn is een neoclassicistisch herenhuis, opgetrokken in 1862, volgens de bouwaanvraag naar ontwerp van P. Verheyden. Het hotel d' Udekem d' Acoz is een minstens tot 1640 opklimmend breedhuis met vierkante toren in traditionele bak- en zandsteenstijl en een haakse vleugel uit het derde kwart van de 18de eeuw. De klassenvleugel werd in 1892 in neogotische stijl opgetrokken naar ontwerp van J. Helleputte en in 1947 na oorlogsvernielingen hersteld en aangepast onder leiding van Th. Van Dormael.
Markt 1 (Oudenaarde)
Het huidige gebouwencomplex van 14de-eeuwse lakenhal en 16de-eeuws stadhuis met deels behouden oud schepenhuis, ligt in de noordwest-zuidoost-lopende grote as die de middeleeuwse stadsstructuur bepaalt en waarvan het stadhuis op de Markt de aanzet is.
Tiensestraat 100 (Leuven)
Dwarshuis met puntgevel, bakstenen begane grond en brandmuren; overstekende bovenverdieping met houten bebording en windborden, kern opklimmend tot de 16de eeuw.
Minderbroedersstraat 12 (Leuven)
In 1875 werd gestart met het eerste nieuwbouwproject dat de universiteit voor eigen rekening liet optrekken namelijk het anatomisch theater van Helleputte, in 1906 gevolgd door de uitbreiding met het pathologisch instituut van Vincent Lenertz.
Kapucijnenvoer 22 (Leuven)
Imposante neogotische woning opgetrokken in 1895-1896 naar ontwerp van Joris Helleputte in opdracht van Camille Goffaerts, bekend als mecenas van de Leuvense neogotische kunstgilde op het einde van de 19de eeuw.
Dweersstraat 3-7, Noordzandstraat 57-63, Zilverpand 1-28, 29, Zilverstraat 32-36 (Brugge)
Grootschalig winkelwooncomplex, tussen 1974 en 1979 gerealiseerd door het stadsbestuur en de sociale huisvestingsmaatschappij Interbrugse maatschappij voor de Huisvesting naar ontwerp van de Brugse architect Piet Viérin.
Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Helleputte [online], https://id.erfgoed.net/personen/6542 (geraadpleegd op ).
Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed
Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.