Landbouw- en woongemeente ten noordoosten van Gent, ten noorden grenzend aan Nederland, ten oosten aan Stekene en Sinaai, ten zuiden aan Eksaarde (Lokeren) en ten westen aan Wachtebeke. Gelegen in Zandig-Vlaanderen op de grens van het Lokers Houtland en het Land van Waas bedraagt de oppervlakte 3.780 ha en het aantal inwoners 5.633 (1992).

Noordelijk deel van de gemeente behorend tot het polder- en krekengebied dat ingevolge overstromingen door afzetting vruchtbare kleibodems vertoont: gebied ten noorden van de Papdijk aangelegd in 1691 in het kader van de bedijking van Moerbekepolder (voltooid in 1699). In dit gebied liggen de Grote Kreek en het Pereboomsgat, kreken die getuigen van de inwerking van de Schelde-arm in dit dijkgebied. Het grootste en centrale gedeelte van Moerbeke tussen de Papdijk en de Moervaart die Moerbeke van west naar oost doorsnijdt, behoort tot de dekzandstreek met afwisselend drogere ruggen en natte depressies. Er komen heidevlakten voor met overblijfselen van oude zeeduinen, sparrenbossen en voorts wordt het gebied doorsneden door talrijke grachten. Het zuidelijk gedeelte behoort tot de Moervaartdepressie en is nog steeds een vrijwel onbewoond meersgebied met vele grachten waaronder de Zuidlede. De Zuidlede, de zuidelijke aftakking van de Durme die al voor het eerst vermeld zou zijn in 694, werd in 1379 rechtgetrokken en in 1412 uitgediept. De Moervaart, een noordelijke aftakking van de Durme, bijrivier van de Schelde, werd in 1531 rechtgetrokken en voorzien van drie vaste bruggen.

Moervaart, Zuidlede enzomeer waterlopen in Moerbeke waren van belang onder meer voor het vervoer van turf en brandhout naar Gent. De exploitatie van de veen- of turfgronden was een van de voornaamste economische activiteiten te Moerbeke in de middeleeuwen. Gemeentenaam ontstaan uit de Germaanse woorden "more" hetgeen turfontginningsterrein betekent en "baki" wet beek betekent. Oudste vermelding van Moerbeke uit de 12de eeuw. Het straatdorp Moerbeke ontwikkelde zich aan de heerweg Brugge-Antwerpen op de landrug ten noorden van de Moervaart. Archeologische prospecties van vier sites te Moerbeke leverden vondsten op uit het Epipaleolithicum en het Mesolithicum. Ook muntvondsten uit de Romeinse periode bevestigen de vroege bewoning te Moerbeke.

Aangaande de stichting van de parochie Moerbeke zijn geen gegevens bekend. In de 13de eeuw behoorde de kerk eerst nog toe aan de Sint-Augustinusabdij van Terwaan (blijkens de uitspraak in een geschil van 1243 aangaande de novale tienden). Volgens een overeenkomst van 1264 bezat toen de bisschop van Doornik het patronaat over de kerk, later kwam het toe aan de bisschop van Gent. De tienden van de parochie Moerbeke werden verdeeld tussen de abdij van Boudelo en het kapittel van Doornik, met een rest voor de lokale pastoor. De heerlijkheid Moerbeke maakte deel uit van de Keure van het Land van Waas en behoorde rechtstreeks toe aan de graaf van Vlaanderen die er zijn gezagsdragers benoemde. De graaf verkocht in de 13de en 14de eeuw vele turfgronden aan Gentse poorters. De Gentse Sint-Baafsabdij kocht van de graaf circa 1240 moergronden tussen de Moervaart en de Zuidlede en richtte er een ontginningscentrum op, de curtis Wulfsdonk: evolueerde tot kasteelgoed en afzonderlijke heerlijkheid waar de rechtsmacht werd uitgeoefend door een burgemeester en zes eigen schepenen. Door zijn strategische ligging aan een kruispunt van waterwegen had Moerbeke veel te lijden van opeenvolgende krijgsverrichtingen. De talrijke overstromingen noodzaakten tot voortdurende indijkingen en draineringen van het gebied.

In het noordwesten op een hogere zandopduiking achter de Papdijk ligt het gehucht Kruisstraat: kreeg kort na 1650 een eigen kapel en in 1902 erkend als afzonderlijke parochie. In het noordoosten, op een stuifzandrug achter de Zoute Vaart aan de Nederlandse grens ligt het grensdorp Koewacht. Morfologisch vergroeid met het Nederlandse Koewacht dat van 1824 tot 1970 een afzonderlijke gemeente was en sindsdien een deelgemeente van Axel. Oudste vermelding van Koewacht van 1590 naar aanleiding van de intentie tot oprichting van een fort, het fort Masereel of fort Koewacht: hoorde bij de fortenlinie ter bescherming van het kanaal Stekene-Kallo of de Parmavaart gegraven in 1584-85 op last van landvoogd Alexander Farnese hertog van Parma. In 1687 oprichting van een kapel te Koewacht voorafgaand aan de huidige kerk.

Vanaf de Moervaart ter hoogte van de wijk Terwest loopt noordwaarts tot de Grote Kreek een verbindingsvaart, in de 19de eeuw deels Terwestvaart en Vennebeek geheten, thans Parmavaart. Volgens sommige auteurs zou deze Parmavaart een onderdeel geweest zijn van het kanaal met dezelfde naam tussen Stekene en Kallo gegraven in 1584-85. Langs de Parmavaart te Moerbeke werden eind 16de eeuw drie Spaanse forten oppericht, deel uitmakend van een fortenlinie in het Zeeuws-Vlaams grensgebied, aangelegd onder landvoogd Alexander Farnese (1578- 1592) om de aanvallen van de Staatsen in het land van Waas en zuid gelegen gebieden af te slaan. Van de Moerbeekse forten Terwest, Francipanie en de tussenliggende kleine schans Papemutse aan Keizershoek bleef fort Francipanie bewaard (zie Molenstraat).

In het oosten van Moerbeke vanaf de Moervaart aan de wijk Koudenborm leidt een oude waterloop noordwaarts tot het Pereboomsgat: de Haringlede of Oostvaart die in 1774 hergraven werd. Moerbeke stond in de eerste helft van de 19de eeuw aangeschreven als één van de armste gemeenten van Vlaanderen. Het ononderbroken burgemeesterschap van 1847 tot 1967 van leden van de liberale familie Lippens kwam de algemene welvaart van Moerbeke ten goede. Door de bouw van scholen bevorderden zij sterk het lokaal onderwijs. Zij ijverden ook voor de verbetering van de landbouw en het wegennet en de oprichting van diverse nijverheden. De in 1869 opgerichte suikerfabriek bloeide onder impuls van de Lippens uit tot een van de grootste suikerraffinaderijen van Vlaanderen. Door hun toedoen kwam in 1866 de spoorlijn Lokeren-Zelzate tot stand. Het noorden van de gemeente wordt thans doorsneden door de autoweg Antwerpen - Zeekust.

Aan de Belgisch-Nederlandse grens in het noorden van Moerbeke staan 7 grenspalen die deel uitmaken van een reeks van 369 palen geplaatst aan heel de grenslijn tussen België en Nederland ingevolge een tractaat van Maastricht van 8 augustus 1843. De witgeschilderde gietijzeren grenspalen zijn kegelvormig op achtkantige basis, met peervormige top en voorzien in reliëf van de zwart geschilderde wapenschilden van België en Nederland, het jaartal 1843 en het paalnummer. De grenspalen van Moerbeke dragen het nummer 290 tot en met 296.