Architect Charles Pil (Lo, 21 december 1867-Oostende, 24 september 1949) is een van de productiefste West-Vlaamse bouwmeesters uit de periode einde 19de-eerste helft 20ste eeuw.
Pil behaalt in 1891 het diploma van bouwmeester aan het Gentse Sint-Lucasinstituut en vestigt zich het jaar daarop in Oostende, waar hij actief is bij de grote bouwcampagnes in de nieuwe stadsuitbreidingen. In 1908 wordt hij lid van de Cercle Artistique d’Ostende, in 1939 van de Orde van Architecten. In het oeuvre van Pil te Oostende vallen drie verschillende bouwstijlen te onderscheiden: zijn oudste ontwerpen sluiten aan bij het eclecticisme, later zoekt hij aansluiting bij de art nouveau in zijn bekende gevels met geglazuurde tegels, na de Eerste Wereldoorlog werkt hij meer in de art-decotrant.
Pil is vooral actief in Oostende, maar rond de eeuwwisseling ook in het nabijgelegen Oudenburg en in Koekelare. Hij bouwt voornamelijk woonhuizen voor de gegoede middenklasse. In Oostende werkt hij voornamelijk met gepleisterde gevels, terwijl de eclectische huizen in Oudenburg en Koekelare gekenmerkt worden door bakstenen gevels met gebruik van natuursteen voor speklagen en geglazuurde baksteen of tegels voor accentuering.
Kapellestraat 1 (Oostende)
Appartementsgebouw met geïntegreerd winkelhuis in 'romantiserende' art-decostijl. Opgetrokken volgens kadaster in 1924-1925 in opdracht van het echtpaar (later weduwe) De Waele na afbraak van enkele panden en wijzigingen van perceelsgrenzen.
Christinastraat 86 (Oostende)
* Christinastraat nr. 86. Z.g. "<italic> 't Brouwershuis</italic>", brouwerswoning van de voormalige brouwerij "HET KRUIS" (cf. gevelopschrift) in art-nouveaustijl naar ontwerp van architect C. Pil (Oostende) uit 1902. Beschermd als monument bij M.B. van 5/03/2001.Dubbelhuis van drie traveeën en twee bouwlagen op verhoogde begane grond; leien mansardedak met rechts dakvenster onder afgekn
Sint-Sebastiaansstraat 11-13 (Oostende)
Sint-Sebastiaanstraat nr. 11. Burgerhuis met art-nouveau-inslag van drie traveeën en drie bouwlagen met verhoogde begane grond onder zadeldak (nok evenwijdig met straat); gesigneerd (deels verdwenen) architect C. Pil (Oostende) en gedateerd "ANNO 1901" op cartouches in onderste borstwering. Restant van eenheidsbebouwing, cf. rechterdeel vervangen door nieuw appartement (nr. 9). Witgeschild
Sint-Franciscusstraat 25 (Oostende)
* Sint-Franciscusstraat nr. 25. Eclectisch burgerhuis met art-nouveau-inslag, opgetrokken in 1905 cf. datering in cartouche van tegeltableau, in plint gesigneerd door architect C. Pil (Oostende). Het pand wordt volgens kadaster op de plaats van een 19de-eeuws pand opgetrokken in opdracht van Eduard Pieters, herbergier te Oostende. In 1907 wordt het perceel vergroot en wordt een groot bij
Euphrosina Beernaertstraat 43 (Oostende)
* Euphrosina Beernaertstraat nr. 43. Oorspronkelijk eclectisch burgerhuis z.g. "SOLE MIO" cf. inscriptie deurbovendorpel, naar ontwerp van de Oostendse architect C. Pil (Oostende) cf. signering rechts in plint. Volgens kadaster is het huis opgetrokken in 1897, samen met nr. 45 als eerste bebouwing van het ensemble. De eigenaar is Amedé Vandekerckhove-Hamers, commandant bij de zeepostmalen.
Sint-Pietersstraat 5-6 (Oostende)
Sint-Pietersstraat nrs. 5, 6. Art-nouveaugetinte burgerhuizen van ca. 1900, in sokkel gesigneerd "CH. PIL ARCH. OSTENDE". Eenheidsbebouwing van breedhuizen in spiegelbeeldschema; drie traveeën en drie bouwlagen op verhoogde begane grond onder pannen zadeldak. Arduinen, geprofileerde sokkel met kelderopeningen en uitgespaarde voetkrabbers; gevelparement van beige siersteen, verlevendigd d
Willem De Roolaan 67-69 (Nieuwpoort)
Historiserende heropbouwarchitectnur als variante op de regionale Vlaamse-renaissancestijl zie onder meer de baksteenversiering, naar ontwerp van de architecten Pil en Carbon (Oostende) van 1921.
Bruidstraat 1 (Gistel)
Dekenij, gelegen achter het kerkkoor op de hoek van de Bruidstraat met de Kasteelstraat. Achterliggende tuin, met bakstenen ommuring aan de Kasteelstraat. Neogotisch getint gebouw van 1903 naar ontwerp van architect C. Pil (Oostende), ter vervanging van bestaand gebouw.
Torhoutsesteenweg 90C (Oostende)
Prinses Clementinaplein nr. 26. Eclectisch appartementsgebouwtje gedateerd "ANNO 1925" in cartouches onder de houten gootlijst op klossen, naar verluidt opgetrokken naar ontwerp van architect C. Pil. Laag ommuurd voortuintje met hek. Vier bouwlagen en twee brede traveeën onder mansardedak (nok evenwijdig met straat; leien, pannen); twee klimmende dakkapellen. Gecementeerde lijstgevel met
Weststraat 2 (Oudenburg)
Weststraat nr. 2. Eclectisch burgerhuis n.o.v. architect C. Pil (Oostende), gebouwd kort na 1906. Rijk versierde beeldbepalende gevel gekenmerkt door trapgeveltje, speklagen en rijk uitgewerkte houten kroonlijst op klossen. Bewaard, gedetailleerd schrijnwerk voor vensters met verdeelde bovenlichten, deur en dakkapellen. Interieur volledig vernieuwd. Vroeger stond rechts hiervan een gelijkaardig
Marktstraat 38 (Oudenburg)
Marktstraat nr. 38. Eclectisch burgerhuis n.o.v. C. Pil (Oostende) van 1893-1894, gebouwd in opdracht van Edward Strubbe (initialen in windwijzer). Veelkleurig siermetselwerk en verzorgd schrijnwerk o.m. dakkapelletjes, dakgoot, poort en vensters. Op gelijkvloerse verdieping zijn de originele plafonds met stucwerk en binnendeuren bewaard.
Prinses Clementinaplein 50 (Oostende)
Prinses Clementinaplein nr. 50. Eclectisch enkelhuis gedateerd 1919 en gesigneerd architect C. Pil (Oostende); voortuintje omzoomd met hek. Souterrain, drie bouwlagen en twee ongelijke traveeën onder mansardedak (nok evenwijdig met straat; leien, mechanische pannen). Lijstgevel van gele sierbaksteen met gebruik van witbeschilderde simili voor horizontale banden en omlijstingen van spiege
Prinses Clementinaplein 28, Torhoutsesteenweg 90D (Oostende)
Eclectisch enkelhuis, links in arduinen respectievelijk gedateerd 1913 en gesigneerd architect Charles Pil (Oostende).
Euphrosina Beernaertstraat 100 (Oostende)
Euphrosina Beernaertstraat nr. 100. Eclectisch burgerhuis gesigneerd C. Pil (Oostende) in de arduinen plint en gedateerd 1899 in de geveltop. Enkelhuis met souterrain, drie bouwlagen en twee ongelijke traveeën onder mansardedak. Gecementeerde lijstgevel o.m. voorzien van imitatiebanden, doorgetrokken onderdorpels en panelen. Brede venstertravee vnl. gemarkeerd door driezijdige erker en gel
Euphrosina Beernaertstraat 106 (Oostende)
Euphrosina Beernaertstraat nr. 106. Eclectisch rijhuis uit eind 19de eeuw - begin 20ste eeuw, gesigneerd architect C. Pil (Oostende) in de arduinen plint. Dubbelhuis met souterrain, drie bouwlagen en drie traveeën onder mansardedak (pannen, leien). Gecementeerde lijstgevel met schijnvoegen op de bel-etage en vnl. horizontaal geleed cf. puilijst, doorgetrokken onderdorpels, spiegels ter hoo
Stationsstraat 75 (Waregem)
Eclectisch pand naar een ontwerp van de "BOUWMEESTERS / A.D. 1925 / PIL EN CARBON / OOSTENDE" (zie gevelsteen in de plint) in opdracht van de "N.V. Bank van Handel en Nijverheid" ter vervanging van een ouder pand.
Ijzerstraat 13 (Oostende)
IJzerstraat nr. 13. Eclectisch hoekpand bij Brusselstraat, gedateerd "ANNO 1898" in geveltop en gesigneerd architect C. Pil (Oostende) in plint. Enkelhuis met drie bouwlagen en drie + drie o.m. blinde traveeën onder zadel- en mansardedak (zink); combinatie diep- en breedhuis. Gecementeerde en geelbeschilderde gevels met arduinen plint; o.m. imitatiebanden op begane grond en geblokte hoek
Sint-Sebastiaansstraat 25-31 (Oostende)
* Sint-Sebastiaanstraat nrs. 25-31. Eclectische eenheidsbebouwing in aansluiting met Adolf Buylstraat nrs. 26-34 met art-nouveaustijlkenmerken, naar ontwerp van architect C. Pil (Oostende) uit 1906. Beschermd als monument bij M.B. van 5/03/2001.Bestaande uit vijf winkelpanden in de Adolf Buylstraat en vier achterliggende woonhuizen, uitgevend op de Sint-Sebastiaanstraat. De vier achterligg
Adolf Buylstraat 26-34 (Oostende)
* Adolf Buylstraat nrs. 26-34. Eclectische eenheidsbebouwing in aansluiting met Sint-Sebastiaanstraat nrs. 25-31 met art-nouveaustijlkenmerken, naar ontwerp van architect C. Pil (Oostende) uit 1906. Beschermd als monument bij M.B. van 5/03/2001. Bestaande uit vijf winkelpanden in de Adolf Buylstraat en vier achterliggende woonhuizen, uitgevend op de Sint-Sebastiaanstraat. In de Adolf Buy
Vaartstraat 67-69 (Oudenburg)
Statige, half vrijstaande eclectische herenwoning van 1899, gebouwd in opdracht van koophandelaar W. Laroye (ingemetselde steen in achtergevel) naar ontwerp van architect Charles Pil (Oostende) (gesigneerd in sokkel). Het huis is steeds voor een handelsfunctie gebruikt, en is nu ingericht als restaurant-feestzaal.
Weststraat 24 (Oudenburg)
Weststraat nr. 24. Huidig "stadhuis", ingericht in " 't Hooghuis", een villa van 1895 n.o.v. architect C. Pil (Oostende) (gesigneerd in de plint), gebouwd in het park van baron Lodewijk Laroye. Na de dood van de baron in 1936 tot in 1942 gebruikt als moederhuis. In 1955 koopt de gemeente het aan om het gemeentehuis erin te vestigen. Tot 1941 verblijft de pastoor daar in afwachting van de nieuwe
Henri Jasparlaan 29, 29B (Middelkerke)
Zogenaamd "GEMEENTE KNECHTENSCHOOL", heden gemeentelijke basisschool. In 1921 heropgebouwd in neogothische stijl, naar ontwerp van architecten C. Pil en H. Carbon (Oostende) uit 1920.
Groentemarkt 19 (Oostende)
Groentemarkt nr. 19. Voormalig "Hotel Polaris", voorheen z.g. "Hôtel du Nord", opgetrokken in eclectische stijl en gedateerd "Anno 1902" in de deurfrontons, naar ontwerp van architect C. Pil (Oostende), cf. signering rechts op de plint. Beschermd als monument bij M.B. van 26/05/2005.
Oude-eiermarkt 9 (Lo-Reninge)
De kapelanie werd oorspronkelijk in 1630 gebouwd, als gastenverblijf en kapelanie van de Sint-Pietersabdij. Zware beschadiging tijdens de Eerste Wereldoorlog. Heropgebouwd nar ontwerp van de architecten C. Pil en H. Carbon (Oostende).
Bergstraat 24 (Heuvelland)
Neorenaissance kasteel gebouwd in 1925 naar ontwerp van architecten C. Pil & H. Carbon (Oostende) in opdracht van Baron Jacques Bruneel de la Warande, burgemeester van Kemmel, op de plaats van een jachtpaviljoen.
Markt 11 (Lo-Reninge)
Het klooster met cultuurgoederen die er deel van uitmaken is beschermd als monument bij M.B. van 29.11.2001. Opgenomen in het stadsgezicht, beschermd bij M.B. van 23.11.1994. Klooster gelegen als blikvanger aan de zuidzijde van de Markt op de hoek bij de Zuidstraat. Ommuurd geheel: kloostergebouwen ten noorden; recentere klassenvleugel (nok parallel aan de straat) ten zuidoosten met 'speelplaats' toegankelijk via de Zuidstraat.
Kerkstraat 41 (Middelkerke)
Voormalige meisjesschool "Sint-Jozef", teruggaand op schoolgebouw uit circa 1880; na Eerste Wereldoorlog heropgebouwd, vermoedelijk door architectenduo C. Pil en H. Carbon (Oostende), min of meer naar vooroorlogs ontwerp.
Van Iseghemlaan 143 (Oostende)
Van Iseghemlaan nr. 143. Neoclassicistisch burgerhuis, ca. 1900, gesigneerd "CH. PIL ARCHTE OSTENDE". Breedhuis van twee à drie traveeën en drie bouwlagen op souterrain; mansardedak (kunstleien en golfplaten). Arduinen plint waarin rechthoekig souterrainvenster; bepleisterd en witbeschilderd gevelparement; aflijnende kroonlijst op korte modillons. Rechtertravee met rechthoekige houten er
Passchijnstraat 4 (Oostende)
Passchijnstraat nr. 4. Neoclassicistisch burgerhuis van begin 20ste eeuw naar ontwerp van C. Pil (Oostende) (cf. inscriptie in plint), nu hotel "<italic>Clifford</italic>"; smalle deurtravee + brede venstertravee en drie bouwlagen boven souterrain, leien mansardedak met drie rechthoekige dakvensters. Gepleisterde lijstgevel op arduinen plint, vensterrisaliet geaccentueerd door Franse bal
Kerkstraat 31-33 (Oostende)
Kerkstraat nrs. 31-33. Neoclassicistische breedhuizen uit ca. 1900, l.g. z.g. "JEANNE D'ARC" en gesigneerd in plint "C.B. PIL ARCHE" (Oostende). Breedhuizen van twee traveeën en drieënhalve bouwlaag onder resp. zadel- en mansardedak waarin twee dakvensters onder gebogen fronton met gestrekte uiteinden. Gevelparementen uit witte siersteen verlevendigd door middel van florale faiencetegelt
Antoine Van Cailliestraat 11 (Middelkerke)
Neoclassicistische villa van 1929 naar ontwerp van het Oostendse architectenduo C. Pil en H. Carbon (cf. signatuur). Enkelhuis van drie traveeën en vier bouwlagen onder plat dak. Arduinen plint waarboven witbeschilderde baksteenbouw.
Sint Maartensplein 11A-B (Koekelare)
Voormalige notariswoning met jaarsteen 1902, gesigneerd architect Charles Pil (Oostende). Het eigenlijke herenhuis is opgenomen in het beschermde dorpsgezicht (omgeving van het brouwershuis) bij K.B. van 23/10/1981.
Dorpplaats 15 (Lo-Reninge)
Voormalige onderpastorie of kapelanie. Opgenomen in het dorpsgezicht, beschermd bij M.B. van 23.11.1994.
Marktplein 5 (Nieuwpoort)
Volgens twee gevelstenen (nummer 5): college opgericht in 1879 door pastoor Wafelaert en vernield in 1914, echter heropbouw in 1922 en herdenkingsplechtigheid ter ere van bisschop Wafelaert in 1929. Schoolcomplex met hoofdgebouwen (1922) uitziend op Marktplein (nummer 5) en Sint-Sebastiaanstraat (nummer 2); rechts van laatst genoemde, moderne vleugel op hoek bij W. Deroolaan. Achtergelegen speelplaats met architecturaal minder interessante, naast recentere schoolgebouwen en deels ingebouwde neogotische kapel.
Hoogstraat 26 (Oudenburg)
Hoogstraat nr. 26. Oorspronkelijke paardenstallen van herenhuis op nr. 28, gebouwd ca. 1900 door C. Pil. Nu omgebouwd tot woning.
Aartshertogstraat 74 (Oostende)
Aartshertogstraat nr. 74. Z.g. "<italic>Parkhotel</italic>", met als kern onderkelderd eclectisch burgerhuis "<italic>La Bagatelle</italic>" uit het eerste kwart van de 20ste eeuw (cf. inscriptie links van deur) van twee traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak met dakvenster naar ontwerp van C. Pil (Oostende) (cf. signering in plint). In jaren 1920 met drie bouwlagen verhoogd tot "<ita
Dorpsplein zonder nummer (Middelkerke)
Georiënteerde kerk, gelegen ten zuiden van Dorpsplaats middenin kerkhof, welke omhaagd en ommuurd onder ezelsrug met ommegang Onze-Lieve-Vrouw der Zeven Weeën: veertien, in nis geschilderde taferelen, in bakstenen kapelletjes onder tuitgeveltje.
Westendelaan zonder nummer (Middelkerke)
Noord-zuid-georiënteerde kerk te midden van grastuin, voorheen kerkhof, zie twee bewaarde grafmonumenten ten westen; bereikbaar via geasfalteerd pad; omlopende bakstenen stoep. Aan de straatzijde, laag muurtje onder ezelsrug, met twee bakstenen pilasters. Voorliggend oorlogsmonument ter nagedachtenis van de slachtoffers uit de Eerste Wereldoorlog. Calvarie ten zuidoosten.
Dorpplaats 1A (Lo-Reninge)
Sint-Rectrudiskerk beschermd als monument bij K.B. van 29.03.1974 en opgenomen binnen het beschermd dorpsgezicht (M.B. 23.11.1994). Georiënteerd bedehuis te midden van kerkhof volledig omringd door geelbakstenen muurtje met ezelsrug.
Dorpsplein 19 (Middelkerke)
Pastorie, heropgebouwd in 1920 naar ontwerp van architecten C. Pil en H. Carbon (Oostende). Breedhuis van drie traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak (mechanische pannen). Baksteenbouw met in- en uitspringende gevelpartijen met neo-Vlaamse-renaissance-invloeden.
Westendelaan 310 (Middelkerke)
Pastorie ten westen van de kerk. Heropgebouwd in 1921 door aannemer Desneux (Elsene), naar ontwerp van architecten C. Pil en H. Carbon (Oostende) uit 1920. Dubbelhuis van vier traveeën en twee bouwlagen op verhoogde begane grond; zadeldak (Vlaamse pannen) met houten gootlijst op modillons. Gele baksteenbouw met gecementeerde plint.
Noordstraat 1 (Lo-Reninge)
* Noordstraat nr. 1. Pastorie teruggaand op het voormalig abtsgebouw van de Sint-Pietersabdij (voor de geschiedenis van de augustijnerabdij wordt verwezen naar de stadsinleiding van Lo). Opgenomen in het stadsgezicht, beschermd bij M.B. van 23.11.1994. Het gebouw gaat in kern terug tot het laatste kwart van de 18de eeuw (bouw van de prelatuur in 1782, op dat moment deel uitmakend van een a
Dorpplaats 19 (Lo-Reninge)
Pastorie beschermd als monument en opgenomen in het dorpsgezicht bij M.B. van 23.11.1994. Pastorie van 1640 (zie jaarankers op vooroorlogse foto) in regionale Vlaamse renaissancestijl, naar verluidt opgetrokken in opdracht van de Noord-Franse abdij van Marchiennes. Zwaar beschadigd tijdens Eerste Wereldoorlog en in de vroege jaren 1920 op historiserende wijze gerestaureerd.
Oude Nieuwpoortstraat 10A-B, Santhovenstraat 1B (Middelkerke)
Voormalig "couvent et école de filles", heden vrije lagere en kleuterschool, zogenaamd "Sint-Jozefinstituut" met voorliggend, laag ommuurd grasperkje. In 1923-24 heropgebouwd in sobere neo-gothische stijl naar ontwerp van architecten C.Pil en H. Carbon (Oostende) uit 1921.
Slachthuisstraat 1 (Nieuwpoort)
tedelijk slachthuis ingeplant op tweesprong bij Koningin Elisabethlaan. Geheel van verschillende dienstgebouwen onder zadeldaken (mechanische pannen) rondom binnenplaats, naar ontwerp van architecten Pil en Carbon (Oostende) van 1921. Verschillende aanpassingen en nieuwe bijbouwen.
Reningelststraat 43-45 (Heuvelland)
Alleenstaande, lage tweegezinswoning naar ontwerp van architecten C. Pil & H. Carbon (Oostende). Spiegelbeeldschema van twee enkelhuizen; centraal gedeelte tussen twee vooruitspringende haakse vleugels voorzien van puntgevel met opkamer links en voordeur rechts.
Henri Jasparlaan 141 (Middelkerke)
Villa in laag ommuurde tuin, heropgebouwd in 1923 naar ontwerp van architecten C. Pil en H. Carbon (Oostende) uit 1920, geïnspireerd op vooroorlogse ontwerp van architect Oscar Dumont (Brugge, 1907). Wit beschilderde baksteenbouw met verhoogde begane grond en twee bouwlagen.
Duinenlaan 128 (Middelkerke)
Zogenaamd "LA DUNE" (cf. opschrift boven deur). Villa uit 1925 naar ontwerp van architecten C. Pil en H. Carbon (Oostende). Baksteenbouw van één à twee bouwlagen onder wisselend dakenspel. Regionalistische stijlkenmerken: steile dakhellingen, topgevels met getrapte schouderstukken, sierankers, gestileerde schoorstenen.
Aartshertogstraat 72 (Oostende)
Aartshertogstraat nr. 72. Z.g. "<italic>Villa Mireille</italic>" van begin 20ste eeuw naar ontwerp van C. Pil (Oostende; cf. signering in plint). Enkelhuis van twee traveeën en een lage begane grond + twee en een halve bouwlaag onder pannen zadeldak. Eclectisch burgerhuis met lichte art nouveau-inslag, cf. lijstgevel van gele sierbakstenen met groene geglazuurde banden op arduinen plint,
Sint-Pietersstraat 35 (Oudenburg)
Sint-Pietersstraat nr. 31. Villa "Sansufy", interbellumvilla in cottagestijl n.o.v. architect C. Pil (Oostende) van ca. 1927. Als enige in de straat losstaand, in grote boomrijke tuin. Verzorgd schrijnwerk, interieur op enkele elementen na (binnendeuren, schouw) vernieuwd.
Ravestraat 24 (Ieper)
De hoeve 'Madelstede' is in 1921-1922 ex situ heropgebouwd naar plannen van de Ieperse architect Cyrille Schmidt. Aan de straatzijde wordt het ensemble van hoevegebouwen bepaald door de imposante, in een tuin gelegen boerenwoning, en de inkompartij met kapel en toegangspoort. Door de ex situ-wederopbouw zijn ten noorden van de wederopbouwhoeve de fundamenten van de vernietigde vooroorlogse hoevegebouwen bewaard. Deze vormen een belangrijke getuige van de Eerste Wereldoorlog want de hoeve, bekend als "Ferme des paratonnerres", en de nu verdwenen Franse begraafplaats ertegenover lagen pal in de frontzone.
Zuidschotestraat 11-13, 13A (Ieper)
Respectievelijk zusterhuis en zusterschool, zogenaamd "Onze dorpsschool-Zonneburcht", (vrije kleuter- en lagere school) naar ontwerp van architecten Charles Pil en Henri Carbon (Oostende) van 1921.